10 recepten voor zelf kruidenmengsels maken

Kruidenmengsels maken is leuk, lekker en goedkoper dan voorverpakte kruidenmixen kopen. Bovendien kun je een kruidenmix precies samenstellen op je eigen smaakvoorkeur. Daarnaast weet je wat er in zit; fabrikanten kunnen soms sjoemelen met de samenstelling van kruiden. Ook is het leerzaam om te weten hoe kruidenmixen worden samengesteld. Misschien vind jij nog wel eens een kruidenmix uit die alle keukens in de wereld zal veroveren. In dit artikel staan 10 beroemde recepten voor kruidenmixen uit heel de wereld beschreven. Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Inhoud:

• Optioneel?
• Scherpte
• Kruiden malen met de hand
• Kruiden bewaren
• 1. Vijfkruidenpoeder
• 2. Speculaaskruiden
• 3. Theekruiden gember, steranijs, zoethout, kaneel
• 4. Digestief kruidenmengsel
• 5. Herbes de Provence
• 6. Italiaanse kruiden
• 7. Currypoeder:
• 8. Gomasio
• 9. Tacokruiden
• 10. Cajunkruiden

Optioneel?

Soms staat er bij een kruidenmix dat er optionele kruiden aan toe te voegen zijn. Optioneel betekent: naar eigen keuze. Een kruidenmix is een basis. Een kruidenmengsel is niet aan vaste wetten onderhevig; je kunt ermee variëren. Soms ontstaan er streekvariaties. Een andere keer zal een kok een favoriete variatie maken. Iedere kok wil zijn eetpubliek verrassen met nog lekkere varianten. Wanneer er optioneel achter een kruid staat dan kun je op de basismix variëren. Wat je bijvoorbeeld kunt doen is de basismix opslaan in een grote pot; deze kun je prima gebruiken. Daarnaast kun je aan deze basis één van de optionele kruiden toevoegen.

Scherpte

Door zelf kruidenmixen samen te stellen kun je de scherpte aanpassen. Een kruidenmengsel uit de winkel is voor sommigen niet scherp genoeg en voor anderen, in het bijzonder kinderen, dikwijls te scherp. Je zou een kruidenmix zonder cayennepeper, chilipoeder of paprikapoeder kunnen maken zodat kinderen er zonder problemen van kunnen eten.

Kruiden malen met de hand

Kruiden kun je malen in een blender. Zo gebeurt het ongeveer ook in een fabriek, in die zin dat kruiden op automatische wijze worden gemaald. Maar thuis kun je er ook voor kiezen om het met de hand te doen. Je kunt kruiden fijnmalen in een vijzel. Een blender heeft als nadeel dat de kruiden warm worden door de wrijving. Dat leidt tot smaakverlies. Met een vijzel malen is wel even hard werken, maar het resultaat wordt lekkerder. Handgemalen kruiden zijn vrijwel nergens meer te koop; je kunt ze alleen zelf maken. Dat geeft een extra dimensie aan zelf kruiden mengen.

Kruiden bewaren

Als je één of meer van onderstaande kruidenmengsels maakt, is het verstandig ze in een strooibusje te bewaren. Je kunt ook zoveel maken dat de kruiden in een voorraadbus bewaard kunnen worden. Zo kun je zelf de strooibus aanvullen. Veel van onderstaande kruiden kun je dagelijks op tafel zetten. Dan kunnen mensen naar eigen inzicht hun eten kruiden. Zorg dat je een kruidenassortiment kunt aanbieden; naast peper en zout kun je kruiden als vijfkruidenpoeder, cajunkruiden en gomasio op tafel zetten. Kruiden kunnen enkele jaren bewaard blijven.

1. Vijfkruidenpoeder

Vijfkruidenpoeder hoort op tafel te staan als je Chinees eet. In Nederland eet je bij de Chinees een soort mengelmoes van half Indonesische en half Chinese gerechten. Vijfkruidenpoeder zal je zelden in Nederland op tafel zien staan.

