Het verwerken en verpakken van mosselen in de fabriek
Voordat de mosselen worden ingepakt voor de consument, ondergaan ze eerst nog een behoorlijk traject in de fabriek van een mosselhandel. Dit gebeurt in verschillende stappen. Na het weer opvissen van de verwaterpercelen, ondergaan ze weer een rustperiode in een verwaterbassin. Daarna worden de mosselen achtereenvolgens schoongemaakt, gesorteerd, gekoeld en uiteindelijk verpakt.
Vissen op bestelling voor de fabriek
Allereerst moeten de mosselen worden opgevist van de verwaterpercelen waar ze na aankoop op de veiling gelost zijn. Elke fabriek beschikt daarvoor over een zogenaamde “walvisser”. Dit is een mosselkotter die speciaal voor het vissen op de verwaterpercelen geschikt is. Dit is een kleinere kotter dan z’n grote broer die op de Waddenzee en Oosterschelde vist. Ze zijn erg wendbaar omdat ze op kleine vakjes van een verwaterperceel moeten kunnen vissen.
De rest gaat precies hetzelfde als bij de mosselkwekers. Het verschil is dat de mosselen worden opgevangen in speciale containers van de fabriek. Dit is eigenlijk “vissen-op-bestelling”, want de walvisser gaat halen wat er verwacht wordt te verkopen. De containers worden gelost bij de fabriek waar ze het volgende traject ingaan.
Verwateren in containers
De geviste mosselen blijven in deze speciale containers en worden in een verwaterbassin geplaatst. Hier worden ze continu gespoeld met vers Oosterscheldewater, het zogenaamde verwateren. Dit gebeurt om de mosselen tot rust te laten komen en eventueel zand kwijt te raken, wat bij het opvissen van het verwaterperceel in de schelp terecht is gekomen.
Na het verwateren kunnen de mosselen verder worden verwerkt.
Het schonen van de mosselen
De mosselen gaan door een spoelmolen waar ze aan de buitenkant worden schoongemaakt. Mosselen zitten van nature vaak aan elkaar vast met hele dunne (bysus)draden. Direct na het spoelen worden de mosselen, die nog aan elkaar vastzitten, losgemaakt door een zogenaamde ontbaardmachine.
Lezen en sorteren
Direct na het ontbaarden worden de mosselen visueel gecontroleerd. Vaak wordt dit sorteren genoemd, maar het is eigenlijk ”lezen”. Mosselen en alles wat er tussen zit komt over leesbanden waar mensen staan die dit werk uitvoeren: de lezers.
Kapotte mosselen, zeesterren, krabbetjes, stenen etc. worden handmatig door hen verwijderd.
Hierna worden de mosselen machinaal door sorteermachines gesorteerd op grootte.
Grootte en klassen mosselen
Mosselen worden in verschillende klassen ingedeeld. Afhankelijk van het aantal mosselen dat er in een kilo gaat. Die indeling is, van klein naar groot, als volgt:
- Extra: 70 – 90 mosselen per kg
- Super: 60 – 70 mosselen per kg
- Imperial: 53 – 60 mosselen per kg
- Jumbo: 45 – 53 mosselen per kg
- Goudmerk: 38 – 45 mosselen per kg
Dit zijn standaard sorteringen die alle fabrieken hanteren. Maar omdat een mossel een natuurproduct is, kan hier soms van worden afgeweken.
Verschillende soorten verpakkingen
Na het sorteren gaan de mosselen door een koelbak en worden dan direct hierna verpakt. Er bestaan verschillende soorten verpakkingen. Nog steeds de (traditionele) jute zak, met een inhoud van 10 kg en 15 kg. Er zijn ook lekvrije verpakkingen in verschillende vormen. De meest gangbare zijn 1 kg, 2 kg, 5kg en 10 kg.
Horecazaken en groothandels maken nog vaak gebruik van de jute zak, of doen dit in combinatie met de 10 kg bak lekvrije verpakking. Voor de supermarkten zijn deze verpakkingen te groot. Zij verkopen uitsluitend de kleinere lekvrije verpakkingen 1 en 2 kg.
Belangrijke aandachtspunten bij het verpakken
Afvullen
Het gewicht moet wettelijk voldoen aan het minimum gewicht wat op de verpakking staat
Beschermende atmosfeer
Om de mosselen langer houdbaar te houden worden moderne technieken gebruikt zoals het verpakken onder beschermende atmosfeer.
Etikettering
Een etiket heeft verschillende functies. Naast een commerciële functie, zodat men kan zien van welke supermarkt of bedrijf het product afkomstig is, kan er voor de consument ook informatie op worden geprint als herkomst, hoeveelheid en t.h.t. datum.
Koelen
Het is belangrijk dat de mosselen tijdens en na het inpakken op een temperatuur blijven tussen de 0 en 7 graden Celsius. Op deze manier blijven de mosselen in goede conditie. Het gaat om een vers artikel, wat snel in kwaliteit achteruit gaat als het niet gekoeld wordt. Zeker in de zomermaanden is dit heel belangrijk!