Snack Special, het hoe en wat

Er komen steeds meer soorten snacks op de markt en steeds meer mensen gaan snacks eten. Waarom? Omdat mensen het tegenwoordig financieel moeilijker krijgen en een snack van de supermarkt is goedkoper dan een gezonde uitgebreide maaltijd uit de supermarkt. In dit artikel vind u onder andere vele snacksoorten, de geschiedenis, verschillende tussendoortjes en meer...

Geschiedenis van de snack

Door de vele snackbars in ons land lijkt het alsof de snack al eeuwen bestaat. De snackproducten zijn niet meer weg te denken uit de maatschappij en veel mensen zijn er dan ook dol op. In eerste instantie werd ‘snacken’ gezien als ‘eten op straat’, een rage die vanuit Amerika naar ons land kwam. In Amerika waren de snacks van begin af aan populair en dat is altijd zo gebleven. In 1950 werd de eerste snackbar in Nederland officieel geopend, hoewel we het in deze tijd geen snackbar meer zouden noemen. De eerste snackbar had een extreem klein assortiment, namelijk de bekende zak patat met mosterd of piccalilly, een combinatie waar we nu niet snel meer aan zullen denken. Toch werd het nuttigen van de snack erg populair en veel ondernemers zagen direct brood in de handel van de dikmakers. Kort na het openen van de eerste snackbar opende de inmiddels razend populaire fastfoodketen ‘Febo’ de deuren, waar de automatiek ontstond. Kroketten veroverden de markt al snel, gevolgd door alle snacks die tegenwoordig standaard in het assortiment van een snackbar te vinden zijn.

De kleine kaart

Het eetpatroon van de Nederlanders veranderde tijdens de wederopbouw, omdat er niet meer thuis gegeten kon worden tussen de middag. De warme maaltijd schoof door naar de avond en was het de bedoeling dat men brood zou eten als lunch. Deze verandering van eetgewoonte ging niet zonder slag of stoot. Mensen hadden rond het middaguur sterk behoefte aan een warme maaltijd. Door deze behoefte ontstond de zogeheten ‘kleine kaart’. Om toch het idee van een broodmaaltijd aan te houden voor de lunch werden er op de kleine kaart combinaties gemaakt tussen brood en snacks. Zo ontstond eerst het broodje kroket, gevolgd door het broodje bal. Toen bleek dat er de hele dag door behoefte was aan tussendoortjes, het liefst in de vorm van een warme snack, kwamen er steeds meer snackbars en ketens in Nederland. Hotelketens gingen mee in de rage en wilde dat de gasten hun eetgewoonten ook in het hotel konden behouden. Hotels investeerden in gelegenheden in de buurt en zo kwamen er in een snel tempo vele vestigingen van onder andere de Burger King, McDonalds en de KFC in Nederland.

Supermarkten

Door de komst van diepvriessnacks in de supermarkten en benzinestations, die zich inmiddels hebben gespecialiseerd in de voedingsmarkt van vele soorten buitenshuis voedsel, is het aantal snackbars in Nederland sterk afgenomen de laatste jaren. In de jaren tachtig waren ondernemers nog enthousiast en zelfverzekerd wanneer zij een nieuwe snackbar openden, maar in de jaren negentig werden ondernemers zelfs bang een snackbar over te kopen tegen een lage prijs. Supermarkten en benzinestation boden hetzelfde assortiment als de snackbars, maar dan voor thuis en goedkoper dan bij de snack. Fabrikanten van friteuses zagen vele kansen voor productdifferentiatie, waardoor het voor iedereen betaalbaar werd de frituur aan te schaffen en zelf de snacks te bereiden. Eind jaren negentig waren nog 8000 snackbars gevestigd in Nederland, in 2002 waren dit er nog 5000 en tegenwoordig bezit Nederland nog circa 4000 snackbars. Hoewel de kleine ondernemingen snel op de fles gaan, worden er wel steeds meer grote fastfoodketens gerealiseerd.

