Kopi Luwak – de Koning onder de Koffie

Als u denkt “koffie is gewoon koffie”, dan moet ik u helaas tegenspreken. Je hebt koffie en je hebt Kopi Luwak. Kopi Luwak is de allerduurste koffie ter wereld. Je betaalt zo'n slordige 850 Euro voor één pond Kopi Luwak. Deze absurd hoge prijs wordt veroorzaakt doordat de koffiebonen handmatig uit de uitwerpselen van de Luwak gehaald moeten worden en niet omdat de gebruikte koffiebessen zelf zo heel zeldzaam zouden zijn.

Wat is Kopi Luwak

Luwak-koffie is volgens zeggen een ware delicatesse. De smaak wordt omschreven als: aardachtig, mossig, siroopachtig, zacht en rijk. De Kopi Luwak wordt de “koning onder de koffie” genoemd, de “kaviaar onder de koffiesoorten”. Kenners kijken allang niet meer op van de enigszins eigenaardige oorsprong.

Kopi Luwak kent men onder andere in de Filipijnen (waar het “Kape Alamid” genoemd wordt), in Vietnam, in Zuid-India en op de Indonesische eilanden Sumatra, Java en Celebes. Ook op Oost Timor kent men Kopi Luwak en wordt daar door de lokale bevolking “Kafé-Laku” genoemd.

De extravagant dure Kopi Luwak wordt hoofdzakelijk verkocht in Japan, Engeland en de VS.

Van koffieplant tot Kopi Luwak

De koffieplant - meestal Robusta of Arabica koffie - wordt verbouwd op plantages. De plant krijgt bessen waarin twee pitten zitten, de koffiebonen. Als de koffiebessen rijp zijn worden ze gegeten door de Luwak, ook wel palmroller of koffierat genoemd. De Luwak (Paradoxurus hermaphroditus) is een soort uit de familie van de civetkatachtigen (Viverridae) die van oorsprong voorkomt in Pakistan, India, Zuid-China en Zuid-Oost Azië. Luwaks leven in tropische regenwouden en bossen, vaak grenzend aan landbouwgebieden.

De Luwak is verlekkerd op het vruchtvlees van de koffiebes. Het dier heeft een uitzonderlijk reukvermogen. Hij slaagt erin om precies dié koffiebessen op te eten die net rijp genoeg zijn om van de boom te vallen maar nog niet gevallen zijn. De Luwak verteert echter alleen het vruchtvlees, niet de pitten (koffiebonen) en de pergaminoschil die om de boon zit. Deze passeren gewoon het maag-darmkanaal. Door fermentatie krijgt de koffieboon zijn geliefde exquise smaak. De bonen worden hierna teruggevonden in de ontlasting van de Luwak. De uitwerpselen van de Luwak worden 4 tot 7 dagen gedroogd en vervolgens gewassen. De pergaminoschil wordt verwijderd en de bonen worden met de hand gesorteerd.

De Canadese Food Science Professor Massimo Marcone van de University of Guelph heeft ontdekt wat de ingewanden van de Luwak zo bijzonder maakt. Bepaalde proteïnen in de koffieboon worden in de Luwakmaag verteerd, terwijl andere worden omgezet in kleinere moleculen.

In het koffieseizoen verzamelen de lokale dorpelingen de uitwerpselen van de Luwak. Aangezien deze moeilijk te vinden zijn, is de prijs zeer hoog en heeft de koffie een exclusief karakter.
Per jaar wordt slechts zo'n 200 tot 250 kg Kopi Luwak geoogst. Omdat de vraag echter vele malen groter is, worden tegenwoordig Luwaks uitgezet op plantages op Sumatra, Celebes en Java. Desondanks blijft de Kopi Luwak nog steeds de allerduurste koffie ter wereld.


Om de smaak zoveel mogelijk te behouden, worden de koffiebonen licht gebrand. Zijn bijzondere smaak dankt deze koffie, althans zo beweren sommige experts, aan het feit dat zuren, maagsappen en enzymen even hebben kunnen inwerken tijdens het verteringsproces op de bonen. Bij het koffiebranden werken de aminozuren – ten gevolge van de hitte – sterker op elkaar in, wat de specifieke smaak oplevert. De geur die intussen uit de brander opstijgt, wordt omschreven als “mooi, met veel body en een perfecte balans tussen zoet en fris”.

Naamgeving

Het Indonesische woord voor koffie is “kopi”. Kopi Luwak is dus vernoemd naar de lokale benaming in Indonesië voor deze katachtige die de rauwe rode koffiebessen eet, de Luwak.

Kopi Luwak wordt ook wel Kopi Loewak, Luwak-koffie, Loewak koffie, Kopi Luak, Luak Coffee, Civet Coffee, Civetkoffie of keutelkoffie genoemd.

Vergelijkbaar met Kopi Luwak is Kopi Muntjak. Een koffiesoort die gemaakt wordt van koffiebonen die uit de ontlasting van de Muntjak (een Aziatisch hertensoort) worden gehaald.