Islay distilleerderijen 1: Lagavulin

Islay is een eiland aan de westkust van Schotland en is het zuidelijkste eiland van de binnen-Hebriden. Het Schotse eiland Islay staat bekend om zijn zeer uitgesproken turfachtige whisky's. Lagavulin (wordt uitgesproken als la-ga-voolin) is er daar één van. De whisky van deze distilleerderij staat bekend vanwege zijn uitgesproken rokerige en turfachtige smaak en geur. Whiskyliefhebbers die deze smaak kunnen waarderen zullen Lagavulin dan ook van andere whisky's onderscheiden. Lagavulin betekent (vrij vertaalt uit het Keltisch) 'holte bij de molen'.

Hoofdstukken

• De geschiedenis
• Proces

.

De geschiedenis

De Lagavulin distilleerderij ligt in het zuiden van Islay in de plaats Port Ellen. Officieel is de distilleerderij in 1816 geopend door oprichter John Johnson. Volgens de overlevering zou er op dezelfde plaats al onofficieel sinds 1742 whisky worden gestookt. Er zouden toen ongeveer tien ketels hebben gestaan waar illegaal whisky werd gestookt. Waar de distilleerderij nu staat stonden oorspronkelijk rond 1816 twee distilleerderijen. De eerste uit 1816 met waarschijnlijk de naam ‘‘Kildalton‘‘ en de tweede uit 1817 genaamd ''Lagavulin''.
In 1837 was er nog maar één distilleerderij over namelijk Lagavulin. De distilleerderij kwam in 1852 in handen van John Crawford Graham en in 1867 in handen van James Logan Mackie & Co. In 1978 kwam de neef van James Logan Mackie in de distilleerderij werken. Deze neef Peter Mackie werd in 1889 eigenaar van de distilleerderij nadat James Logan Mackie overleed.

In 1890 lanceerde Peter Mackie de White Horse blend waar Lagavulin een belangrijk onderdeel van is. Een blend is een whisky van distillaten van verschillende graansoorten en/of verschillende distilleerderijen. De White Horse blend bestaat uit 40 verschillende whisky's uit de Highlands, Lowlands en Islay. De Lagavulin distilleerderij produceert heden ten dagen onder White Horse Distillers dat eigendom is van United Distillers & Vinters welk op zijn beurt eigendom is van het internationale concern Diageo plc. Diageo is een multinational op het gebied van bier, wijn en gedestilleerde dranken met het hoofdkantoor in London. Diageo is ondermeer eigenaar van Guinness, Smirnoff, Johnnie Walker, Baileys, Bushmills, Sterling Vineyards, J&B en tal van andere bekende merken.

Proces

Lagavulin produceert 2.250.000 liter per jaar. Voor het distillatieproces beschikt Lagavulin over vier distillatieketels twee Wash stilles en twee Spirit stilles. De stilles zijn uivormig met een unieke zwanennek vormige hals naar de condensator. Distillateurs zijn er van overtuigt dat de vorm van de stilles het uiteindelijke karakter van de whisky bepaalt.

Water

Het water wat wordt gebruikt voor het proces is afkomstig uit de Solan Lochs. Voordat het de distilleerderij bereikt stroomt het water over een turfrijke veenlaag. Dit zal ongetwijfeld van invloed zijn op de uiteindelijke turfachtige smaak van Lagavulin. Peter Mackie heeft ervoor gezorgd dat alleen Lagavulin dit water kan gebruiken en andere nabij gelegen distilleerderijen niet.

Gerst

De gerst wordt gemout aangeleverd door een lokale mouterij uit Port Ellen. Mout is deels gekiemde gerst wat wordt gedroogd op een moutvloer om het kiemen te stoppen. De deels gekiemde gerst wordt op een vloer, met een fijn rasterwerk, uitgespreid. Door het rasterwerk wordt verwarmde lucht/rook geblazen. De lucht kan verwarmd worden door het verbranden van kolen, turf of door middel van centrale verwarming. De rook van bijv. een turfvuur zal zijn sporen achterlaten in het mout. Mout voor Lagavulin wordt gedroogd d.m.v. turf wat ook weer in het eindproduct terug te vinden is.

Distillaat

Het gedroogde mout wordt hierna met warm water gemengd in de mashtun( een mengkuip). Dit mengsel wordt 'wort' genoemd. Hier worden de suikers uit de gerst opgenomen door het water. De fermentatietijd van het mout bedraagt tussen de 55 en 72 uur, dit is de norm voor Lagavulin. De wort gaat hierna na de wash back om af te koelen en er wordt gist aan toegevoegd. Dit resulteert in een soort bier met een laag alcoholpercentage en dit beslag wordt wash genoemd. De wash wordt hierna naar de wash stilles gepompt voor de eerste distillatie, wat ongeveer 5 uur in beslag neemt. Dit distillaat wordt de 'low wines' genoemd en bevat 22% alcohol. De low wines gaat nu naar de tweede distillatieketel de 'spirit still' om opnieuw gedistilleerd te worden tot ongeveer 72%. Lagavulin gebruikte dus de langzame wijze van distillatie; ca. 5 uur voor de eerste distillatie en meer dan 9 voor de tweede.

Warehouse

Net zoals de lange fermentatietijd en het langzame distillatieproces neemt Lagavulin ook de tijd om de whisky te laten rijpen. De whisky gaat in Europese eikenhouten vaten en wordt voor 16 jaar opgeslagen in de warehouse. De whisky gaat het vat in met een alcoholpercentage van rond de 70%, na 16 jaar zal, door verdamping door de wand, het percentage lager zijn. Dit wordt het 'Angel's share' genoemd en deze is gemiddeld één procent per jaar. Als de whisky gebotteld gaat worden zal men water toevoegen om een alcoholpercentage van 40 à 43% te krijgen. Soms gaat de whisky rechtstreeks van het vat de fles in, dan wordt dit 'cask strength' genoemd.

Smaak

De standaard uitgaven van Lagavulin is de single malt 16 jaar. De smaak van deze single malt kenmerkt zich door zijn sterke turf- en jodiumachtige smaak. Vanwege deze uitgesproken smaak is de Lagavulin 16 jaar niet echt een whisky voor beginnende whiskydrinkers. Volgens het etiket wordt er karamel toegevoegd voor de kleur.

Lijst van whisky's door de distilleerderij uitgegeven

• 12 year cask strength, rechtstreeks van het vat in de fles.
• Single malt 16 years, de standaard uitgave.
• Jaarlijks komt er een 'Distillers edition' met een narijping in Pedro-Ximenez vaten.
• Ook komt er jaarlijks een Feis Ile editie uit. Dit is een uitgave ter gelegenheid van het jaarlijkse whiskyfestival op Islay

Minder regulier zijn de:

• 21 year old,
• 25 year old,
• 30 year old,
• 37 year old welk in 2013 is uitgegeven.

Lees verder

• Islay distilleerderijen 2: Ardbeg
• Islay distilleerderijen 3: Laphroaig
• Islay's verloren distilleerderijen
• Koken met Whisky
• Het distillatieproces en whisky terminologie