Snacks en gezondheid

Iedereen denkt bij snacks aan het vaste assortiment van de gemiddelde Nederlandse snackbar, de kroket, de frikadel, een kaassoufflé of een berenhap. Door de jaren heen is er veel veranderd als het gaat om de kwaliteit en het vetgehalte van het frituurvet. Snacks zijn tegenwoordig gezonder dan veertig jaar geleden, maar blijven door het hoge vetgehalte ongezond. Toch hoeft een snack niet per definitie ongezond te zijn. Alles wat tussen de drie hoofdmaaltijden genuttigd wordt, valt onder snack, ofwel een tussendoortje. Een goede snack is bijvoorbeeld sushi of andere soorten vis, een kopje soep of een rauwkostsalade. Mocht je toch regelmatig trek hebben in een snack uit de frituur, is het aan te raden de saus goed te kiezen. In de supermarkt zijn vele soorten ketchup, curry, mayonaise en pindasaus te vinden die beter zijn voor de slanke lijn. Halfvolle mayonaise is nog steeds niet gezond, maar een stuk gezonder dan de originele mayonaise. Het is voor veel ketens inmiddels verplicht gesteld het aantal calorieën te vermelden op de verpakking. Zo kan iedereen zien hoeveel calorieën er in de hamburger of de frites zitten. In de gemiddelde hamburger zitten circa 850 calorieën en dit is behoorlijk veel.

Soorten snacks

Snacks zijn onder te verdelen in twee categorieën. In de eerste groep vinden we de bekende kroketten, frikadellen, hamburgers en andere producten uit de snackbar. De tweede groep bevat borrelnootjes, chips, kaaskoekjes, toastjes of pinda’s. Vooral de frikadellen en kroketten zijn in Nederland nog altijd erg gewild. Nederlanders eten per jaar 350 miljoen kroketten, ongeveer 22 per persoon, en maar liefst 500 miljoen frikadellen, gemiddeld 31 per persoon. Kroketten worden echter al langer gegeten dan de frikadel. Ruim honderd jaar geleden maakten banketbakkers al kroketten, in de tijd dat de snackbar nog niet bestond. Gerrit de Vries uit Dordrecht was de uitvinder van de frikadel, ruim vijftig jaar geleden. Dit gebeurde door gebruik te maken van zijn recept voor gehaktballen. Hiervan maakte hij worsten zonder vel en noemde dit frikadellen. Later bracht De Vries nog vele andere snacks op de markt, als bijvoorbeeld de mexicano.

Ingrediënten

Vleessnacks zijn verreweg het meest gegeten in Nederland. Vaak wordt beweerd dat er veel vreemde of zelfs vieze ingrediënten in de producten gestopt worden. In een vleessnack zit gemiddeld 75 procent vlees, als kip, rund, varken, paard of kalkoen. De smaakmakers als pepers, zout en kruiden vormen 8 procent en het paneermeel neemt 6 procent in beslag. Om te voorkomen dat het product te droog wordt, bevat het nog 10 procent water. De overige 1 procent bestaat uit conserveermiddel of stabilisator. De ingrediënten van een snack zijn daarmee niet ongezonder dan een gehaktbal of een broodje met worst. De manier van bereiden heeft wel alles te maken met de mate waarin het product gezond voor je is. Snacks kunnen worden gefrituurd, gebakken of in de oven worden bereid. Bij gebruik van zonnebloemolie of olijfolie is de snack niet ongezond. Wel ongezond is het wanneer de snack is bereid in het ouderwetse frituurvet. Voor de gezondheid is het belangrijk niet te veel snacks te eten en vooral ook niet te veel saus bij de snack te nuttigen. Voor een gezondere maaltijd is het aan te raden de snack aan te vullen met wat groente of sla.

