Kerststol - Weihnachtsstollen - Lekkernij om zelf te bakken

Bak ook zelf een lekkere kerststol oftewel een kerstbrood met een rijke vulling en zuivere amandelspijs. Een kerststol -ook wel Weihnachtsstollen genoemd- is een heerlijke en feestelijke delicatesse die traditioneel met Kerstmis (of Pasen) wordt gegeten. Bij het kerstontbijt, de brunch of als hapje tussendoor. De bereiding van een paasbrood komt in grote lijnen overeen met die van een kerststol. In een kerststol of paasbrood horen kwalitatief goede ingrediënten voor een traditionele verfijnde smaak. Hoe maak je een traditionele kerststol voor kerstmis of een heerlijk paasbrood voor Pasen?

Kerstrecept - Kerststol of kerstbrood (Weihnachtsstollen) met amandelspijs

Alhoewel de oorsprong niet helemaal te achterhalen is, is de naam "Weihnachtsstollen" niet alleen in Duitsland, maar ook in Nederland een begrip. Als "Klobebrot" zou het brood al langer bekend zijn als vruchtbaarheidssymbool. De naam roept bij velen beelden op van winterse taferelen en gezelligheid rondom Kerst en Oud en Nieuw. Van een goed bereide kerststol kun je lang genieten. De smaak is, dankzij het inwerken van de ingrediënten, na een aantal dagen zelfs nog beter/voller. Kortom, en heerlijke delicatesse die traditioneel echt bij Kerstmis -of in licht aangepaste vorm- bij Pasen hoort. Besmeren met (een dikke laag) roomboter en smullen maar!

Samenstelling deeg en ingrediënten kerststol

Ingrediënten - Benodigdheden voor de kerststol

Voor het optimaal gebruik van de oven én omdat het gewoon lekker is meerdere kerstbroden te maken, is het recept gebaseerd op een uitkomst van drie broden met een gebakken gewicht van plusminus 700 gram elk (= minus plusminus 10% inbakgewicht) Deel de vermelde hoeveelheden en gewichten naar gelang je één of twee broden maakt.

Ingrediënten voor het deeg/zetsel

• 650 gram patentbloem
• 65 gram gist
• 13 gram zout
• 1.5 deciliter melk
• 1.5 deciliter water
• 40 gram witte basterdsuiker
• 130 gram boter
• 0.65 deciliter ei

Ingrediënten voor de vulling

• 650 gram rozijnen (rozijnen/krenten)
• 13 gram geraspte citroenschil/citroenrasp
• 30 gram gekonfijte gember
• 40 gram sukade
• 30 gram oranje snippers
• 50 gram bigarreaux/Franse vruchtjes*
• 15 gram gehakte amandelen
• 210 gram amandelspijs

* Bigarreaux zijn gekonfijte kersjes, ook wel Franse vruchtjes genoemd. De kersen worden vaak bijgekleurd, zodat ze helder rood of groen zijn.

Ingrediënten voor de garnering

• Boter (om te bestrijken na het bakken)
• Poedersuiker

Variatie op de kerststol

Toevoeging van de extra ingrediënten wijkt af van het basisrecept, maar kan -afhankelijk van je persoonlijk smaak/voorkeur- variatie geven.

Naar keuze extra toevoegen

• Vanillesuiker (2 zakjes)
• 4 eetlepels rum
• 1 theelepel kaneel

Kerstbrood met noten

• 50 gram gepelde walnoten
• 50 gram gepelde blanke hazelnoten of
• 50 gram blanke amandelen en
• 50 gram maccadamianoten

Bereidingswijze van kerstbrood/kerststol - Werkwijze voor het basisrecept

• Meng de bloem, het zout, de basterdsuiker goed; maak een kuiltje in de bloem en breek hierin een ei.
• Meng de gist aan met lauwe melk en het water en schenk deze met de gesmolten boter in het kuiltje
• Meng de massa goed door, het geheel kneden totdat een soepel deeg is ontstaan.
• Laat het deeg in een kom afgedekt met een doek of plastic folie op een tamelijk warme (25 graden), vochtige tochtvrije plek rijzen (minimaal 20 minuten) en daarna kneden.
• Laat de rozijnen in een kommetje water wellen (indien je de variant met rum wilt, wel je ze in rum), laat ze uitlekken en droog ze af in een doek zodat de buitenzijde van de rozijnen droog zijn.
• Leg de ingrediënten voor de vulling in het deeg en kneed het er gelijkmatig door.
• Verdeel het deeg in drie gelijke delen en bol het deeg op. Vermijdt te veel spanning bij het opbollen in de deeghuid; dit kan tot scheuring in het deeg leiden.
• Laat de drie opgebolde stukken plusminus 15 minuten rusten.
• Rol het deeg uit tot een dikke ovale plak en leg deze op een met boter ingevette bakplaat.
• Rol de spijs uit tot een "worst". Houd de spijs iets korter dan het deeg.
• Leg de rol amandelspijs (recept amandelspijs vind je hieronder) in het midden en sla het deeg dubbel. Of... leg het spijs iets uit het midden, zodat het omgeslagen/bovenste gedeelte iets kleiner is dan het onderste deel (als een "pruillip")
• Breng de kerststollen in het juiste ovale model en bestrijk eventueel met eierstruif.
• Laat de kerststollen plusminus 20 minuten na rijzen. Verwarm de over voor gedurende de rijstijd.
• Plaats de kerststollen in een hete oven, bij een oventemperatuur van plusminus 200 graden*
• Laat de kerstbroden in 30 à 40 minuten gaar en bruin worden.
• Bestrijk de kerststollen direct na het bakken ruim met roomboter.
• Bestrooi de kerststollen -na afkoelen- met poedersuiker.

* De baktijden zijn afhankelijk van de oven en vragen tussentijds mogelijk enige controle.

Amandelspijs zelf maken - Recept en bereidingswijze van spijs

De bereidingstijd van amandelspijs -dat ook wel amandelpers word genoemd- is ongeveer 30 minuten.

Ingrediënten voor zuivere amandelspijs

Voor ongeveer 250 gram amandelspijs.

• 500 gram blanke amandelen of amandelschaafsel.
• 500 gram fijne kristalsuiker.
• 50 gram eieren.
• 10 gram citroenrasp.

Bereidingswijze - Amandelspijs maken

Maal (malen door middel van hakken, raspen, in een vijzel of fijn malen in de keukenmachine) de gepelde amandelen tot de gewenste grofte is verkregen en meng de suiker door de amandelen. Maal nog een keer. Voeg het los geklopte ei en de geraspte citroenschil toe en meng goed door het mengsel.

Houd eventueel wat eierstruif/geklopt ei achter. De vochtigheid en structuur van het spijs is mede afhankelijk van het vochtgehalte van de amandelen en het vocht van de eieren. Is het spijs te slap, dan kun je later alsnog wat eierstruif toevoegen. Is de spijs te vast/droog, dan kan een weinig water door de spijs gemengd worden om de gewenste smeuïgheid te verkrijgen.