Traditioneel kerstrecept bereiden, gevulde kalkoen

Met de hele familie lekker genieten van een gevulde kalkoen met traditionele bijgerechten, wie wil dat nou niet? Maar hoe bereid en serveer je nou een gevulde kalkoen, en welke bijgerechten en drankjes passen erg goed bij dit gevogelte? Hierbij is ook gedacht aan de vegetariërs onder ons die ook willen smullen met kerst. In Amerika is het een traditie om een gevulde kalkoen op tafel te zetten met Thanksgiving Day. Dit is een nationale feestdag waarop de Amerikanen danken (aan god) voor alle goede dingen. Bij ons wordt een gevulde kalkoen gegeten met kerstmis, het feest waarbij gevierd wordt dat Jezus geboren is.

Al in de 16e eeuw werd er kalkoen gegeten bij kerstmis door de jezuïeten, maar nooit is het een populair gerecht geworden. Pas in de 20e eeuw is het gerecht populair geworden. Door de Amerikaanse bevrijders werd de kalkoen populair, ze introduceren het gerecht en lieten zien dat het een feestelijk maal was aangezien het een grote dikke vogel was die veel monden kon spijzen.

Er worden in Nederland speciale kerstkalkoenen gekweekt, deze kalkoenen zijn vrij jong als ze worden geslacht waardoor het vlees extra mals is. Een gemiddelde kerstkalkoen weegt vier á vijf kilo, groter mogen ze niet zijn. Per persoon wordt er ongeveer 300 gram vlees gegeten en 200 gram vulling. Mocht je veel bijgerechten serveren dan kun je per persoon iets minder kalkoen rekenen.

Twee opties

Er zijn twee opties, zelf de kalkoen vullen of een kant en klare gevulde kalkoen halen en meer tijd aan de bijgerechten besteden.
De baktijd van een kalkoen is 40 minuten per kilo kalkoen, daarnaast kan het zelfs nog wat langer duren maar dat is afhankelijk van het soort oven dat gebruikt wordt. Daarnaast is het ook mogelijk om de kalkoen te grillen op bijvoorbeeld een barbecue.

Als je zelf een kalkoen gaat vullen dien je de kalkoen van binnen en buiten geheel in te smeren met grof zout. Vervolgens leg je de kalkoen in een grote pan met ruim water en laat je hem minimaal 12 uur in de koelkast staan.

Benodigdheden voor de vulling

Voor een echt traditionele vulling heb je het volgende nodig;

• 500 gram broodkruimels (wit/bruin)
• 1 eetlepel boter
• 1 stengel selderij
• 1 grote ui
• 1 goudrenet
• 200 gram gekookte tamme kastanjes
• 1 theelepel salie
• 1 theelepel tijm
• 1 theelepel zout
• 1/2 theelepel peper
• 200 ml kippenbouillon

De broodkruimels strooi je uit over een bakplaat en laat je in de oven drogen op 125 graden Celsius. Snij vervolgens de ui fijn en fruit hem met boter aan in de pan. De selderij en goudrenet toevoegen en tien minuten op laag vuur laten mee laten pruttelen. Voeg hierna de kastanjes toe met de kruiden, het wordt aangeraden om even te proeven of er eventueel meer kruiden bij moeten.

Als de smaak naar wens is laat je het mengsel afkoelen en leg je de kalkoen in een ovenschaal die gevuld is met de kippenbouillon. Wil je de vulling zoeter, dan kun je de kippenbouillon vervangen door appelsap.

Mocht je een kant en klare kalkoen kopen in de winkel dan heb je vaak keuze uit verschillende vullingen.

Vullen van de kalkoen

Neem de gezouten kalkoen uit de pan, gooi het zoute water weg en spoel de kalkoen goed af. Verwarm vervolgens de oven voor op 180 graden Celsius. Laat 50 gram boter smelten en smeer de kalkoen van de buitenkant geheel in en dep de binnenkant droog met een keukenpapiertje. Meng de ingrediënten van de vulling in een kom door elkaar en vul vervolgens de kalkoen met het mengsel. Vul de kalkoen van voor naar achter en vouw het vel over het vulgat en zet het met één of meerdere cocktailprikkers vast.

Braden van de kalkoen

De kalkoen kan je braden in de oven, of op de barbecue.

Oven

Als je de oven gebruikt voor het braden dien je hem voor te verwarmen op 180 graden Celsius. Plaatst de kalkoen in een grote braadschaal en laat hem per kilo minimaal 40 minuten braden. Als je een kant en klare kalkoen koopt, vraag dan aan de verkoper hoelang deze kalkoen in de oven moet, en houd ook rekening met het verschil in ovens. Een hete lucht oven is anders dan een elektrische oven.

