5 keer vegetarisch eten

Zonder vlees eten is voor velen een uitdaging. Vegetarisch eten wordt snel geassocieerd met niet lekker of niet vullend, maar vegetarisch eten kan meer zijn dan een stoofpotje of een slaatje. In dit artikel 5 eigen recepten geïnspireerd op de Turkse keuken.

Turkse keuken

De Turkse keuken is zeer uitgebreid. In het Westen zijn we enkel vertrouwd met de vele vleesgerechten, zoals Döner Kebab, Sis Kebab, Adana Kebab of Köfte. Toch biedt de Turkse keuken ook veel heerlijke gerechten die passen binnen een vegetarisch dieet.

Turkse groentegerechten

Groenten zijn zeer belangrijk in de Turkse keuken, zowel rauwkost als gekookte groenten worden (bijna) dagelijks gegeten. Slaatjes in allerlei variaties horen bij elke maaltijd. Gekookte groenten worden meestal in tomaten- of paprikasaus bereid, hoewel hier ook veel regionale verschillen zijn.

Mijn vegetarische recepten

Zelf experimenteer ik graag in de keuken. Zo gebruik ik soms Oosterse kruiden (zoals curry) of typisch Vlaamse (zoals bijvoorbeeld witloof) als aanvulling voor een klassiek Turks gerecht. Dit levert vaak orginele en heerlijke gerechten. Ook vervang ik vaak ajuin in typisch Turkse gerechten door paprika wat een andere smaak (en kleur) oplevert.

Overzicht recepten

• Eenvoudig stoofpotje met bulgur
• Melemen zonder ei
• Dolma
• Kapuska
• Kizartmali pilav

Eenvoudig stoofpotje met bulgur

Ingrediënten

• tomaat (vleestomaten)
• ajuin of paprika
• courgette
• wortel
• plantaardige olie (zonnebloem)
• kruiden: zout en zwarte peper
• (riet)suiker

Bereiding

1. Snij de groenten in blokjes en doe ze in afzonderlijke bordjes (ajuin zeer fijn snijden). Ontvel de tomaten.
2. Fruit de ajuin in een eetlepel olie of bak de paprika kort aan in olie.
3. Voeg de courgette toe.
4. Roer af en toe tot de aroma's beginnen vrijkomen.
5. Voeg de wortel toe.
6. Laat even bakken en roer af en toe.
7. Voeg een theelepel (of koffielepel afhankelijk van de gewenste zoetheid) suiker toe.
8. Voeg de tomaten toe en laat kort sudderen.
9. Doe er een beetje water bij (de groenten mogen net niet onder staan) en kruid met peper en zout.
10. Laat sudderen tot de groenten gaar zijn.
11. Maak de bulgur klaar zoals vermeld op de verpakking of in mijn artikel over Bulgur.
12. Serveer warm.

Tip:

• Als je je groenten graag knapperig hebt, moet je het vuur afzetten net voordat ze gaar zijn en de pot afgedekt laten staan. Met de restwarmte in de pot garen de groenten dan zachtjes verder zonder zacht te worden.
• Dit kan je ook klaarmaken in een wok: de groenten blijven dan knapperig en het is sneller klaar.
• Ook lekker als pastasaus of bij rijst.

Melemen zonder ei

Melemen is een eiergerecht dat traditioneel wordt gemaakt met restjes groenten. Je kan er (bijna) alle groenten in verwerken. De basis is altijd ajuin, paprika of pepers en tomaat. In sommige streken worden er altijd aubergines toegevoegd aan melemen. Je kan de aubergines eerst kort frituren; dat geeft een andere smaak dan rauwe aubergines.

Ingrediënten

• Ajuin
• Paprika of pepers
• Tomaat
• Plantaardige olie
• Kruiden: peper en zout

Bereiding

1. Snij de ui heel fijn en fruit ze in een eetlepel olie.
2. Snij de paprika of pepers in blokjes en voeg ze toe net voordat de ui gaar is (bij pikante pepers pitjes verwijderen).
3. Laat beide groenten even bakken tot de aroma's beginnen vrij te komen.
4. Voeg de tomaat in fijne blokjes toe (eerst ontvellen).
5. Roer alles goed door en voeg beetje water aan toe als het geheel te droog is.
6. Kruid als de tomaten zacht geworden zijn.
7. Warm opdienen.

Tips:

• Eet je wel eieren? Voeg dan de eieren op het laatste toe net voordat de tomaat gaar is en roer regelmatig om aanbakken te voorkomen.
• Melemen wordt vaak met pide gegeten. Soms wordt het ook geserveerd met rijst of pasta. Als het op zich wordt gegeten als hoofdmaaltijd worden er vaak blokjes aardappelen in verwerkt.
• Aziatische groenten zoals soja of bamboescheuten geven dit gerecht iets extra. Ook met de kruiden kan je experimenteren.

