Ouderwetse borrelhapjes maken

Borrelhapjes is de benaming voor snacks voor bij een borreltje. Het borreltje kan een biertje of een wijntje zijn, maar ook een glaasje jonge jenever. Vroeger noemde men de snacks voor bij de tv of voor op een feestje ´borrelhapjes.´ Tegenwoordig trekken veel mensen een zak chips open of een zakje met andere zoutjes, maar vroeger werden de borrelhapjes zelf in elkaar gezet of gesneden. Wat zijn ouderwetse borrelhapjes en hoe maak je ze zelf? In de jaren zestig kregen steeds meer mensen een eigen tv. Dit veranderde niet alleen het gezinsleven in het algemeen, maar ook het eetgedrag van mensen. Had men voorheen nog de gewoonte om met het gezin aan tafel te zitten om pinda's te doppen, terwijl men een spelletje Ganzenbord of 'Mens Erger Je Niet' speelde, toen de tv in huiskamers verscheen zat men 's avonds aan de buis gekluisterd. Reclame kreeg een breder bereik, meer macht, en dus werden er steeds meer producten bedacht. Mogelijk zijn mede daardoor zoveel verschillende producten op de markt gekomen.

In elk geval werden er 's avonds bij de tv steeds vaker borrelhapjes geserveerd. Voorheen had men dit alleen op verjaardagen gedaan, maar nu werd het ook 's avonds bij de tv de gewoonte om bijna dagelijks bij de borrel een lekker hapje te eten. Vanaf een uur of 20.00 uur ging men aan de borrel. Bijvoorbeeld een biertje. Kinderen dronken ook toen al frisdrank. Bekende frisdranken waren toen Coca Cola, Fanta, 7Up en Exota. De borrelhapjes kwamen niet uit een kant en klare verpakking, maar werden zelf gemaakt of gesneden.

Bekende borrelhapjes uit die tijd waren:

• kaasblokjes met een zilveruitje, een plakje augurk en dan een klein beetje dippen in een dotje mosterd
• ham-rolletjes
• salami-rolletjes
• gemengde prikker
• popcorn
• gevulde eieren
• zoute pinda's
• zoete pinda's
• bitterballen
• plakjes gekookte worst
• plakjes ossenworst
• plak leverworst met augurk en mosterd
• zoute haring
• zure haring

Zelf ouderwetse borrelhapjes maken

Bovengenoemde borrelhapjes zijn allemaal vrij gemakkelijk klaar te maken. Je kunt ze eens serveren om te kijken of het nog steeds bevalt, maar ook speciaal omdat je een feest geeft net als thema: jaren zestig fuif. Wat je minimaal nodig hebt aan gebruiksvoorwerpen zijn:

• een scherp mes
• platte borden of schalen
• korte houten tandenstokers of prikkers
• lange houten prikkers

Kaasblokjes met zilveruitjes, augurk of kers

Gebruik jonge kaas. Verder heb je nodig een blikje halve kersen op sap, en houten prikkertjes. Snij een stuk jonge kaas in mooie blokjes van ongeveer 1,5 bij 1,5 centimeter. Prik (bovenop) elk blokje kaas een zilveruitje of een plakje augurk of een halve kers (uit blik) vast met een houten prikkertje. Serveren op een schaaltje met in het midden een dotje mosterd.

Ham-rolletjes

Snij plakjes achterham doormidden en snij augurken de lengte in vier delen. Rol een half plakje ham om een stukje augurk heen tot er een rolletje ontstaat. Leg deze in een rij op schaal, naast salami rolletjes.

Salami-rolletjes

Snij augurken over de lengte in vier dunne delen en rol deze delen een voor een in een plakje salami zodat er een mooi rolletje ontstaat. Serveer op een schaal in een rij, samen met ham rolletjes.