Barbecue

Wil je de kalkoen bereiden op de barbecue, dan heb je een grote kolenbarbecue nodig zoals de Weber Excellent. Zet in het midden van de barbecue een lekbak gevuld met water neer, omring de lekbak met kolen en steek de barbecue aan. Het water in de lekbak kan vervangen worden door wijn of bier voor een excentrieke smaak. De tijd die een kalkoen op de barbecue nodig heeft is één uur per kilo kalkoen.
Let op bij het bereiden op de barbecue dat de barbecue niet te veel rookt, een beetje rook is lekker maar het is zonde als de kalkoen naar rook of roet gaat smaken.

Serveren van de kalkoen

Gebruik voor het serveren van de kalkoen een grote schaal en leg de kalkoen in het midden. Eromheen kun je de schaal garneren met fruit of groentes. Denk bijvoorbeeld aan een garnering van witte en rode druiven, abrikozen en perziken. Of een garnering van diverse soorten paddenstoelen met prei, bloemkool en gedroogd spek.

De traditie luidt dat de man des huizes de kalkoen aansnijdt.

Bijgerechten

Het is lekker om naast de kalkoen nog enkele bijgerechten te serveren tijdens een kerstmaal. Zo zijn er enkele traditionele gerechten die perfect passen bij een gebraden kalkoen.

Stoofpeertjes

Benodigdheden voor 6 personen

• 500 gram stoofpeertjes
• 750 milliliter bessensap of rode wijn
• 100 milliliter water
• 1 kaneelstokje
• 75 gram bruine suiker

Heerlijke dieprode stoofpeertjes zijn makkelijk te bereiden, je legt zes geschilde stoofpeertjes in een pan gevuld met bessensap of rode wijn en voegt hier 100 milliliter water aan toe. Vervolgens voeg je één kaneelstokje toe en 75 gram bruine suiker. Breng het vocht aan de kook en doe een deksel op de pan. Laat het geheel anderhalf uur sudderen.

Spruitjes met pancetta en kastanjes

Benodigdheden voor 6 personen
500 gram spruitjes
8 plakjes pancetta
150 gram tamme kastanjes
zout
peper
zonnebloemolie

Kook 500 gram spruitjes gaar en bak de plakjes pancetta knapperig. Laat de pancetta uitlekken op een keukenpapiertje en breek het daarna in stukjes. Verwarm 150 gram tamme kastanjes au bain marie en breek ze vervolgens in stukjes. Meng de spruitjes met de pancetta en kastanjes en breng op smaak met peper, zout en een flinke scheut olie.

Vegetarische bijgerechten

Gegrilde groenten

Benodigdheden voor 6 personen

• 3 grote wortels
• 2 courgettes
• 2 paprika's
• 2 grote uien

Snij de wortel, courgette, paprika en ui in grove stukken en leg ze op een ovenplaat. Besprenkel ze met olie, zout, peper, balsamico azijn, basilicum en rozemarijn. Bak ze vervolgens lichtbruin op 200 graden Celsius.

Artisjokharten met pesto en pijnboompitjes

Benodigdheden voor 6 personen

• 500 gram artisjokharten
• Rode en/of groene pesto
• 50 gram pijnboompitjes

Halveer de artisjokharten en leg ze op een grote schaal. Neem groene en/of rode pesto en leg op ieder artisjokhart een klein theelepeltje pesto. Garneer met pijnboompitjes en eventueel waterkers of wat blaadje basilicum.

Witlof rolletjes gevuld met kaas en oesterzwammen

Benodigdheden voor 6 personen

• 750 gram witlof
• 150 gram oesterzwammen
• Kaas naar keuze
• Zout
• Peper

Spoel de witlof schoon en verwijder met een appelboor het bittere hart van de witlof, dit doe je door de appelboor onderin te steken en rond te draaien, het hart valt er hierna uit. Snij de oesterzwammen in stukjes en neem een gewenste kaassoort (geen geitenkaas of feta) en rasp de kaas. Vul de witlof met de kaas en oesterzwammen, zorg ervoor dat één of meerdere stukjes oesterzwam het uiteinde blokkeren waardoor er geen kaas uit kan lekken. Leg de witlof in een ovenschaal en plaatst voor 15 minuten in een voorverwarmde oven van 180 graden Celsius. Voeg zout en/of peper toe voor extra smaak.

Bijpassende dranken

Wil je een lekker en bijpassend drankje bij je kalkoen serveren, dan heb je geluk. Kalkoen is namelijk erg goed te combineren met vele wijnen en speciaalbieren. Zo kun je denken aan een Chardonnay, Merlot of Pinot Noir. Drink je liever een biertje bij je eten, dan is het lekker om te kiezen voor een iets zwaarder bier. Omdat kalkoen zelf een licht stukje vlees is zal een donker biertje perfect smaken. Denk hierbij aan een Trappist, Alt of Ale biertje.

Tips

• Pak de poten van de kalkoen in met zilverfolie, die voorkomt eventuele verbranding
• Verwijder eventuele vet stukjes pas na de bereiding, vet zorgt voor extra smaak en malsheid
• Bind de poten vast met kooktouw, zo blijft de kalkoen in een mooie houding liggen.
• Spuit onder het vel eventueel wat roomboter om uitdroging te voorkomen