Dolma

Ingrediënten

• Paprika
• Rijst
• Tomatenpurree
• Kruiden: paprikapoeder en zout
• Boter
• Plantaardige olie

Bereiding

1. Was de paprika's en snij de bovenkant af zodat je hoedjes krijgt.
   

Meng een theelepel (of koffielepel afhankelijk van de gewenste sterkte) tomatenpurree met wat water.
Voeg de tomatenpurree en een scheutje olie toe aan de rijst.
Vul de paprika's met de rijst.
Zet de paprika's rechtop in een kookpot. Zorg dat ze niet om kunnen vallen door een kookpot te gebruiken dat net groot genoeg is.
Zet de hoedjes op de paprika's.
Doe een blokje boter op elke paprika en kruid met paprikapoeder en zout.
Voeg wat water toe (de paprika's moeten ongeveer voor een derde onder water staan).
Zet er een bordje op zodat de paprika's niet open kunnen barsten of om kunnen vallen.
Kook op een zacht vuurtje tot de rijst gaar is.
Tips:

• Je kan dolma ook in de oven klaarmaken. Doe de paprika's in een hoge ovenschotel, dek af met een bordje en zet ze in een oven op een lage temperatuur.
• De rijst kan ook gekruid worden met andere kruiden zoals dille of kurkuma.
• Rozijnen of pijnboompitten geven dit gerecht iets extra. Gebruik er echter niet teveel omdat de smaak snel kan tegensteken.
• Zilvervliesrijst of een andere rijstsoort past ook bij dit gerecht.
• De rijst kan ook vervangen worden met bulgur.
• Andere groenten die geschikt zijn voor dolma zijn courgettes (eerst kort frituren), gedroogde aubergines (kort weken in water) of gefrituurde aubergines, tomaten en aardappelen.
• De rijstmengeling kan je ook als basis gebruiken voor sarma. Sarma zijn opgerolde groenten. Meestal worden hiervoor wijnbladeren of gekookte koolbladeren voor gebruikt.

Kapuska

Ingrediënten

• Witte kool
• Ajuin
• Boter
• (Riet)suiker
• Tomatenpuree
• Zout

Bereiding

1. Snij de ajuin in fijne blokjes en de kool in dunne repen.
2. Fruit de ajuin in een beetje boter.
3. Voeg een theelepel (of koffielepel afhankelijk van de gewenste zoetheid) suiker aan toe als de ajuin glazig begint te worden.
4. Los een koffielepel tomatenpurree op in een beetje water en voeg het toe aan de ajuin.
5. Doe de kool bij de ajuin en meng goed.
6. Voeg er een tas water bij.
7. Zet het op een middelhoog vuur en roer af en toe tot de kool zacht is.
8. Dien warm op.

Tips:

• Een klassieker is pikante kapuska. Hiervoor voegt men ingemaakte pepers of gefrituurde pepers toe net voordat de kool gaar is en laat men het geheel even sudderen. Als je geen pepers hebt, kan je ook pikante peperpasta (salça) gebruiken in plaats van tomatenpurree (of een theelepel peperpasta mengen met een afgestreken koffielepel tomatenpurree).
• De tomatenpurree kan je ook vervangen met ajvar. Dat is een Kroatische saus op basis van tomatenpurree en paprika.
• Een Vlaamse variant op de traditionele kapuska kan je maken met een paar spruitjes of witloof.

Kizartmali pilav

Kizartma zijn gefrituurde groenten.

Ingrediënten

• Rijst
• Plantaardige olie
• Kruiden: peper en zout
• Paprika's of pepers
• Courgettes
• Aubergines
• Aardappelen
• Enkele bloemkoolroosjes
• Bloem

Bereiding

1. Bak de rijst kort aan in een eetlepel olie (was ze eerst indien nodig).
2. Voeg zout toe aan de rijst naar smaak (een theelepel tot een halve eetlepel).
3. Voeg water toe tot de rijst net onder water staat.
4. Dek af en laat koken op een laag vuurtje. Roer regelmatig om aanbakken te voorkomen.
5. Snij de paprika's in grote stukken, de courgettes en de aubergines in schijfjes en de aardappelen in blokjes. Wrijf de aubergines in met zout.
6. Los wat bloem op in een beetje water, voeg wat peper aan toe en zet hier de bloemkoolroosjes in en draai regelmatig tot ze met het mengsel bedekt zijn.
7. Frituur de groenten in olie. Denk hierbij aan smaakvermenging en gebruik eventueel 2 pannen als je liever niet hebt dat de smaken mengen (de olie smaakt bijvoorbeeld zeer sterk naar paprika als je er paprika's in bakt).
8. Meng de groenten onder de pilav en dien warm op.

Tips:

• Je kan kikkererwten toevoegen aan de pilav. Dit doe je als de rijst bijna gaar is. Eventueel kan je de kikkererwten eerst kort bakken in wat olie.
• Dikke Turkse vermicelli (sehriye) is heerlijk in pilav. De sehriye bak je eerst kort aan en daarna voeg je de rijst aan toe.
• Als je het geheel te droog vindt, kan je (Turkse) yoghurt met zout en een teentje geplette knoflook erover gieten.
• Je kan ook tomatenpurree oplossen in lauw water en toevoegen aan de pilav.
• Ook Oosterse kruiden kan je gebruiken in dit gerecht. Naargelang je smaak kan je experimenteren met curry of venkelzaadjes.
• Fijn gesneden gefrituurde groenten geven het gerecht meer finesse. De aardappelblokjes kan je best niet fijn snijden na het bakken. Je kan ze wel klein snijden voor het frituren.
• Voor een feestelijke vegetarische maaltijd kan je rauwkost mengen onder het geheel (sla, tomaten, geraspte wortelen, rauwe rode kool, ...). Ook gekookte groenten zoals rode biet of gestoomde witloof kan je toevoegen.
• Je kan 2 of meerdere soorten rijst gebruiken. Let dan wel op de kooktijden en kook ze eventueel afzonderlijk.