Mosselen: alles over mosselkweek en -visserij

Als het mosselzaad volgroeid is tot consumptiemosselen kan de mosselkweker beslissen dit op te gaan vissen en te verkopen aan de mosselhandel. Voorafgaand aan het begin van het mosselseizoen, heeft de kweker op diverse percelen een monster genomen. Dit doet hij op de locaties waar hij verwacht dat de consumptiemosselen van de juiste kwaliteit zijn om te verkopen. Dit doen alle kwekers. Alle monsters worden aangeboden op de mosselveiling in Yerseke. Als de resultaten van de bemonsteringen goed zijn gaat het seizoen van start.

Inhoud

• Mosselkweek: visserij met een mosselkotter
• Verwerking van de mosselen aan boord van een schip
• Van de Waddenzee en Oosterschelde naar de mosselveiling in Yerseke
• Steekproef, analyse, veilen en verkopen
• De mosselen gaan weer overboord
• Aanvoer van mosselen over de weg

Mosselkweek: visserij met een mosselkotter

Al het werk dat moet gebeuren wordt op een mosselkotter gedaan. Dit zijn grote schepen die erg weinig diepgang hebben. Ongeveer 80 tot 100 cm. Dit is erg handig omdat mosselkweken zich grotendeels afspeelt in ondiep water.
Mosselen worden opgevist met ‘korren’. Dit zijn netten die over de bodem van het perceel slepen. Aan beide kanten van het schip bevinden zich de korren. De korren zitten vrij vlug vol en dan worden ze weer naar het schip toe gehaald. De inhoud wordt met behulp van een lier gelost en komt in een kleine verwerkingslijn terecht.

Verwerking van de mosselen aan boord van een schip

• De korren worden geleegd in een trechter waar met veel zeewater het meeste zand van de mosselen gespoeld wordt.
• Met behulp van een opvoerband komen de mosselen over een spoelinstallatie waar wier, zand en de allerkleinste mosseltjes gescheiden worden van de consumptiemosselen. Dit noemen we “tarra”.
• De tarra komt in een apart ruim wat op een speciale locatie gelost wordt.
• De mosselen komen vervolgens over een lopende band zodat de bemanning niet gewenste zaken als zeesterren, oesters en stenen er uit kan rapen. Dit komt ook weer in het tarra-ruim terecht.
• Uiteindelijk blijven de consumptiemosselen over.

Van de Waddenzee en Oosterschelde naar de mosselveiling in Yerseke

Als er voldoende mosselen in de ruimen zitten, wordt gestopt met vissen en gaat men richting Yerseke. Hier bevindt zich de enige mosselveiling ter wereld. Vanaf de Waddenzee gaat men via de Noordzee richting de Stormvloedkering Oosterschelde. Via de sluis in de kering kan men naar de Oosterschelde en verder naar Yerseke. Als het stormt is er de mogelijkheid om “binnendoor” te varen. Dit gaat dan via het Ijsselmeer, het Amsterdam Rijn kanaal, de Lek, de Noord, de Oude Maas, de Dortse Kil, het Hollands Diep, het Volkerak en Oosterschelde. En uiteindelijk ook weer naar Yerseke.

Steekproef, analyse, veilen en verkopen

Aangekomen in Yerseke bij de mosselveiling, wordt de lading bemonsterd, geveild en verkocht. Het bemonsteren van een scheepslading mosselen houdt in dat er een steekproef wordt genomen door medewerkers van de veiling. Aan de hand van deze steekproef wordt bepaald hoe groot de mosselen zijn (schelpgrootte en vleesgewicht) en hoe groot het tarrapercentage restmateriaal in de lading is (namelijk: losse schelpen, pokken, zeesterren en dergelijke). Ook wordt bepaald hoeveel mosselton het schip bij zich heeft.

1 mosselton is overigens 100 kg! Het resultaat van de bemonstering van elke lading is bekend vóór de veiling begint. De inkopers van de handelsbedrijven zijn bij het hele traject aanwezig. Vanaf de monstername aan boord t/m het analyseren van het monster. Tijdens de veiling kunnen handelaren bieden op de aangeboden partijen.

De mosselen gaan weer overboord

Als een mosselhandel één of meerdere partijen heeft gekocht dan zijn zij direct de nieuwe eigenaar en beslissen zij wat er mee gaat gebeuren. De lading mosselen wordt op een verwaterperceel gezaaid en blijft daar liggen tot men ze nodig heeft. Dit doet men om de mosselen de kans te geven het zand kwijt te raken dat er tijdens het vissen in is gekomen.

Aanvoer van mosselen over de weg

De laatste jaren worden ook regelmatig de geviste mosselen van de Waddenzee in big bags met een vrachtwagen naar Yerseke vervoerd. De geviste mosselen worden dan vaak in Harlingen gelost. Dit wordt met name in juli, augustus en september gedaan. Er zijn een aantal redenen hiervoor.

• De mosselen zijn veel sneller in Yerseke per vrachtwagen dan met een schip. Een vrachtwagen doet er ongeveer 4 uur over om in Yerseke te komen. Een reis met een schip kost ruim een halve dag.
• Als de mosselen gelost zijn in Harlingen, kan het schip weer direct gaan vissen, of andere werkzaamheden gaan doen op de Waddenzee.
• Doordat men niet heen en weer naar Yerseke hoeft te varen bespaart men heel veel brandstof.
• Een vrachtwagen kan minder vervoeren dan een schip. Dit kan voor de mosselhandel voordeliger zijn, want er kan meer “maatwerk” gekocht worden.