Op een eenvoudige wijze een zalmslaatje maken

Het zelf maken van een zalmslaatje is eenvoudig en lekker. De meeste slaatjes die kant-en-klaar in de supermarkt liggen hebben als grote nadeel dat de hoeveelheid gebruikte mayonaise groot is. Niet alleen betekent dit veel vet, veel suikers en veel Kcalorieën. Met een aantal ingrediënten kun je zelf een slaatje samenstellen waardoor je het heft in eigen handen neemt wat betreft vetgebruik. Op een warme zomerdag kun je de vooraf gemaakte salade op een schaal presenteren aan familie of vrienden.

Soorten zalm

In het noordelijk deel van de Atlantische oceaan zwemmen de Salmo salar (tot 1,5 meter lang) en de Salmo trutta (tot 1 meter lang). Deze soorten leven uitsluitend in de zee. Deze zoutwater vis heeft een vin aan de bovenkant, is zilver van kleur. Het vlees is rood van kleur.

Daarnaast heb je ook een in zoetwater levende zalm. Door de milieuvervuiling veroorzaakt door de industriële revolutie in de negentiende eeuw én overbevissing door een exponentiële Europese bevolkingsgroei verdween door heel Europa de zalm uit de rivieren. Aan het einde van de twintigste eeuw is de waterkwaliteit van de Europese rivieren enorm toegenomen. Door grindbedden aan te leggen in rivieren (belangrijk voor de voortplanting van de zalm) en zalmen uit te zetten bijvoorbeeld in de rivier de Roer (Ruhr) probeert men in Europa weer de zalm als een in het wild aanwezige vis terug te brengen.

Verder wordt zalm ook nog op grote schaal voor menselijke consumptie gekweekt. Dit gebeurt in Europese landen als Ierland, Noorwegen, Schotland en Frankrijk én in het Zuid-Amerikaanse land Chili. Deze wijze van het telen van vis noemt men aquacultuur. Het kweken van de zalmen begint met grote zoetwater bassins waarin de jonge vissen ongeveer een jaar verblijven. Daarna worden ze vervoerd naar zee waar men ze in grote nettenkooien verder laat groeien. De vis weegt dan ongeveer 80 gram en krijgt twee jaar de tijd om verder te groeien. De zalm begint zijn leven dus als zoetwatervis en verandert gedurende zijn leven in een zoutwatervis. Als de zalm zo’n vijf kilogram weegt wordt het geoogst.

Voedingswaarden zalm

In zalm zitten veel gezonde voedingsmiddelen, vitamines en mineralen. In The power of self-healing uit 2012 schaart dokter Fabrizio Mancini de zalm bij de vijfentwintig voedingssoorten die een sterke helende kracht hebben bij het voorkómen en helen van ziektes. Dit noemt men in het Engels superfoods. Volgens Mancini is de zalm van alle vissoorten het beste voor de mens. De zalm bevat heel veel omega-3-vetten. Belangrijke stoffen hierin zijn de vetzuren Docosahexaeenzuur (DHA) en Eicosapentaeenzuur (EPA). Bij een dagelijkse inname van 250 mg heeft dit een zeer gunstige werking bij het voorkomen en helen van hartklachten, kanker, dementie, depressie en zwaarlijvigheid. Daarnaast zitten in zalm nog meer gezonde zaken zoals eiwitten die op positieve wijze meehelpen in het herstellen van beschadigde cellen. In 100 gram zalm zit verder veel vitamine D en het mineraal Seleen wat de werking heeft als anti-oxidant, dat wil zeggen dat het schadelijke stoffen onschadelijk maakt.

In de drie onderstaande tabellen staan de algemene voedingswaarden en aanwezige vitamines en mineralen per 100 gram onbewerkte zalm. De zalm die uit blik komt is door de fabrikant gekookt. Als het koken en inblikken goed is gebeurd zijn weinig aanwezige voedingsstoffen verloren gegaan.

Tabel algemene voedingswaarden 100 gram zalm

Tabel aanwezige vitamines per 100 gram zalm

Tabel aanwezige mineralen per 100 gram zalm

Slaatje

Het onderstaand recept voor het maken van een zalmslaatje is voor vier personen. Het is een variant op de huzarensalade of ook wel rundvleesslaatje genoemd. In plaats van cornedbeef wordt nu gebruik gemaakt van zalm uit blik.