• Szechuanpeper,
• Chinese kaneel,
• Kardemom,
• Anijs,
• Zout.

Soms zitten er wat varianten in vijfkruidenpoeder. Er kunnen eveneens meer dan vijf kruiden in zitten. In plaats van anijs kun je venkelpoeder of steranijs gebruiken; dat smaakt ook naar anijs. Een andere wijziging is kaneel in plaats van Chinese kaneel. Verder kun je gewone peper als vervanging van szechuanpeper gebruiken. Eventueel voeg je er een klein beetje gemalen kruidnagel aan toe. Je kunt in plaats van gewoon zout Himalayazout of zeezout gebruiken; dat is eigenlijk lekkerder.

2. Speculaaskruiden

Speculaaskruiden worden ook koekkruiden genoemd. In Nederland worden deze kruiden gebruikt om de beroemde speculaaskoeken te maken die vooral in de winter worden gegeten. De geschiedenis van speculaas is interessant en herbergt veel elementen uit de wereldhistorie. Veel kruiden in speculaas werken verwarmend zoals gember en witte peper. Daarom is dit extra lekker in de winter. Uiteraard kan speculaas ook prima in de zomer worden gegeten.

• 30 g Kaneel
• 10 g Kruidnagel
• 10 g Nootmuskaat
• 5 g Anijszaadjes
• 1 g Gemberpoeder
• 5 g Korianderzaadjes
• 5 g Witte peper

Optionele toevoegingen aan speculaaskruiden:

• 5 g Gemalen foelie
• 1 g Kardemom

3. Theekruiden gember, steranijs, zoethout, kaneel

Uiteraard zijn er legio, misschien wel oneindig veel soorten theekruiden. Deze kruiden vormen een heerlijke thee die doet denken aan chai. Je zou er melk en honing bij kunnen doen. Deze thee is aan te vullen met venkelzaad, rode peper en kruidnagel zodat het dichter in de buurt van een chai komt. Het is aan te raden verse gember te gebruiken in plaats van gedroogde gemberpoeder. Maar je kunt ook een voorraadbus met deze theekruiden vullen; dan kun je uiteraard alleen gedroogde kruiden gebruiken. Meng de kruiden in ongeveer gelijke delen.

4. Digestief kruidenmengsel

Na de maaltijd kauwt men in India, Pakistan, Iran en andere Aziatische landen op een kruidenmengsel van koriander, karwij en kardemom omdat het de spijsvertering bevordert en de mond lekker fris maakt. Dat gebruik kunnen we in Nederland overnemen. Vooral na een vlees- of visgerecht is het lekker de mond op te frissen. Dit frisse kruidenmengsel serveer je in een klein schaaltje met een lepeltje; je kunt een lepeltje vullen, op je hand leggen en in je mond doen.

5. Herbes de Provence

Herbes de Provence zijn Franse kruiden. Het zijn lekkere kruiden bij allerlei groentegerecht. Probeer bijvoorbeeld eens herbes de Provence met champignons. Zo kun je elke groente een Provence-smaak meegeven. Herbes de Provences kun je ook prima gebruiken op een omelet, over een salade of over de gekookte aardappelen.

• 1/2 kop tijmblad
• 1/4 kop marjoraanblad
• Twee eetlepels gesneden en gezeefd rozemarijnblad
• Twee eetlepels salie
• Een theelepel lavendelbloemen
• Een theelepel venkel

Optioneel: 2 theelepels gedroogde sinaasappelschil. Uiteraard gebruik je alleen biologische sinaasappelschil want in en op de schil van gewone sinaasappels zitten altijd pesticiden.

6. Italiaanse kruiden

Meng onderstaande kruiden in gelijke delen. Italiaanse kruiden kun je gebruiken voor typisch Italiaanse gerechten zoals pizza´s en pasta´s. Het is lekker om brood te bakken met Italiaanse kruiden. Daarnaast kun je ze door een salade, soep of over een omelet doen.

