Zelf brood bakken (zonder machine)

Vindt u de kwaliteit van het brood in de supermarkt ook maar matig? Zelf brood bakken is eenvoudig, het resultaat is ontzettend lekker en het brood is stuk gezonder dan het brood dat in de supermarkt te verkrijgen is.

Inhoud

• Algemene zaken
• Bruin brood (voor 3 broden)
• Wittebrood (voor 1 brood)
• Krentenbrood (voor 1 brood)
• Croissants (voor 16 stuks)

Algemene zaken

Voor het bakken van eender welk brood zijn een aantal algemene zaken van belang, ongeacht het type brood dat je gaat bakken:

Gist: Het werken met verse gist is aan te raden. Verse gist kan verkregen worden bij de warme bakker. U kunt de gist, afgedekt, 3 weken in de koelkast bewaren.
Indien u met gedroogde gist werkt dient u 2/3 van de hoeveelheid verse gist aan te houden. Dit omdat gedroogde gist een sterkere werking heeft. Bewaar gedroogde gist niet langer dan een jaar, de werking zal snel afnemen.

Kneden: Kneden is van groot belang omdat de gluten in het deeg elastisch worden en de gist gelijkmatig over het deeg verdeeld wordt. Kneed tot zich een homogene bal vormt. Leg het deeg vervolgens op een met bloem bestoven werkvlak en druk het deeg uit met uw handpalmen tot u een langgerekte lap krijgt. Rol de lap op en draai hem een kwartslag. Druk het deeg nogmaals plat en rol het daarna weer op. Herhaal dit uitrollen en oprollen en het kneden tot er een glad en elastisch deeg ontstaat. Sla van tijd tot tijd ook de lucht uit het deeg door de bal met een klap op het werkvlak te slaan.

Rijzen: Leg het deeg in een met bloem bestoven kom en dek deze af met een schone en vochtige theedoek. Laat het deeg op deze manier op een warme plaats rijzen.
De oven is hiervoor zeer geschikt. Zet daarvoor de elektrische oven op de laagste stand, bijvoorbeeld 40 of 50 graden. Zet naast de kom ook een bakje water in de oven. Indien u met een gasoven werkt, verwarmt u voor op de hoogste stand. Daarna zet u de oven uit en het brooddeeg erin.
Laat het brood een uur rijzen, tot het in omvang is verdubbeld.
Kneed het deeg vervolgens weer goed door.

Narijzen: Breng het deeg in de gewenste vorm en doe het vervolgens in de bakvorm, of leg het op de bakplaat. Dek het deeg af met een vochtige en met bloem bestoven theedoek. Laat het deeg vervolgens nog een uur op een warme plaats rijzen.
Het deeg dient niet meer gekneed te worden, maar wordt meteen in de oven gebakken.

Hieronder treft u een aantal broodrecepten aan.

Bruin brood (voor 3 broden)

• 1000 gram volkorenmeel
• 500 gram bloem
• anderhalve eetlepel zout
• 1 eetlepel stroop
• 900 ml lauwwarm water
• 60 gram verse gist (of 40 gram droge gist)
• olie

Meng het volkorenmeel, de bloem en het zout in een grote kom.
Los de stroop op in het lauwwarme water.
Verkruimel de gist in een andere kom en meng er enkele lepels water door.
Laat dit mengsel ongeveer 10 minuten op een warme plaats staan, tot er belletjes aan de oppervlakte verschijnen.
Maak een kuiltje in het meelmengsel en giet er het gistmengsel in.
Roer tot er een samenhangend deeg ontstaat. Kneed en besla het deeg zoals hierboven is aangegeven tot een elastische bal die niet meer aan je handen plakt.
Laat het deeg, zoals hierboven is aangegeven 1 a anderhalf uur rijzen op een warme plaats.
Olie intussen drie broodvormen in.
Als het deeg in volume is verdubbeld kneed u opnieuw, zoals in het algemene deel (bovenaan het artikel) is weergegeven. Verdeel het deeg in drie delen. Rol ze in de vorm en lengte van de broodvormen. Leg de drie deegballen elk in een broodvorm, met de naad naar beneden gericht.
Laat nog een uur op een warme plaats narijzen, op de wijze zoals in het algemene deel is weergegeven.
Verwarm de oven voor op 240 graden Celsius, of bij een gasoven op stand 6-7.
Plaats de broodvormen op het rooster, iets onder het midden van de oven. Zet ook een bakje water op het rooster.
Bak de broden in 30 minuten bruin.
Het brood is gaar als het hol klinkt als je erop klopt en als het gemakkelijk van de broodvorm loslaat.
Laat de broden op een rooster afkoelen.