Bij het maken van het slaatje is er relatief weinig magere slasaus voor gebruikt. Om de salade smeuïger te krijgen kun je ervoor kiezen om meer slasaus toe te voegen. Ook kan er mayonaise hiervoor genomen worden. Het slaatje wordt hierdoor wel vetter en calorierijker.

Benodigdheden

• 250 gram aardappelen
• 1 blikje zalm (dus geen verse zalm!!!)
• 125 ml magere slasaus
• 1 theelepel mosterd
• pot augurken
• 1 klein uitje
• 2 kleine wortels
• 1 klein blikje doperwten.
• 3 eieren
• 1 krop botersla
• potje zilvervliesuitjes
• paprikapoeder

Mise-en-place

Met de Franse term mise-en-place wordt het voorbereiden en klaarzetten van de spullen in de keuken bedoeld. De volgende zaken kun je alvast gaan snijden:

• Open het blikje zalm. Giet het vloeistof eruit. Leg de inhoud op een plakje dat je anders ook voor het schoonmaken van vis gebruikt. Neem de tijd ervoor om schone stukjes zalm te krijgen. Zo haal je de velletjes en de graatjes weg. Omdat het geheel gekookt is zijn de graatjes (en vaak is ook het ruggewervel aanwezig) wel zacht van aard. Maar fijn voelt het niet aan in de mond. Verwijder daarom zoals een chirurg te werk gaat. Als de zalm schoon gemaakt is snijdt dan de zalmstukken in kleinere stukjes. Je kunt trouwens een paar stukken bewaren in de koelkast. Dit kun je dan later gebruiken voor de opmaak van het slaatje.
• Snipper het kleine uitje in fijne stukjes.
• Snijdt de augurken in fijne stukjes.
• Schil de aardappelen, snijdt ze in kleine stukken en was ze met water schoon.
• Open het blikje doperwten en laat de dopertwten in een zeef goed uitlekken.

Het koken

De volgende stap is het koken van de aardappelen en de wortels.

• Kook de twee wortels in een laagje water in zo'n twaalf tot veertien minuten beetgaar. Laat de wortels afkoelen en snijd ze daarna in kleine stukjes.
• Kook de aardappelen in een laag water in zo'n vijftien minuten gaar. De kooktijd is afhankelijk van het type aardappel en de grootte van de gesneden stukken. Als je tijdens het koken met een vork erin steekt en de aardappel valt daarbij uit elkaar, dan is de aardappel gaar.

Samenstellen van de zalmslaatje
Nadat de aardappelen een beetje afgekoeld zijn kun je beginnen met het maken van het zalmslaatje.

• Prak de gekookte aardappelen.
• Voeg de zalmstukjes, de gesnipperde uien, 1 theelepel mosterd, de doperwten, de gesneden wortels en de fijn gesneden augurken door de fijngeprakte aardappelen.
• Voeg zo'n vier à vijf eetlepels van het augurkennat toe. Het fijnprakken wordt hierdoor vergemakkelijkt.
• Voeg als laatste 125 ml magere slasaus toe.
• Meng alles goed door elkaar.

Het rusten van het zalmslaatje

Zet het zalmslaatje in een gesloten plastic doos of iets dergelijks voor een nacht in de koelkast. Dit geeft de toegevoegde ingrediënten de gelegenheid om van alle aanwezige verschillende smaken één smaak geheel te gaan vormen.

Opmaken van het zalmslaatje
Nu kun het zalmslaatje gaan opmaken.

• Kook eerst 3 eieren in ongeveer 8 minuten hard (rekenen vanaf dat het water gaat koken). Spoel de eieren daarna af met koud water. Dit vergemakkelijkt het pellen van de eieren. Zorg ervoor dat er geen kleine stukjes schaal achterblijven op de gepelde eieren. Dit geeft namelijk een heel vervelend gevoel als je zo'n stukje in het slaatje zit en je eet dit op.
• Het slaatje wordt nu opgemaakt op een platte schaal. Begin met het schoonmaken van de krop sla en leg de bladeren ervan op de schaal. Breng met een lepel het zalmslaatje op de schaal.
• Snij de eieren in stukken, bijvoorbeeld in schijfjes, parten of halve delen. Maak daarmee het zalmslaatje op.
• Leg aan de zijkant van het slaatje stukjes augurken, stukjes rundvlees en de zilveruitjes.
• Besprenkel de eieren een klein beetje met paprikapoeder.

Het zalmslaatje is nu opgemaakt en kan geserveerd worden.