Wafelijzer voor bereiding feestelijke lekkernij

Wafels bakken is een liefhebberij van veel oma’s omdat ze de kleinkinderen er heerlijk mee kunnen verwennen. Maar ook andere liefhebbers grijpen nogal eens naar het wafelijzer dat meestal een plek een beetje verder weg heeft gekregen in een keukenkastje. Wafels bakken hoeft voor niemand een probleem te zijn. Met het juiste deeg en enige oplettendheid dat het wafelijzer op tijd wordt geopend is binnen weinig tijd een stapel wafels klaar om heerlijk van te smullen al dan niet met boter, jam, poedersuiker, ijs of een andere lekkernij er op.

Vroeger tang met scharnierende plaatjes

Wafels bakken gaat tegenwoordig met een elektrisch apparaat. In vroegere tijden ging dat anders. Een wafelijzer bestond toen uit een soort tang met twee ijzeren plaatjes en lange handgrepen. De twee plaatjes waren scharnierend met elkaar verbonden en hadden aan de binnenkant uithollingen in de vorm die het wafel uiteindelijk zou krijgen. Na het vullen met beslag werd de tang in het open vuur gelegd totdat de wafel klaar was waarbij goed opgelet diende te worden wanneer dat het geval was. Later werden de ijzers in plaats van op het open vuur ook wel verhit op een gaspit.

Andere namen voor wafel

De lekkernij staat bekend onder de naam wafel maar er zijn of waren in het verleden ook diverse andere benamingen zoals:

• Euliekrabben
• Iesenkoeken
• Iesenkookskens knijpertjes
• Kniepkeukskens
• Nieuwjaarskoeken
• Spekkedikken
• IJzerkoeken

'Houd je waffel'

Van het goed opletten wanneer de wafel klaar was zou het gezegde 'houd je waffel' afkomstig zijn. Het gezegde diende als waarschuwing dat de waffel in de gaten gehouden moest worden. Een fantasierijke verklaring maar met waffel wordt tegenwoordig een mond bedoeld en zo heeft het gezegde een andere betekenis.

Elektrisch wafelijzer

Een elektrisch wafelijzer is op hetzelfde principe gebaseerd als de wafelijzers van vroegere tijden. De ijzeren plaatjes zijn bij het elektrische wafelijzer vervangen door twee scharnierende elementen met aan de buitenkant een dekplaat en aan de binnenkant een bakplaat. In de holle ruimte daartussen bevindt zich een verwarmingselement dat werkt op elektrische stroom. In de bakplaten bevinden zich meestal sleuven met kleine heuveltjes waardoor uiteindelijk in de wafel kleine ruitjes ontstaan.

Bakken met een wafelijzer

Ook het bakproces is enigszins vergelijkbaar met de vroegere bakwijze waarbij beslag tussen de twee bakplaten wordt geklemd en de wafel door middel van warmte zijn garing krijgt. Het opletten of de wafel al gaar is geldt (evenals vroeger) ook voor wafelbakkers of wafelbaksters van nu.

Productbeschrijving en bijzonderheden

Wat verder over wafelijzers valt te vertellen komt neer op technische gegevens en het gebruik van het apparaat zoals:

• Aantal wafels tegelijk. Het aantal wafels dat tegelijk gebakken kan worden in een wafelijzer is verschillend. In kleinere ijzers kunnen twee wafels worden gebakken maar er zijn ook ijzers voor vijf wafels tegelijk.
• Antibaklaag. Bij veel wafelijzers zijn de bakplaten voorzien van een antiaanbaklaag. Dat heeft als voordeel dat de wafels niet blijven plakken en ook is het schoonmaken van de bakplaten makkelijker.
• Antislipvoetjes. Sommige modellen wafelijzers beschikken over antislipvoetjes waardoor het openen en sluiten van het apparaat makkelijker gaat.
• Bakplaten. Ook zijn er wafelijzers met uitneembare bakplaten wat handig is voor het schoonmaken van het apparaat.
• Dik of dun. Er zijn bakplaten waarmee wafels van 2,6 centimeter dik gemaakt kunnen worden. Bij andere apparaten is het juist mogelijk om hele dunne wafels te bakken. Zo bestaat er keuze naar ieders voorkeur.
• Handgrepen. De handvaten aan de twee helften van het apparaat zijn meestal van materiaal gemaakt dat koel blijft waardoor het openen geen probleem oplevert.
• Omtrekvorm. De omtrekvorm is dikwijls rechthoekig of rond maar ook de vorm van een hart komt voor. IJzers voor vijf wafels tegelijk hebben vaak een hartvorm waardoor telkens vijf romantische exemplaren wafels ontstaan.
• Ruitjes. De rechthoekige modellen met ruitjesvorm hebben vaak vier horizontale en zeven verticale ruitjes.
• Snoer. Handig is als er een snoeropbergmogelijkheid in het apparaat zelf zit.
• Temperatuur. Een wafelijzer moet eerst worden voorverwarmd waarbij dikwijls een lampje aangeeft of het ijzer warm genoeg is. Daarna wordt de temperatuur geregeld door een thermostaat die zelf instelbaar is. De baktijd is mede afhankelijk van het vermogen van het ijzer.
• Verwisselbare bakplaten. Er bestaan ook multifunctionele wafelijzers waarbij de bakplaten verwisseld kunnen worden. Zo is er keuze tussen grillplaten, sandwichplaten en wafelplaten om veel meer mee te bereiden dan alleen wafels. Een multifunctioneel apparaat is naast wafels ook geschikt voor croques, groenten, paninis, sandwiches, vis en vlees.

Voor feestdagen en gezellig samenzijn

Hoewel het verorberen van een of meer wafels en al dan niet dik belegd met zoetigheid een feestelijk gebeuren is kan het niet opgevat worden als maaltijd vervangend. Maar menigeen haalt het apparaat voor de dag bij een gezellig samenzijn van familie, vrienden en kennissen.

Recept voor wafels

Er bestaat geen vast recept voor het bakken van wafels maar er kan naar eigen voorkeuren gevarieerd worden met de hoeveelheden van de ingrediënten. Een voorbeeld voor een recept is:

Benodigdheden:

• 2 eieren
• 125 g bloem
• 25 g fijne kristalsuiker
• 2 g zout
• 10 g bakpoeder
• 40 g gesmolten boter of margarine
• 20 cl melk

Bereidingswijze:

Klop de eierdooiers en het eiwit apart stijf. Meng bloem, kristalsuiker, zout en bakpoeder in een schaal. Voeg de geklopte eierdooiers toe en de boter of margarine die eerste gesmolten moet worden. Voeg daarna de melk toe en roer er tenslotte voorzichtig het geklopte eiwit door. Laat dit beslag ongeveer een uur rusten in de koelkast. Bak daarna in een voorverwarmd wafelijzer de wafels in vier tot vijf minuten.

Lees verder

• Stroopwafels: een typisch Nederlandse lekkernij