Stamppotten: Recepten voor een verrassende maaltijd

Stampotten zijn niet alleen zeer smaakvol om te eten maar ook zeer gemakkelijk om te bereiden. In veel gevallen heb je maar 1 grote pan nodig om de ingrediënten in te koken en daarnaast een koekenpan indien je er vlees bij wilt serveren of in de stamppot wilt verwerken. Leuk om te weten is dat stamppotten buiten Nederland en Vlaanderen vrijwel geen bekendheid genieten en daarom ook wel als een typisch 'Nederlands' gerecht worden bestempelt.

Inhoud

• Stampotten
• Rauwe andijviestamppot
• Stamppot spruiten
• Stamppot witlof
• Stamppot prei
• Mediterraanse stamppot

Stampotten

Een stamppot is niet meer dan een aantal ingrediënten - zoals aardappelen en groenten - die na bereiding door elkaar worden 'gestampt' met behulp van een stamppot-stamper. Zowel in Nederland als in Vlaanderen - waar stamppot onder de naam stoemp bekent staat - wordt het gezien als een traditioneel gerecht en vele gezinnen kennen dan ook hun eigen varianten op de standaard recepten. Het makkelijke van een stamppot is dat je maar 1 pan nodig hebt waar je alle ingrediënten gezamenlijk (goed) gaar in kookt waarna het geheel wordt fijngestampt. Na het stampen kunnen er eventueel nog kruiden of vetstoffen aan toe worden gevoegd om het geheel smeuïger te maken. Vlees kan zowel in een stamppot worden verwerkt als apart bij de stamppot worden geserveerd.

Rauwe andijviestamppot

Voorkom zand in je stamppot door de rauwe andijvie grondig te wassen voor gebruik.

Ingrediënten - Voor 4 personen

• 500 gram aardappelen
• 500 gram andijvie
• 250 gram spekreepjes
• 1 ei
• Scheut melk
• Geraspte kaas, naar eigen smaak
• Peper & zout

Bereidingswijze

Schil de aardappelen en snijd ze in grove stukken. Was de andijvie zorgvuldig en snijd deze vervolgens in reepjes. Verwarm een koekenpan op het fornuis en bak de spekblokjes in hun eigen vet. Doe de aardappelen in een pan met water, voeg wat zout toe en breng de aardappelen aan de kook. Laat de aardappelen in circa 30 minuten goed gaar koken en giet ze vervolgens af. Stamp de aardappelen fijn en maak er een smeuïge puree van door en een rauw ei en wat melk aan toe te voegen. Breng de puree vervolgens op smaak met peper en zout.

Voeg vervolgens de gebakken spekblokjes, zonder het bakvet, toe aan de puree en meng de rauwe reepjes andijvie er doorheen. Stamp - indien nodig - het geheel nogmaals fijn en warm de stamppot nog een minuut of 10 tot 15 door op een laag vuur. Indien gewenst kun je er voor het serveren nog wat geraspte kaas door heen roeren en er vlees naar keuze bij serveren.

Stamppot spruiten

Door te variëren met de verhoudingen tussen de aardappelen en spruiten is een spruitenstamppot ook eetbaar voor de mensen die niet zo dol zijn op de kleine groene kooltjes.

Ingrediënten - Voor 4 personen

• 1 kg. aardappelen
• 750 gram spruiten
• 250 gram spekblokjes
• 3 uien, gesnipperd
• 1 ei
• Scheut melk
• Peper, zout en nootmuskaat

Bereidingswijze

Schil de aardappelen en snijd ze in grove stukken. Maak de spruiten schoon en halveer deze vervolgens. Doe de spruiten en aardappelen samen in een pan met ruim water, voeg wat zout toe en breng het geheel aan de kook. Draai vervolgens het vuur laag en laat de groenten in circa 30 minuten volledig gaar koken. Bak in de tussentijd de spekblokjes - in hun eigen vet - in een koekenpan en giet na het bakken het overtollige vet uit de pan.

Giet de aardappelen en spruiten vervolgens af en stamp ze goed fijn. Meng er een rauw ei en wat melk door heen om de stamppot extra smeuïg te maken en roer de spekblokjes er doorheen. Breng de stamppot vervolgens op smaak met wat peper, zout en eventueel nootmuskaat.

Stamppot witlof

Net als bij veel recepten kan ook met het recept van een witlof stamppot oneindig gevarieerd worden. Bij ons thuis is deze variant - naar het recept van mijn moeder - favoriet.

Ingrediënten - Voor 4 personen

• 750 gram aardappelen
• 500 gram witlof
• 4 grote uien
• 6 saucijsjes
• 150 gram spekblokjes
• 3 eieren
• 1 eetlepel azijn
• 2 eetlepels suiker
• 6 eetlepels mayonaise
• Peper & zout

Bereidingswijze

Schil de aardappelen, snijd ze in grove stukken en breng ze in een pan met water en zout aan de kook. Kook de aardappelen in circa 30 minuten zacht en gaar. Kook in de tussentijd de eieren hard en laat ze schrikken onder koud water. Pel de eieren direct en snijd ze fijn. Die de eieren in een kom, pel de ui en snipper deze fijn en de witlof in fijne reepjes. Voeg de witlofreepjes en uien toe aan de eieren en meng deze door elkaar. Meng vervolgens de suiker, azijn en mayonaise erdoor en roer alles goed door elkaar.

