Pils een biersoort vernoemd naar de stad Pilsen

Wie gezellig op een terras een pilsje zit te drinken zal zich niet zo gauw afvragen waar die drank vandaan komt en waarnaar het goudgele spul met schuimkop vernoemd is. Maar zoals zoveel dingen heeft ook pils een geschiedenis. Pils werd voor het eerst gebrouwen door Josef Groll in de stad Pilsen waar het zijn naam aan dankt. Merkwaardig is dat er al ruim voor die tijd een biermerk bestond met de naam Grolsch wat in de Grollsche Brauerei van de vader van Josef Groll werd gebrouwen maar dat heeft niets met de Nederlandse brouwerij Grolsch te maken. Die Nederlandse naam Grolsch is namelijk afgeleid van Grol welke de oude naam van de Nederlandse stad Groenlo is waar de eerste fabriek van dat biermerk was gevestigd.

Zwak alcoholische drank

Pils hoort bij de zogenaamde zwak alcoholische dranken, bevat ongeveer 5% alcohol en is ook wel bekend onder de naam pilsener of pilsner. Het is een ondergistend bier met een goudgele kleur die het best gedronken kan worden bij een temperatuur van vier graden Celsius. Het brouwproces maakt gebruik van gist, hop, mout en water met soms toevoeging van suiker en granen als gerst en maïs of andere graansoorten of karamel voor het verkrijgen van een donkerder kleur.

Bier overkoepelende naam voor biersoorten

Over de benaming pils bestaan wel eens misverstanden door verwarring met de naam bier. Bier is een overkoepelende naam van talrijke biersoorten. Een van die biersoorten is pils. Daarnaast bestaan ook andere populaire biersoorten zoals bijvoorbeeld tripel en witbier. Ook worden biersoorten vaak vernoemd naar de merknamen. Bij het bestellen van een biertje wordt meestal een pilsje bedoeld. In alle andere gevallen moet duidelijk worden aangegeven of het bijvoorbeeld een tripel of witbier betreft of dat bier van een bepaald merk wordt verlangd zoals Amstel, Bavaria, Dommelsch, Grolsch, Heineken enz.

Gistingsmanieren

Er bestaan twee gistingsmanieren voor bier namelijk bovengisting en ondergisting.

Bovengisting

Bij bovengisting (ook hoge gisting genoemd) blijft de gist boven op het wort (suikerrijke waterige oplossing) drijven. Naargelang de soort bier vindt bovengisting plaats tussen 15 tot 25 graden Celsius.

Ondergisting

Bij ondergisting (ook lage gisting genoemd) zakt het gist gedurende het proces naar de bodem van de gistingskuip. Deze gisting vindt plaats bij lagere temperaturen dan bovengisting en naargelang de soort bier tussen 4 en 12 graden Celsius.

Vernoemd naar stad Pilsen

Josef Groll was de eerste brouwer van een nieuwe brouwerij in Pilsen die speciaal werd gebouwd om de kwaliteit van het bier te verbeteren. Pilsen is een stad van ruim 160.000 inwoners en ligt in het westen van Tsjechië. Als hoofdstad van de gelijknamige regio is het de vierde stad van Tsjechië. In de stad bevindt zich sinds 1959 een brouwerijmuseum als onderdeel van het Westboheemse Museum waarin de geschiedenis en de productie van pils veel aandacht krijgt.

Bierdrinkend gestorven

Het lukte Groll om in 1842 een bier te produceren waar de bevolking zeer tevreden over was. Maar drie jaar later verliet Groll de stad Pilsen en nam de Grollsche Brauerei van zijn vader in Vilshofen over. Hoewel die brouwerij niet meer bestaat is er nog wel sprake van Josef Groll Pils dat gebrouwen wordt door een andere brouwerij in Vilshofen genaamd Brauerei Wolferstetter. Groll stierf, in de leeftijd van 74 jaar, onder het noodlot dat dit gebeurde aan de stamtafel van een kroeg in Vilshofen.

Populariteit van pils

Om een zo constant mogelijke kwaliteit te verkrijgen kon het brouwen in die tijd alleen op plaatsen die koel waren zoals grotten en groeven. Rond het derde kwart van de negentiende eeuw kwamen koelmachines ter beschikking en kon veel gecontroleerder gebrouwen worden. Ook kon vanaf die tijd de mout beter worden gedroogd waardoor deze zijn lichte kleur behield en pils een goudgele kleur kreeg. De populariteit van pils nam toen sterk toe ten opzichte van de troebele bieren van voorheen. En de populariteit van pils is nog steeds heel hoog ook al worden tegenwoordig ook veel andere biersoorten in de handel gebracht.

Lees verder

• Bier in plaats van water in de middeleeuwen
• Biertje uit kunststof beker of veiligheidsglas
• Drinkgelag, niet voor alle jongeren
• Bier en zijn geschiedenis