Populaire Indische sambalsoorten

Sambal is een saus die veelal in combinatie met allerlei Indische gerechten wordt gebruikt. Deze saus heeft een pittige smaak vanwege de gemalen pepers die hier in zitten. Hiernaast kan sambal een zoete, zoute, bittere of zure smaak hebben. Er bestaan zowel gebakken als ongebakken sambalsoorten. Enkele soorten zijn onder andere badjak, baloujak en oelek. Hoe smaken de verschillende sambalsoorten precies? Hoe pittig zijn zij en welke ingrediënten worden er veelal gebruikt om deze sauzen te bereiden?

Sambalsoorten

• De oorsprong van sambal
• Sambalsoorten
• Sambal bereiden

De oorsprong van sambal

Chilipepers zijn vruchten van het geslacht 'Capsicum' die tot de nachtschadefamilie behoren. De hete pepers zijn oorspronkelijk afkomstig uit Midden- en Zuid-Amerika. De Maya's, Inca's en Azteken behoren tot één van de eerste beschavingen die chilipepers in hun gerechten gebruikten. De Maya's gebruikten bijvoorbeeld chilipepers in de tamales en tortilla's die zij maakten. Hiernaast werden er hete pepers in combinatie met honing en chocolade gegeten. Deze pepers werden ook voor medische doeleinden gebruikt. Zij werden namelijk gebruikt voor het behandelen van allerlei aandoeningen die een bacteriële oorsprong hadden.

De export van chilipepers

De beroemde ontdekkingsreiziger Christopher Columbus bracht de pepers in de 15e eeuw mee toen hij met zijn terugreis naar Spanje begon. Om deze reden hebben chilipepers de bijnaam 'Spaanse pepers' gekregen. De chilipepers werden vervolgens rond 1540 door Portugese handelaren naar Indonesië geëxporteerd. In Indonesië begon men vervolgens van de chilipepers een mengsel te maken en noemde deze saus 'sambal'. Sambal betekent in het Indonesisch letterlijk "mengsel".

Sambalsoorten

Er kunnen verschillende soorten chilipepers gebruikt worden om deze saus te maken. Hierbij kun je denken aan bijvoorbeeld 'lombok', 'cabai' (tjabé) of rawit'. Deze varianten hebben ieder hun eigen formaat en pittigheid. Er kunnen allerlei kruiden en specerijen met deze soorten rawit gemengd worden om de sambalsaus een unieke smaak te geven.

Badjak

Sambal badjak is te herkennen aan zijn donkerrode kleur en is veelal in Indonesische restaurants verkrijgbaar. Deze sambalsoort is gebakken en heeft hierdoor een hartige smaak. Tevens zorgt het ervoor dat het eindresultaat minder pittig is dan dat van de meeste andere sambalsoorten. De uien en kruiden die in de saus verwerkt zijn zorgen voor een sterke smaak. Naast uien en kruiden bevat het knoflook, laos, basterdsuiker of palmsuiker, tamarindesaus en citroengras.

Baloujak

Sambal baloujak is net als sambal badjak gebakken. Hierdoor heeft het net als sambal badjak een hartige smaak en heeft de sambal tijdens het bakken zijn pittigheid deels verloren. De gebruikte ingrediënten zijn onder andere knoflook, ui, trassi, ketjap, honing, kemiri, sereh, laos en tamarinde. Baloujak kun je met water aanlengen om het vervolgens als dipsaus te gebruiken. Wanneer de saus op deze manier met water is aangelengd is er sprake van een minimale verandering in de smaakbelevenis.

Brandal

Sambal brandal wordt tijdens de bereiding gebakken. Het woord 'brandal' komt van het Indonesische woord voor rakker/deugniet. De sambal heeft deze naam gekregen omdat het zeer pittig smaakt. Dit komt omdat hier een grote hoeveelheid rawit in verwerkt zit. De sambalsaus bestaat uit gebakken ui, knoflook en kemirinoten. Soms bevat het recept asempasta of djeruk prut (limoenblaadjes). Limoenblaadjes zijn zowel bij Indische toko's verkrijgbaar als online via het internet te bestellen.

Manis

Sambal manis is een gebakken sambal en heeft een donkerrode kleur. Het woord 'manis' betekent in het Indonesisch "zoet". Deze sambal is minder pittig dan de meeste andere sambalsoorten omdat hier suiker in verwerkt is. Suiker zorgt namelijk dat de werking van de stof capsaïcine wordt gestopt. Deze stof is verantwoordelijk voor het branderige gevoel dat je in je mond krijgt tijdens het nuttigen van sambal. Naast suiker, bestaat het recept uit uien, citroen, knoflook, peper en ketjap.

Oelek

Sambal oelek heeft een lichtrode kleur en is zeer populair. Het is bij de meeste Chinees-Indische restaurants verkrijgbaar. De saus staat ook wel bekend als 'sambal ulek'. Het Indische woord 'ulek' staat voor de stamper die gebruikt wordt om sambal te bereiden. De saus bestaat namelijk uit een gestampt mengsel van zowel chilipeper als zout en azijn. De pittigheid van deze saus is middelmatig ten opzichte van overige sambalsoorten. Sambal oelek valt namelijk voornamelijk op vanwege zijn zoute smaak. In sommige gevallen worden er gefermenteerde garnalen en uien toegevoegd. Deze specifieke variant heeft een sterke geur en wordt 'trassi' genoemd.

Sambal bereiden

Door middel van een stamper dien je ervoor te zorgen dat de verschillende kruiden en chilipepers voldoende met elkaar gemengd worden. Omdat de chilipepers zeer heet kunnen zijn, is het aangeraden om tijdens het bereiden van de saus handschoenen te gebruiken. Dit is voor zowel de bescherming van je ogen als het schoonhouden van je handen belangrijk.

Houdbaarheid

De saus is lang houdbaar, vooral als er zout en azijnzuur is toegevoegd. Het is aanbevolen om sambal in de koelkast te bewaren. Dit komt namelijk ten goede van de houdbaarheid van het product. Een sambalpotje dat geopend is kun je 9 maanden tot 1 jaar in de koelkast bewaren.