Bak de spekblokjes in hun eigen vet tot de ze bruin kleuren en schep ze vervolgens uit de pan. Bak de saucijzen in het spekvet gaar en haal ze uit de pan. Giet de aardappelen af, stamp ze fijn en maak er een smeuïge puree van door de toevoeging van een rauw ei en wat melk. Breng de puree op smaak met wat peper en zout. Snijd de saucijzen in plakjes en meng deze samen met de spekblokjes en het witlof/ei mengel door de aardappelpuree. Zet de pan terug op het vuur en warm het geheel in rustig tempo nog 5 tot 10 minuten door.

Stamppot prei

Dat prei een zeer veelzijdige groente is blijkt wel uit het feit dat ze in veel recepten voorkomt. Uiteraard kun je haar naast koken, bakken en stoven ook verwerken in een stamppot.

Ingrediënten - Voor 4 personen

• 1 kg. aardappelen
• 1,5 kg. prei
• 150 gram spekblokjes
• 250 ml. slagroom
• 250 gram jong belegen kaas
• 2 theelepels kerriepoeder
• 1 theelepel (gedroogde) laurier
• Boter
• Peper, zout en aromat

Bereidingswijze

Schil de aardappelen, snijd ze in grove stukken en kook ze in een pan met water en zout in circa 30 minuten zacht en gaar. Snijd de prei in de tussentijd in dunne ringen, was deze zorgvuldig en laat goed uitlekken. Giet de aardappelen af en stamp ze fijn. Maak er met een rauw ei, melk, peper, zout en wat aromat een smeuïge en smaakvolle puree van. Zet de puree vervolgens apart.

Verwarm een koekenpan op het vuur en bak de spekblokjes in hun eigen vet tot de lichtbruin kleuren. Schep de spekblokjes vervolgens uit de pan en bak ¾ van de prei kort aan in het achtergebleven vet. Voeg na 2 tot 3 minuten de kerriepoeder en laurier toe en bak deze 1 tot 2 minuten mee om de kerriepoeder te laten garen. Voeg het prei-mengsel vervolgens toe aan de aardappelpuree en roer het geheel goed door elkaar.

Snijd de overige prei heel fijn en voeg deze samen met de spekblokjes en geraspte kaas toe aan de puree. Zet de stamppot terug op het vuur en warm deze - onder af en toe roeren - op een laag vuur nog circa 10 tot 15 minuten door. Voor de liefhebbers kun je on-geklopte en niet-gezoeten slagroom serveren ter vervanging van de jus.

Mediterraanse stamppot

Vrijwel alle groenten zijn geschikt om te verwerken in een stamppot waardoor er soms verrassende recepten ontstaan zoals deze mediterraanse stamppot.

Ingrediënten - Voor 4 personen

• 1,2 kg. kruimige aardappelen
• 250 gram spek- of hamblokjes
• 1 zak rucola sla
• 3 sjalotten, in ringen
• 300 gram cherrytomaten
• 3 blaadjes basilicum
• 3 eetlepels olijfolie
• 1 eetlepel knoflookolie
• 8 gedroogde tomaten
• 40 gram pijnboompitten
• 2 bollen mozzarella, in plakjes
• 100 ml. room (slagroom of koksroom)

Bereidingswijze

Verwarm de oven voor op 180°C (traditionele oven) of 160°C (hete lucht). Schil de aardappelen en snijd ze in plakken van gelijke dikte. Doe de aardappelen in een pan met water, voeg wat zout toe en kook de plakken in circa 10 minuten zacht en gaar. Giet de aardappelen af en laat deze goed uitlekken en droog stomen. Was de cherrytomaten, verwijder de kroontjes en halveer ze. Pel de sjalotten en snijd deze in dunne ringen.

Bekleed een bakplaat met een stuk bakpapier en meng hierop de aardappelen, cherrytomaten, uienringen, pijnboompitten en de spek- en/of ham blokjes goed door elkaar. Besprenkel de aardappelen en groenten met wat olijf- en knoflookolie en strooi er wat peper en zout overheen. Meng het geheel nogmaals goed door elkaar. Schuif de plaat in het midden van de oven en bak de aardappelen en groenten in circa 20 minuten gaar.

Laat in de tussentijd de mozzarella uitlekken, snijd deze in kleine stukjes en hak de basilicum fijn. Haal de plaat uit de oven, schenk de room over de groenten en aardappelen en voeg de rucola en mozzarella toe. Meng alles nogmaals goed door elkaar - pas op dat je je niet brandt aan de warme bakplaat - en schep de stamppot in een voorverwarmde ovenschaal. Stamp het geheel licht fijn en garneer de stamppot met de verse basilicum.

Probeer de stamppot - nadat je deze uit de oven hebt gehaald - zo snel mogelijk af te maken aangezien deze snel afkoelt door de toevoeging van de koude room en sla.

Lees verder

• Recepten uit de Belgische keuken
• Stoofpotten: Klassieke recepten in een nieuw jasje
• Braadstukken; heerlijke recepten voor een stevige maaltijd