Linzen: goed te combineren gezonde groenten

‘Kaviaar voor de armen’ is soms de benaming voor linzen. Het prijsverschil tussen linzen en kaviaar is weliswaar enorm maar de smaken hebben niets met elkaar te maken. De spottende uitdrukking is dus alleen gebaseerd op het verschil in die prijs. Maar gelukkig is die prijs laag want daardoor kan iedereen genieten van die smakelijke en zeer gezonde groenten. Linzen kunnen zelfs dienen als vervanger van vlees vanwege het hoge gehalte eiwitten. Er bestaan talrijke recepten voor gerechten waarin linzen zijn verwerkt.

Linzen al zeer oude gecultiveerde plant

De linze (Lens culinaris) is een zeer oude gecultiveerde plant die in gematigde en warme gebieden wordt geteeld. De plant werd reeds omstreeks 6500 voor Christus in het Nabije Oosten voor de eerste maal gecultiveerd en omstreeks 4400 voor Christus in Europa ingevoerd. In Nederland wordt het gewas meestal in de glastuinbouw of onder een tunnel verbouwd. In onze streken wordt de plant 15 tot 30 centimeter hoog en heeft een behaarde stengel en bladeren. De plant heeft kleine witte bloemen die uiteindelijk peulen opleveren waarin zich twee zaden bevinden die linzen worden genoemd.

Geen geitenwollensokkenimago meer

Linzen worden gedroogd verhandeld en zijn verkrijgbaar in verschillende groottes en kleuren zoals bruin, groen en rood maar ook komen grijze, gele, zwarte, witte, oranje en koraalkleurige soorten voor. De bekendste en meest gegeten soorten zijn de groene en de bruine. Linzen zijn hun geitenwollensokkenimago uit vroegere jaren kwijtgeraakt sinds internationale koks ze in gerechten verwerken. Ze zitten vol voedingsstoffen en oplosbare vezels (vier maal zoveel als in volkoren rijst) en hebben weinig vet en veel proteïne. Door die eigenschappen zijn ze een prima afslankproduct. Linzen helpen daardoor ook voor een betere spijsvertering en zorgen langer voor een verzadigd gevoel. Het zijn ook perfecte vervangers voor pasta en leveren bij een gelijke eenheid ongeveer evenveel calorieën op als spaghetti en macaroni.

Scheutje rode wijn of azijn

De groente linzen moeten altijd goed gewassen worden. Bij goedkopere soorten is het mogelijk dat er nog steentjes tussen zitten die bij het wassen zorgvuldig verwijderd moeten worden. In tegenstelling tot droge bonen, die jaren goed blijven, moet bij linzen op de uiterste verkoopdatum worden gelet. Linzen hoeven niet, zoals sommige andere peulvruchten, voor het koken geweld te worden en hebben om te garen voldoende aan een kooktijd van 30 minuten voor rode linzen en 30 tot 45 minuten voor bruine en groene linzen. Als algemene richtlijn moet drie keer zoveel water worden gebruikt als de inhoud van de te koken linzen. Zout en andere smaakmakers kunnen aan het kookwater worden toegevoegd. Om linzen extra lekker te maken kan een scheutje rode wijn of azijn worden toegevoegd. Dit moet dan pas op het laatste moment gebeuren omdat zure ingrediënten de linzen hard kunnen maken.

Linzen in diverse recepten

Linzen worden vooral als wintergroenten gegeten of verwerkt in soep, stoofgerechten en salades. Ook worden linzen wel toegevoegd aan vleesgerechten om ze gezonder te maken en het zijn geschikte aanvullingen op gerechten als aardappelsalades en taco’s. Linzen kunnen ook goed met andere groenten worden gecombineerd.

Combinaties met groenten

• Spinazie: Dit gerecht werd al in het oude Perzië gegeten om zieken te genezen.
• Koolraap: Toe te passen als vegetarisch hoofdgerecht.
• Feta: Makkelijk te bereiden omdat aan de gekookte linzen de feta alleen hoeft te worden toegevoegd.

Creatieve combinaties

Ook kunnen linzen worden gecombineerd met diverse vleessoorten waarbij wellicht niet meteen aan rookworst of braadworst wordt gedacht maar dit toch een smakelijke combinatie oplevert. Combineren met kaas geeft eveneens een aparte smaakbeleving. Creatieve bedenkers van gerechten komen bijvoorbeeld ook tot makkelijk te bereiden eenpansgerechten met linzen of ovenschotels.

Soorten linzen uit diverse landen

• Witte linzen: Grote platte linzen die in Australië, Canada, China, de Middellandse Zee en in de VS worden geteeld.
• Bruine linzen: Kleine bruine linzen vooral uit Turkije en Australië.
• Groene linzen: Franse linzen die naar kastanje smaken.
• Rode linzen: Zowel gepeld als ongepeld verkrijgbaar en geteeld in Turkije.
• Gele linzen: Gepeld, gehalveerd en geolied.
• Flageolets: Zachte linzen uit Frankrijk.
• Oranje linzen: Kleine linzen uit het Middellandse Zeegebied.
• Bruine berglinzen: Geteeld in Umbrië.
• Koraalkleurige linzen: Uit Turkije en Australië.

Voedingswaarde per 100 g

• Energie 338 kcal (1414 kJ)
• Vezels 30,5 g
• Koolhydraten 57,09 g
• Vet 0,96 g
• Eiwit 28,06 g
• Water 11,19 g
• Calcium 51 mg
• IJzer 9,02 mg
• Magnesium 107 mg