Wat zijn linzen en hoe kun je ze gebruiken

De linze (in het Latijn: Lens culinaris) is een al oude peulvrucht. Linzen werden ver voor onze jaartelling al verbouwd en gebruikt. Zo heeft de linze een vermelding in het Oude Testament: de voorloper van de moderne bijbel. De linze wordt veel gebruikt in vegetarische gerechten omdat het een zeer voedzaam product is. Er zijn mensen die claimen dat linzen vanwege de samenstelling van essentiële voedingsstoffen een zogenaamde 'superfood' genoemd kunnen worden. De vraag is wat linzen precies zijn en waar je ze precies voor kan gebruiken.

Wat zijn linzen?

De linze is, net als de bruine boon en de kikkererwt, een peulvrucht. Het is daarmee strikt genomen een graangewas. Toch worden linzen niet als granen bereid maar worden deze als groente gezien. Het gedroogde zaad van de plant wordt in verschillende groottes en kleuren verkocht in de winkels en online. Over het algemeen wordt over de linze ook wel gesproken van een boon. Naast dat het als voedsel wordt gebruikt, wordt er ook geneeskracht toegeschreven aan linzen.

Historie

De linze is een zeer oud gewas. Sinds mensenheugenis wordt het gebruikt als voedsel. In een grot in Griekenland zijn resten gevonden van een linzenmaaltijd van 11000 voor Christus. Men neemt aan dat tussen 9000 en 8000 voor Christus de eerste teelt met linzen is gestart. De Nomaden hebben het gewas gecultiveerd van een wild gewas naar eentje dat specifiek wordt geteeld door mensen als voedsel. Ook in de Bijbel is een verwijzing te vinden naar linzen: voor een bord rode linzensoep verkocht Ezau, zoon van aartsvader Isaac, zijn eerstgeboorterecht aan zijn broer Jakob.

Soorten en voedingswaarde

Linzen bevatten veel vezels, plantaardige eiwitten en vitamine B1, B2, B6 en B11. Ook bevatten linzen complexe koolhydraten, wat bijvoorbeeld helpt bij een dieet om af te vallen. Daarnaast bevatten ze magnesium, ijzer, fosfor en diverse anti-oxidanten. Vooral de aanwezigheid van vitamine B1 maakt het geschikt als vleesvervanger. Maar ook voor de omnivoren onder ons zij linzen gezond en voedzaam om te eten.

Er zijn veel soorten linzen bekend. Zo zijn er gepelde, ongepelde, halve of hele linzen. Daarnaast is de soortaanduiding vaak op basis van de kleur. De meest voorkomende zijn witte, rode, (kleine) groene en bruine linzen. Elk hebben ze een andere kooktijd en toepassing. In soepen en curry's is het bijvoorbeeld handig als je ze kapot kan koken. Daar zijn de bruine en rode linzen goed voor te gebruiken. Grijze en groene linzen zijn weer beter geschikt als bijgerecht, omdat zij niet kapot koken maar juist hun vorm behouden.

Linzen gebruiken

De linze wordt gebruikt in diverse gerechten. Zoals aangegeven worden ze gebruikt in soepen en curry's, maar er zijn ook vele toepassingen bekend met salades of als bijgerecht. Omdat het veel wordt gegeten door vegetariërs en veganisten zijn er ook burgers en andere 'vleesachtige' toepassingen van bijvoorbeeld Tivall of andere vergelijkbare merken zoals GoodBite. Je kan er ook voor kiezen om het zelf te verwerken tot een vleesvervanger zoals een linzenburger. Hier zijn diverse recepten voor te vinden.

Soep is een veelgebruikte toepassing van de linze. Linzensoep wordt veel gegeten in de mediterraanse, Joodse en Arabische keuken. Linzensoep kan bijvoorbeeld bij vlees worden gegeten. Het vlees hoeft echter niet in de soep om een complete en goed voedzame soep te bereiden. De voedzaamheid van linzen op zichzelf maakt dat er niet veel meer ingrediënten nodig zijn om toch veel voedingsstoffen binnen te krijgen. Dit maakt het een aangename soep voor het budget. Voor linzensoep kun je kleine, rode en de grotere bruine linzen gebruiken. Er zijn vele recepten te vinden van linzensoep, aangezien dit een toepassing is die ouder is dan onze jaartelling.

Een andere (oosterse) bereiding van de linze is het gebruik voor curry's. Een curry is een verzamelnaam voor een aantal gerechten die uit de Indiase keuken vandaan komen. Het is een saus die je zo kan eten met (andere groenten en) rijst. Je kan het ook als saus bij bijvoorbeeld kip of vlees bereiden. Ook voor de curry's zijn er talloze recepten en bereidingen te vinden.

Medicinale toepassing

Linzen worden ook gebruikt voor medicinale toepassingen. Ze bevatten de stof Inositol, die een helende en zuiverende werking heeft. In het verleden zijn medische toepassingen voor linzen regelmatig voorgeschreven, zowel voor inwendig als uitwendig gebruik. Zo zorgen linzen in combinatie met honing voor een antibiotische en ontsteking-remmende werking. Je kan het gebruiken als een zalf voor wonden zodat deze sneller helen en schoon blijven. Als het gaat over inwendig gebruik wordt aan Inositol (in hoge dosering) een rustgevende werking toegeschreven en zou het depressie kunnen verlichten.