Fabrikanten

De Nederlandse fabrikanten van snacks moeten zich houden aan bepaalde regels en wetgeving. Hierbij wordt vooral gekeken naar arbeidsomstandigheden en kwaliteit. Arbeidsomstandigheden moeten natuurlijk goed zijn, het werk mag niet te zwaar zijn en menen mogen niet ziek worden van de werkzaamheden. Kwaliteit is van belang voor de consument. In de Warenwet staat beschreven welke ingrediënten een fabrikant mag gebruiken, wat hij op de verpakking moet vermelden en waar het product aan moet voldoen. Daarnaast zijn er regels met betrekking tot de hygiëne. Dit wordt streng gecontroleerd door de Voedsel en Waren Autoriteit. De productieruimte moet elke dag grondig worden schoongemaakt, personeel moet speciale kleding aan, haarnetjes en handschoenen gebruiken en zichzelf goed reinigen na de werkplek te hebben verlaten. Dit alles gebeurt om ervoor te zorgen dat de consument niet ziek wordt van foute bacteriën in het product. Voor verpakking wordt nogmaals gecontroleerd op verkeerde ingrediënten, zoals glas of plastic dat tijdens het productieproces per ongeluk in het product terecht is gekomen.

Nieuwste snacksensaties

Al jaren vinden we de kroket, frikadel, hamburger, kaassoufflé en de bamibal in de vitrinekoeling van de snackbar. Om de snack weer op te doen leven worden er steeds meer varianten uitgevonden en nieuwe smaaksensaties op het gebied van frituur op de markt gebracht. Vooral buitenlandse hapjes en minihapjes doen het tegenwoordig op de markt erg goed. De visstick was een van de eerste hapjes die ontstond als variant op de vleessnacks. Tegenwoordig zijn er tal van vishapjes te verkrijgen en ook de loempia’s zijn niet aan te slepen.

Buitenlandse snacks

Hai Fongballetjes worden steeds vaker gegeten als snack tussendoor. Deze originele Chinese vleesballetjes, gekruid en omhuld in een krokant jasje, zijn prima geschikt voor een tussendoortje, een snack bij elke gelegenheid of als aanvulling op de oosterse maaltijd. Vrij nieuw in de schappen van de supermarkt is de Asia Mix. De vier hapjes uit de Aziatische keuken zijn van origine afkomstig uit Zuidoost Azië. De combinatie van gember en citroengras is erg populair in de Aziatische keuken en dit is dan ook in de hapjes terug te vinden. Kruidige vlees- en groentevullingen worden gehuld in filodeeg en komen in verschillende vormen, als de rechthoek, de driehoek, de knoop of de rol.

Garnalensnacks

De garnaal wordt tegenwoordig vaker verwerkt in de nieuwe hapjes. Butterfly garnalen, Crevetties, Continental en Oriental zijn op dit moment de nieuwste soorten snacks gemaakt van garnaal. Butterfly garnalen zijn grote garnalen, compleet met staart en omhuld met een krokant jasje. Voor dit tussendoortje wordt gebruik gemaakt van de Black Tiger garnaal en wordt geserveerd in een knoflookmarinade. Crevetties hebben qua uiterlijk veel weg van de bekende kipnuggets. Deze knapperige stukjes zijn gevuld met puur garnalenvlees en zijn het lekkerst met whiskeysaus of cocktailsaus. De Continental garnalenmix is een verzameling van vier hapjes uit verschillende continenten. In deze mix vindt u de Sjanghai garnalen, de Bombay garnalen, de Bermuda garnalen en de Butterfly Hawaï. Tot slot is er de Oriental, welke het meest overeenkomt met de Butterfly garnalen. Hierbij is de vis, wederom compleet met staart, gehuld in een krokant laagje en bevat een decoratief rood staartje. Deze variant wordt het meest gebruikt als hapje op belangrijke bijeenkomsten.

