Spekkedikken bakken volgens traditioneel recept

Spekkedikken zijn voor veel mensen een onbekend product. Dit is op zich niet vreemd want ze worden over het algemeen alleen maar in een klein deel van provincie Groningen gemaakt. Spekkedikken lijken een beetje op (hartige) pannenkoekjes en worden gemaakt met een wafelijzer. Volgens een eeuwenoude traditie wordt deze lekkernij uitsluitend rond oud en nieuw gebakken. Hieronder vindt u een traditioneel recept voor het maken van spekkedikken.

Spekkedikken

Spekkedikken lijken een beetje op kleine pannenkoekjes maar qua smaak komen ze absoluut niet overeen met onze vertrouwde pannenkoek. De hartige lekkernij wordt rond de jaarwisseling voornamelijk gemaakt in het oosten en noordoosten van provincie Groningen. Ook in Duitsland, in het aangrenzend Gronings gebied, maakt men "speckdikk'n".

Het speciale spekkedikkenmeel wordt gemaakt (en kant en klaar aangeboden) door verschillende molenaars in de provincie. Het meel is een mengsel van onder andere roggemeel en tarwemeel. De molenaars mengen het meel geheel volgens "eigen" recept, waardoor er verschil in smaak en kleur kan ontstaan. Sommige supermarkten bieden eveneens spekkedikkenmeel aan maar ook dit is afkomstig van de mulders.

Het maken van spekkedikken vergt geduld en veel voorbereiding, zo moet het beslag al een dag of avond van te voren worden gemaakt en kost het veel tijd om het spek en metworst in dunne plakjes te snijden.

Spekkedikken zijn na het bakken enkele dagen houdbaar op kamertemperatuur maar ze zijn ook geschikt om in te vriezen, zodat u op een later tijdstip nogmaals kunt genieten.

Ingrediënten voor het maken van ongeveer 150 spekkedikken

• 2500 gram spekkedikkenmeel
• 1500 gram stroop (u kunt 500 gram stroop eventueel vervangen voor 500 gram honing)
• 500 gram witte basterdsuiker
• 60 gram anijs in poedervorm (verkrijgbaar bij de bakker)
• 500 gram ongezouten roomboter
• 20 eieren
• halve theelepel zout
• 2 deciliter water
• 800 gram vet spek (eventueel gezouten)
• 9 metworsten

Overige benodigdheden

• Grote kom, kleine teil of emmer
• Mixer
• Wafelijzer(s)
• Oude kranten
• Roerlepels (pollepel)
• Schalen en/of borden

Voorbereidend werk

De belangrijkste voorbereiding is het maken van het beslag, dit dient namelijk een dag of avond van te voren te gebeuren zodat het beslag kan rijpen en iets kan opzwellen. Daarnaast moet men van te voren de metworsten in dunne plakjes van ongeveer twee tot drie millimeter dik snijden. Het spek moet in plakjes gesneden worden met een afmeting van ongeveer anderhalf bij twee centimeter, met een dikte van enkele millimeters.

Bereidingswijze beslag

• Maak de roomboter zacht door deze te prakken en eventueel iets te verwarmen (let op niet smelten!)
• Voeg vervolgens al roerend de eieren, het witte basterdsuiker en vervolgens het stroop toe. U kunt voor het roeren gebruik maken van een mixer op de laagste stand. Er ontstaat een bruine kleverige massa waarin kleine stukjes boter drijven.
• Daarna voegt u al roerend het meel, anijspoeder, water en zout toe, na het mixen ontstaat er een bruine, plakkerige, stugge deeg. Het is verstandig om halverwege het mixen van kloppers over te gaan op deeghaken omdat het geheel een zware massa wordt.
• Laat het geheel daarna minstens twaalf uur, afgedekt met een vochtige theedoek, rusten op kamertemperatuur.
• De volgende dag is het mengsel nog stugger geworden, voeg al roerend, beetje bij beetje, lauw water toe om er een smeuïge massa van te maken. Het beslag is goed op het moment dat het traag van een lepel afloopt.

Aandachtspunten

Het is raadzaam om de spekkedikken niet in huis te bakken maar bij voorkeur in de garage of schuur. Er komt tijdens het bakproces een sterk geurende stoom vrij die u vervolgens nog dagen in uw woning kan ruiken. Daarnaast is het verstandig om tijdens het bakken, oude kranten of iets dergelijks onder de wafelijzer(s) te leggen omdat er wat vet uit de ijzer(s) kan lekken.

Het bakken

Bij het bakken is het erg belangrijk dat de ijzers heet genoeg zijn, indien ze te hoog staan zal de spekkedik aan de buitenkant aanbranden en van binnen niet gaar worden. Is een ijzer te laag ingesteld, dan zal de spekkedik niet gaar worden. Wat de beste stand van een ijzer is, is moeilijk te zeggen omdat dit per exemplaar kan verschillen. Door er eerst een paar te bakken ontdekt men uiteindelijk de juiste stand, de meeste ijzers geven een goed resultaat bij een derde of de helft van hun maximale vermogen. Voordat men kan beginnen bakken, moet een ijzer aan beide zijden goed worden ingevet met spek(zwoerd). Voor het maken van een spekkedik, dient men een klodder beslag op de onderste gedeelte van de ijzer te leggen waar men vervolgens twee tot drie plakjes metworst en een plakje spek op legt. Daarna moet men snel de ijzer sluiten en gedurende vijftien seconden goed stevig aandrukken. In een enkel geval moet de spekkedik omgekeerd worden en nogmaals worden verhit gedurende zo'n vijf seconden.

Enkele problemen die u tegen kunt komen tijdens het bakken van spekkedikken.

• Loopt er tijdens het bakken beslag uit het wafelijzer? U hebt teveel beslag gebruikt of drukt iets te hard de twee delen op elkaar.
• Komt er een klein of dun spekkedikje tevoorschijn? Mogelijk hebt u te weinig beslag gebruikt.
• Worden de spekkedikken te hard? Mogelijk bakt u ze te lang tussen het ijzer.
• Vloeit het beslag niet mooi uit tussen het wafelijzer? Mogelijk is het beslag te dik.
• Krult het spek op en valt het (bijna) uit de spekkedik? Mogelijk zijn de stukjes spek te dik en/of te groot.

Veel bakplezier en eet smakelijk!