Wittebrood (voor 1 brood)

• 500 gram bloem
• ½ eetlepel zout
• 20 gram verse gist (of ongeveer 14 gram droge gist)
• 300 ml lauwwarm water
• 1 theelepel suiker
• olie

Zeef de bloem en het zout in een kom.
Los de gist op in het lauwwarme water en roer de suiker erdoor.
Laat de gistoplossing 10 minuten op een warme plaats staan, tot er belletjes aan de oppervlakte verschijnen.
Maak een kuiltje in de bloem en giet de gistoplossing erin.
Roer tot er een samenhangend deeg ontstaat.
Kneed en besla het deeg, zoals in het algemene deel (bovenaan het artikel) staat aangegeven. Tot het deeg elastisch is en niet meer aan uw handen plakt.
Laat het deeg 1 a anderhalf uur rijzen, zoals in het algemene deel staat weergegeven.
Bestrijk intussen een broodvorm met olie.
Kneed het deeg nogmaals goed door en besla het opnieuw, zoals in het algemene deel van het artikel staat weergegeven.
Vorm het brood, waarbij de lengte van het deeg even lang is als de lengte van de broodvorm.
Leg het deeg vervolgens, met de naad naar beneden gericht, in de broodvorm.
Laat het nog een uur narijzen, zoals in het algemene deel staat weergegeven.
Verwarm de oven voor op 240 graden Celsius, of zet de gasoven op 6-7.
Plaats de broodvorm op een rooster, iets onder het midden van de oven. Zet er ook een bakje water bij.
Bak het brood in 30 minuten gaar.
Het brood is gaar als het hol klinkt als je erop klopt en als het gemakkelijk van de broodvorm loslaat.
Laat de broden op een rooster afkoelen.

Krentenbrood (voor 1 brood)

• 500 gram bloem
• 250 gram rozijnen
• 100 gram krenten
• 50 gram sukade, in stukjes
• 10 gram zout
• 35-40 gram verse gist (of 26 gram droge gist)
• 250 ml lauwwarme melk
• 1 theelepel suiker
• ½ ei, losgeklopt
• 50 gram gesmolten boter.

Was de krenten en rozijnen en wel ze ongeveer 30 minuten in heet water.
Droog de rozijnen en krenten vervolgens met keukenpapier en vermeng ze met de sukade.
Berijd het deeg zoals bij het wittebroodrecept staat aangegeven. Waar bij het wittebrood water staat wordt nu melk gebruikt. Naast het gistmengsel moet nu ook de boter en het losgeklopte ei door het bloemmengsel gekneed worden.
Bestrijk een broodvorm met boter.
Voeg na de eerste maal rijzen en opnieuw kneden en beslaand van het deeg, beetje bij beetje de rozijnen, krenten en sukade toe.
Vorm het deeg zoals bij het wittebroodrecept staat aangegeven.
Laat het deeg nog 45 minuten narijzen.
Verwarm de oven voor op 225 graden Celsius, of de gasoven op stand 5-6.
Plaats de broodvorm iets onder het midden van de oven op een rooster.
Bak het brood in 45 minuten gaar en bruin.
Het brood is gaar als het hol klinkt als je erop klopt en als het gemakkelijk van de broodvorm loslaat.
Laat de broden op een rooster afkoelen.
Bestrijk de bovenkant van het brood met gesmolten boter.

Croissants (voor 16 stuks)

• 500 gram bloem
• 10 gram zout
• 30 gram verse gist (of 20 gram droge gist)
• 175 ml lauwwarm water
• 1 theelepel suiker
• 225 gram koude boter
• 1 eierdooier, losgeklopt

Zeef de bloem en het zout in een kom.
Los de gist op in het water en roer de suiker erdoor.
Laat de gistoplossing 10 minuten op een warme plaats staan, tot er belletjes aan de oppervlakte verschijnen.
Maak een kuiltje in de bloem en giet de gistoplossing erin.
Roer tot er een samenhangend deeg ontstaat.
Kneed en besla het deeg, zoals in het algemene deel (bovenaan het artikel) staat aangegeven. Tot het deeg elastisch is en niet meer aan uw handen plakt.
Laat het deeg 1 a anderhalf uur rijzen, zoals in het algemene deel staat weergegeven.
Rol het deeg uit tot een dunne lap.
Verdeel 1/3 van de in blokjes gesneden boter over de helft van het deeg.
Vouw de deeglap dubbel en druk enigszins aan.
Rol het deeg, naar de vouwkant toe, zo dun mogelijk uit.
Vouw de deeglap in drieën, draai de rol een kwartslag en vouw nogmaals dubbel.
Zet het deeg voor 30 minuten in de koelkast.
Rol het deeg opnieuw uit tot een dunne lap.
Leg ½ deel van de resterende boter op de helft van de deeglap.
Herhaal de bovenstaande reeks handelingen nogmaals. Zet het deeg vervolgens nog eens 30 minuten in de koelkast.
Herhaal deze handelingen nog eenmaal met de resterende boter.
Beboter intussen de bakplaat, of bedek deze met bakpapier.
Verwarm de oven voor op 240 graden Celsius of op gasstand 6-7.
Rol het deeg uit tot een dunne, rechthoekige lap. Snijd het deeg in vierkantjes van 20 bij 20 cm.
Rol elk deeglapje diagonaal op en buig ze in een halve cirkel.
Leg de croissants op de bakplaat.
Laat de croissants 30 minuten rijzen op een warme plaats, onder een vochtige en met bloem bestoven theedoek.
Bestrijk de croissants met de losgeklopte eidooier.
Plaats de bakplaat iets onder het midden van de oven. Zet er ook een bakje water bij.
Bak het brood in 15 tot 20 minuten gaar en goudbruin.