Mixverpakkingen

De trend op het gebied van snacks binnenshuis zijn wel de mixverpakkingen. Zo heeft men nooit meer last van mensen die de snack niet lusten. Voorbeelden van deze verpakkingen zijn de Gigamix, Mega Hitmix, Mini Soufflés Assorti en de Mini Vis Assorti. De Gigamix biedt het grootste assortiment aan hapjes. In deze mix vindt u borrelfrikadellen, bamiballetjes, cheddarhapjes, nasiballetjes, sombrero’s, rundvleeskroketjes, bitterballen, kipvariantjes, kipnuggets, hamkaassoufflés, groentesticks en rempengballetjes. Deze mix is daarmee ook geschikt om te gebruiken wanneer er ook vegetariërs mee-eten. De Mega Hitmix bevat de populairste snacks uit de snackbar, kipkegels, frikadellen, bitterballen, kaassoufflés, sombrero’s, bamiballen, gehaktballen en kipnuggets in miniatuur. De kaassoufflé verscheen als eerst op de markt, maar al snel volgden de varianten op deze populaire snack. Met het Mini Soufflés Assorti kunt u genieten van de originele kaassoufflé, de hamkaassoufflé, de satésoufflé en de ragoutsoufflé. Sinds kort is er ook een mix aan het assortiment toegevoegd die zich richt op de visliefhebbers. Deze mix bevat vier soorten vishapjes met een zachte smaak. De producten zijn gemaakt van visfilet of garnaal in een krokant omhulsel. In deze mix vindt u de Crevetties, Kibbelingblokjes, Visfriet en Visnuggets.

Burgers in alle soorten

De eerste burger op de markt bestond uit een hamburger op een broodje met wat sla en mayonaise. Tegenwoordig zijn er vele verschillende burgers te verkrijgen, met verschillende ingrediënten en in alle soorten en maten. Voor de grote trek is er de Dubbelburger, een broodje met twee hamburgers, komkommer, tomaat, sla en saus naar keuze. Deze burger heeft dezelfde samenstelling als de Hamburger De Luxe, maar dan met een extra hamburger voor de grote eters. De groenteburger bestaat uit een groentemix in een krokant jasje met harde stukjes groente om de knapperigheid te behouden. Deze kleurrijke burger is vooral geliefd bij vegetariërs en mensen die een gezonder tussendoortje willen. Hamburger Populair is de hamburger die in Nederland het meest gegeten wordt. Deze lichtgekruide hamburger volgens het traditionele recept kan worden geserveerd met ketchup, chilisaus, mayonaise, cocktailsaus en vele andere smaakmakers. De Hamburger Speciaal is ook volgens het traditionele recept bereid, enkel worden hier stukjes groente en ui aan de burger toegevoegd. Deze hamburgers zijn ideaal om er zelf de bekende cheeseburger van te maken door er bijvoorbeeld cheddarkaas aan toe te voegen. Tot slot staat ook de kipburger in de lijst van meest gegeten burgers in Nederland. Het krokante omhulsel van de kip is licht gekruid en zorgt ervoor dat de pure smaak van kip behouden blijft. Ook deze burger wordt vaak geserveerd met tomaat, komkommer en sla.

Hot stuff en Hotdogs

Voor de liefhebbers van pittige tussendoortjes zijn er diverse producten te verkrijgen. Hete gehaktstukjes zijn erg geliefd onder de Nederlandse mannen en de Hotshots gaan als warme broodjes over de toonbank. Hotshots zijn zo klein dat ze bedoeld zijn om in een enkele hap op te eten, waardoor de smaaksensatie extra pittig is. Dit vlammende hapje is gemaakt van een krokant flensje gevuld met oosters gekruid gehakt. Natuurlijk zijn er ook vrouwen die van pittig voedsel houden. Toch gaan deze sneller voor de pittige tosti of de wrap dan voor de kleine vurige hapjes. De Hot Tosti bestaat uit twee ronde sneetjes geroosterd brood, belegd met een grote hoeveelheid kaas en extra pittig Mexicaans vlees. Van dit tussendoortje krijgen de meeste mensen letterlijk rode oortjes. Ook de Mexicaanse wrap is erg geliefd onder de mensen die van extreem pittig houden. Deze wrap bestaan uit sla, kip, groente en een extreem hete Mexicaanse saus. De wraps worden ook wel met pittig gehakt bereid. Kaaspuckies zijn kleine pittige kaashapjes, milder van smaak dan de voorgaande tussendoortjes, maar nog steeds lekker pittig. Deze hapjes, gemaakt van oude kaas, kunnen gebruikt worden als borrelhapje, toevoeging aan de fondue- of gourmetschotel of als voorgerecht. Dit enigszins pittige hapje is geschikt voor iedereen die wel van een sterke smaak houdt, maar niet van extreem pittig.
De populairste varianten van de hotdog zijn de American Hotdog en de Cheese Hotdog. De ‘Real American Hot Dog’ kan vanuit het vriesvak direct de magnetron in en bevat een smeuïge worst in een origineel hotdogbroodje met de echte Amerikaanse saus. De Cheese Hotdog heeft dezelfde samenstelling als de American Hotdog, maar wordt extra rijkelijk belegd met een pittige kaas.