• Tijm
• Rozemarijn,
• Basilicum,
• Oregano,
• Dragon

Optioneel: rode peper, peterselie, salie en selderij.

7. Currypoeder:

Currykruiden zijn een heerlijke toevoeging aan de rijst. Je kunt rijst koken in currykruiden of het door de rijst doen als het net gaar is; zo krijg je lichtgelige curryrijst. Daarnaast kun je een currysaus maken door allerlei groenten gaar te koken en met room en currykruiden te vermengen. Curry is een kruidenmix. Je kunt de basismix aanvullen met optionele currykruiden. Deze maken het verschil in lokale curries. Er zijn diverse kruiden die je naar eigen keuze door de curry heen kunt doen.

• ½ Kopje paprikapoeder,
• ¼ Kopje komijnpoeder ,
• ¼ Kopje kurkumapoeder,
• 1 Eetlepel venkelpoeder,
• 2 Eetlepels gemalen mosterdpoeder,
• 1 Theelepel kaneelpoeder.

Optionele currykruiden:

• 1 Eetlepel gemalen rode peper( voor meer scherpte),
• 2 Eetlepels fenegriekpoeder (voor meer zoetheid),
• 3 Eetlepels gemalen koriander ,
• 1 Eetlepel kardemom,
• Een halve theelepel gemalen kruidnagel (voor een complexere smaaksensatie).

8. Gomasio

Gomasio is heel simpel om te maken. Het is zeezout met gemalen sesamzaad. In de jaren 70 werd gomasio veel in alternatieve kringen gebruikt. Tegenwoordig kun je het nog steeds kopen in biologische winkels. Zelf maken is stukken goedkoper. Gomasio kun je over salades strooien, of over een boterham met kaas, pindakaas, tahin of andere notenspread. Daarnaast strooien sommige mensen het over een rijst- of pastamaaltijd.

9. Tacokruiden

Tacokruiden zijn enigszins scherp. Het is een lekkere mix voor in de taco maar het kan ook prima gebruikt worden in een pittig groentegerecht met kaas. Daarnaast kun je tacokruiden gebruiken om een rijstgerecht iets pittiger mee te maken.

• ¼ Kop chilipoeder; Je kunt gedroogde Spaanse peper gebruiken en dat verpoederen.
• ¼ Kop komijnpoeder
• 1 Eetlepel knoflookpoeder
• 1 Eetlepel uienpoeder
• 1 Theelepel vers verkruimeld oreganoblad of oreganopoeder
• 1 Theelepel paprikapoeder
• 1 Theelepel gemalen peper

Optioneel: ¼ kop Himalayazout of zeezout.

10. Cajunkruiden

Cajunkruiden zou je ook rood zout kunnen noemen. Het is vooral een zoute smaak die opvalt. Daarnaast zijn cajunkruiden een beetje pittig, helemaal als je er cayennepeper doorheen doet. Cajunkruiden zou je over gebakken aardappelen of frietjes heen kunnen doen; dat is een leuke variatie.

• ½ Kop paprikapoeder
• ⅓ Kop Himalayazout of zeezout
• ¼ Kop knoflookpoeder
• 2 Eetlepels zwarte peper
• 2 Eetlepels uienpoeder
• 2 Eetlepels oreganoblad
• 1 Eetlepel tijmblad

Optioneel: 1 eetlepel cayennepeper; wanneer je er geen cayennepeper doorheen doet wordt de cajunmix niet heel scherp. Sommige mensen houden niet van scherp. Onscherpe mixen zijn prima geschikt voor kinderen. Kinderen kunnen over het algemeen veel minder goed tegen scherpe gerechten dan volwassenen.

Lees verder

• 10 tips voor kruidenthee: goedkoop en creatief thee zetten