Paastaart, Osterfladen, een rijke Zwitserse traditie

Osterfladen, een Zwitserse paastaart met een rijke traditie maakt deel uit van de vele gebruiken die het Zwitserse Pasen kent, afhankelijk van het deel van het Alpenland waar u zich bevindt. Evenals bij ons kennen de Zwitsers de kleurrijk beschilderde hardgekookte eieren, het zoeken van eieren op Paaszondag en de chocoladepaashaas. Daarnaast zijn er tradities als het vis eten op Goede Vrijdag, het delen van brood, wijn en kaas en een wandeling maken naar een heuveltop om de zonsopkomst te zien op Paasmaandag. Temidden van dit alles mag de Osterfladen waarin rijst of griesmeel is verwerkt op geen enkele Zwitserse Paastafel ontbreken, we geven u het recept met griesmeel, eenvoud van het Zwitserse boerenland maar o zo lekker!

Osterfladen, al in de Middeleeuwen bekend

Osterfladen was al in de Middeleeuwen bekend hetgeen blijkt uit historische recepten, Osterfladen behoort tot het culinaire erfgoed van Zwitserland. Rond 1600 werd er al een rijsttaart bereidt die evenwel niet alleen met Pasen gegeten werd.


Osterfladen ofwel Paasgebak werd door de kloosterabt Buchinger in het jaar 1671 gemaakt met een vulling van gierst die werd gekookt in melk en in het Bernischen Koch-Büchlein uit 1749 wordt een Osterfladen beschreven die onder andere met in blokjes gesneden brood, rozenwater en wijn gemaakt werd. Pas na 1800 werd vaker griesmeel of rijst gebruikt voor de vulling, voor die tijd was rijst in Europa een zeldzaam en kostbaar voedingsmiddel dat alleen de rijken zich konden veroorloven.

Recept voor Zwitserse Osterfladen

Ingrediënten voor het deeg:

• 250 gram gezeefde bloem
• 250 ml slagroom
• 125 gram koude roomboter in blokjes
• 40 gram kristalsuiker
• 1 zakje vanillesuiker
• 1 ei
• snufje zout
• wat griesmeel om de vorm mee te bestrooien

Ingrediënten voor de vulling:

• 300 ml volle melk
• 100 gram kristalsuiker
• 30 gram roomboter
• 1 zakje vanillesuiker
• 75 gram griesmeel
• 200 ml slagroom
• 4 eieren
• 30 gram rozijnen
• 30 gram gemalen amandelen
• 1 theelepel saffraan
• 1 theelepel kaneel
• geraspte schil van een halve citroen
• 3 eetlepels abrikozenconfiture voor op het deeg
• poedersuiker voor de garnering

Bereiding van het deeg:

• Doe de bloem en de boter in een ruime beslagkom en meng het door elkaar tot een zanderige structuur ontstaat,
• voeg het ei, het zout, de suiker, de vanillesuiker toe, kneed het goed door elkaar,
• doe als laatste de slagroom erbij, goed doorkneden en vorm een bal van het deeg,
• zet het deeg nu minstens een uur in de koelkast te rusten.

Bereiding van de vulling:

• Doe de melk, de boter, de suiker en de vanillesuiker in een ruime pan met dikke bodem en breng het aan de kook,
• zodra het mengsel kookt voegt u onder voortdurend roeren het griesmeel toe,
• blijf roeren en laat het mengsel indikken, voeg tussendoor beetje voor beetje de room toe,
• voeg de rozijnen en de gemalen amandelen toe,
• haal de pan nu van het vuur en voeg al roerend een voor een de eieren toe,
• doe als laatste de saffraan, de kaneel en de geraspte citroenschil erbij.

Samenstellen en bakken van de taart:

• Verwarm de oven voor op 210 °Celsius, vet een taartvorm van minstens 26 centimeter in met boter,
• bestrooi de ingevette vorm met griesmeel en druk het deeg in de vorm en tegen de zijkanten,
• bestrijk het deeg met de 3 eetlepels abrikozenconfiture,
• schenk de vulling op het deeg en bak de taart 30 à 35 minuten op 210 °Celsius.

Versieren van de taart:

• teken op een groot vel papier een paashaas en knip deze eruit,
• laat de taart als deze uit de oven komt eerst even een tijdje afkoelen,
• leg daarna de uitgeknipte haas op de taart en strooi er poedersuiker omheen,
• of leg het vel papier op de taart en strooi poedersuiker in de uitgeknipte haas,
• in beide gevallen neemt u daarna het papier voorzichtig weg en klaar is uw taart.

Serveer deze taart bij de Paasbrunch of bij de middagthee.

Delicate eenvoud

De eenvoud van deze taart schuilt hem in het feit dat in het Zwitserse bergklimaat ten tijde van Pasen zo vroeg in het voorjaar nog geen vers geoogste grondstoffen zoals bessen, appels, peren of andere vruchten beschikbaar waren. Was het een milde winter geweest dan kon men wellicht al wel beschikken over rabarber, de eerste voorjaarsgroente, en deze werd dan soms gebruikt in de Osterfladen. Zo is het te verklaren dat de Osterfladen historisch gezien uit de weinig spectaculaire ingrediënten griesmeel of rijst en eieren, room en confiture werd samengesteld. Later kwamen daar de rozijnen, citroenrasp, amandelen en specerijen bij, kostbare producten die geïmporteerd moesten worden. Een goede Osterfladen dient mooi zacht van smaak te zijn en slechts op delicate wijze naar amandelen en citroen te smaken waarbij de abrikozenconfiture het geheel een beetje pit verleent.

Leuk kinderspelletje

Er is nog een aardige Zwitserse paastraditie die vooral kinderen enorm zal aanspreken: het spelletje "Eiertütsch” waarbij de spelers hardgekookte eieren krachtig tegen elkaar aan tikken, degene wiens ei het eerst stuk gaat verliest.


Dit spel wordt gespeeld bij de broodmaaltijd op Paaszondag en is bij ons ook bekend in de Achterhoek in het oosten van het land. Zwitserland kent zelfs kampioenschappen, het Weltmeisterschaft Eiertütschen, het winnende ei krijgt een prijssticker!

Lees verder

• Paastaart, Torta di Riso, traditionele Italiaanse rijsttaart