Partysticks

De naam zegt het eigenlijk al. Partysticks zijn hapjes op een stokje. Natuurlijk zijn partysticks te maken van bijna elke soort snack, waardoor er echte partysticks ontstaan wanneer er verschillende soorten minisnacks aan het satéstokje geregen worden. De originele partysticks bestaan uit fijn gekruide gehaktballetjes met stukjes groente. Deze warme hap kan genuttigd worden met vele verschillende soorten saus.

Ongefrituurde tussendoortjes

Er zijn tal van snacks te noemen die niet in de frituur worden bereid. Het bekendste koude hapje is toch wel het kaasplankje, dat oorspronkelijk uit Frankrijk komt. Veel mensen genieten in de latere avond graag van een blokje kaas en een wijntje. Het originele kaasplankje bestaat uit vier verschillende soorten kaas, Engelse Cheddar, Camembert, Emmentaler en Goudse hapjes. Inmiddels is van dit verschijnsel ook een variant voor in de frituur verschenen, ook wel de ‘speciale wijnschotel’ genoemd. Deze hapjes worden ook wel als warm voor- of tussengerecht van de maaltijd geserveerd. Toch bij een wijntje in de avond kiezen de meeste mensen nog steeds voor de koude variant van het Franse kaasplankje.
Het Mini Broodjes Assorti bevat saucijzenbroodjes, kaasbroodjes en kipkerrie broodjes van gemiddeld vier centimeter groot. Deze hapjes zijn voorgebakken en hoeven nog maar even in de oven voor zij genuttigd kunnen worden. Ook dit tussendoortje is goed geschikt voor bij het wijntje in de avond of als voorgerecht. Hamkaasbroodjes zijn ideaal voor in de oven en worden vaak gegeten als warme toevoeging bij de lunch.

Meest gegeten vissnacks

Visproducten als tussendoortje worden het vaakst in een opwelling gegeten. Hierbij valt voornamelijk te denken aan de mensen die langs de mobiele visboer lopen en de geur van gebakken vis ruiken. Hier krijgt men spontaan trek van. De populairste soorten vis die als tussendoortje worden genuttigd zijn de kibbeling, de schol en de bekende lekkerbek. In huis worden de meeste vissticks klaar gemaakt die vooral erg geliefd zijn onder de kinderen met een flinke klodder appelmoes. Bij zakelijke vergaderingen of bijeenkomsten wordt het meest gekozen voor een variant van garnaal of voor de krab.

Kip is de trend

Kiphapjes komen in vele soorten en maten en zijn tegenwoordig de trend op het gebied van snacks. Door de ruime keuze aan de hapjes wordt er steeds meer gebruik gemaakt van een kipvariant op tafel. Hierbij valt te denken aan kipnuggets, kipknotsen, kipcorn, kippenvleugels, kippenpootjes, kippenboutjes en kipvariantjes. Voor kinderen worden speciale kipstukjes gemaakt in de vorm van Disney-figuren, poppetjes of beren. Kip kan gegeten worden met vele verschillende soorten saus. Kipnuggets worden vooral gecombineerd met mosterdsaus en de kipcorn gaat het best samen met de ouderwetse mayonaise.