Gemengde prikker

Prik aan een lange houten prikker de volgende hapjes:

• een klein stukje knakworst of een mini knakworstje (koud)
• blokje jonge kaas
• stukje ananas
• blokje salami
• zilveruitje
• stevige kers (zonder pit) uit blik
• plakje augurk
• groene olijf zonder pit
• nog een blokje jonge kaas
• witte druif

Popcorn

Popcorn wordt ook nu nog regelmatig gegeten. Vroeger pofte men de popcorn echter vers. Deze kwam dan warm uit de pan. Gebruik hiervoor een diepe pan met een goed sluitend deksel. Koop een zak echte droge pofmais. Je kunt zoete of zoute popcorn maken. Op 100 gram pofmais gebruik je ongeveer 80 gram poedersuiker of gewone suiker (dit bevat dus wel veel kcal). Voor zoute pofmais gebruik je zout naar smaak. Zoute popcorn bevat daardoor minder kcal dan zoete. Een ruime pan die diep genoeg is, met een deksel, volstaat. Kies een pan met een dikke bodem. Gebruik arachide- of maiskiemolie. Verhit de olie totdat deze goed heet is (mag niet walmen of roken) en voeg een paar korrels toe totdat de mais een poffend geluid begint te maken. Voeg dan de rest van de pofmais toe en zet het deksel erop. De deksel voorkomt dat de popcorn door de keuken vliegt. Draai de pan (gebruik ovenwanten) een beetje rond zodat de olie een beetje verdeeld wordt (let op dat deze niet over de rand komt). Zet daarna de deksel schuin op de pan zodat wel de stoom kan ontsnappen, maar niet de popcorn. Hou de hitte scherp in de gaten. Bij te grote hitte verbrandt de popcorn snel, bij te lage hitte ploft de pofmais niet. Blijf erbij staan om brand te voorkomen en zet het vuur lager zodra het ploffen goed op gang is. Als het ploffen minder wordt, is de popcorn in principe klaar. Zet het vuur bijtijds uit. Zit de pan mooi vol met gepofte mais? Strooi er dan zout overheen. Wil je de popcorn liever zoet? Strooi de suiker dan meteen bij de pofmais, voordat deze gepoft is.

Gevulde eieren

Kook tien eieren hard en snij deze in de lengte doormidden. Lepel met theelepel voorzichtig het harde eigeel eruit en verzamel alle eigeel in een schaaltje. Laat de eieren goed afkoelen. Voeg aan het eigeel de volgend ingrediënten toe:

• 1 halve theelepel mosterd
• 1 eetlepel mayonaise
• 1 eetlepel verse en fijngesneden bieslook
• 1 tipje ketchup
• 1 have theelepel kerriepoeder
• peper (zwart)
• zout naar smaak

Alles door elkaar mengen en dan de halve witte ei delen er mee opvullen. Versieren met een piepklein stukje peterselie boven het geel staat fris.

Zoute pinda's en zoete pinda's

In de jaren zestig en ook al daarvoor, waren de zoute pinda's een geliefde snack. Je kon ze krijgen in bruine cafés (uit een pindamachine) maar ook in de supermarkt. Pinda's bevatten enorm veel kcal, maar ook nu worden ze nog regelmatig geserveerd. In kroegen zie je het echter nauwelijks nog. Zoute pinda's wekken echter de dorst op, dus het was voor de kastelein meer dan alleen een lekker borrelhapje. Er werden meer drankjes door verkocht. Om ze te serveren als borrelhapjes kan je ze kant en klaar kopen in elke supermarkt. Serveer de zoute pinda's in kleine schaaltjes waar je gemakkelijk een handje uit neemt. Je kunt ook gesuikerde pinda's serveren. Ook deze zijn zeer calorierijk, maar ook erg lekker.

Bitterballen

Dit hapje wordt ook nu nog gegeten. Bitterballen kan je in elke supermarkt kopen en ze worden gefrituurd. Daarna op een platte schaal serveren met mosterd.

Plakjes worst

Plakjes gekookte worst, ossenworst en leverworst, waren vroeger zeer in trek als snack. Ze werden of puur gegeten, of met mosterd, of gegarneerd met een stukje fruit, komkommer of augurk.

Haring met uitjes

Ook vroeger werd de zoute haring al op feestjes geserveerd. Lekker in stukken gesneden, met een Hollands vlaggetje in het mootje. In het midden van de schaal met haring leg je een bergje vers gesneden uitjes en een schaaltje met plakjes zuur.

Zure haring

De zure haring is niet zo bekend meer. Ze zijn nog te koop in potten of bij de visboer. Zure haring is een haring die in azijn werd ingemaakt, met pimentkorrels en kruiden. Als je zure haring op een feestje serveert, laat ze dan goed uitlekken. Snij ze in mooie mootjes en serveer op een schaal met een prikkertje. Zure haring veroorzaakt wel snel maagbranden, dus serveer er niet te veel van.

Lees verder

• Gezonde snacks voor 's avonds
• Zalmsalade, tonijnsalade en eierslade recepten
• Magere knoflooksaus recept