Whisky drinken en met gerechten combineren

Whisky is die stijlvolle drank die belangrijke mensen met stropdassen in films drinken terwijl ze een dikke sigaar op steken. Dit is echter en clichébeeld en niet helemaal op realiteit berust. Whisky is namelijk in potentie een drank voor iedere volwassene. Wanneer iemand whisky zou willen leren drinken, is het wel handig hier het een en ander over te weten. Dit geldt voor zowel het drinken van whisky zelf, als het combineren met gerechten en het organiseren van een whiskyproeverij. Hoe hoort iemand whisky te drinken? Hoe zit het met het whiskyglas en de ijsblokjes? En wat zijn de do’s en dont’s bij het combineren van gerechten en whisky? En zijn er ook voorbeelden van goede whisky’s met bijpassende gerechten? Het ziet er altijd zo stijlvol uit, maar hoe werkt het volgens de etiquette eigenlijk? Dat een echte whiskydrinker whisky niet mixt, is algemene kennis. Maar hoe hoort het dan wel?

Inhoud

• Het whiskyglas
• Whisky drinken on the rocks met ijsblokjes of met water?
• Tips voor een whiskyproeverij
• Do’s en don'ts bij whisky en voedsel – met welke gerechten of hapjes kan ik het combineren?
• Voorbeelden van combinaties tussen whisky’s en gerechten

Het whiskyglas

Het whisky leren drinken begint met het glas. Wie aan whisky denkt, denkt gelijk aan een laag (kristallen) glas in de vorm van een rechte cilinder. Zoals het ook in films wordt gedronken door belangrijke mensen in dure kantoren. Dit is echter niet het allerbeste glas om whisky uit te drinken voor diegene die het serieus wil ervaren. Het ideale glas is tulpvormig, waarbij het onderste deel van het glas breder is dan de opening aan de bovenkant. Zo blijft de geur beter in het glas hangen, wat beter is voor het ervaren van het geheel.

Het bewaren van whisky in een karafje is overigens ook niet goed voor de kwaliteit. Zodra een fles open is, is de kwaliteit gemiddeld nog vijf jaar goed. Dit is zolang het in de fles met dichte dop blijft zitten. Door een karaf komt er meer zuurstof en meer licht bij, waardoor het nóg sneller in kwaliteit afneemt.

Whisky drinken on the rocks met ijsblokjes of met water?

Een glas whisky met een paar blokjes ijs is voor veel mensen het stereotype beeld van deze drank. Whiskyexperts zullen het er echter over eens zijn dat dit niet is hoe whisky gedronken zou moeten worden. IJs verdunt de whisky, wat ten koste gaat van de smaak. Ook door de afname in temperatuur, wordt de smaak en daardoor de kwaliteit minder goed. IJsblokjes in whisky zijn dus niet professioneel en slecht voor degene die een whisky in perfecte vorm wenst te ervaren.

Professioneel is echter wel om er enkele druppels (maximaal een theelepel) water in te doen. Dit maakt whisky een klein beetje zachter en daardoor beter te drinken, maar maakt ook de aroma’s in een whisky los. Geen ijs, maar een klein beetje water door de whisky maakt jou een professional. Dit wil echter niet zeggen dat whisky met ijsblokjes fout is. Natuurlijk is het altijd het beste zoals jij er het meest van geniet.

Tips voor een whiskyproeverij

Bij een whiskyproeverij gaat het om het proeven en ervaren van verschillende whisky’s. Om verschillende whisky’s goed tot hun recht te laten komen, zijn twee dingen heel belangrijk om te onthouden.

Een goede bodem

Een proeverij betekent dat er meerdere whisky’s gedronken gaan worden. Dit is zeker voor een onervaren drinker veel alcohol in één middag of avond. Daarom is het aangeraden een goede bodem te leggen. Beginnen met een maaltijd is dan handig. Alcohol drinken op een lege maag gaat namelijk al vrij snel fout.

De volgorde

Een tip is dan om goed te kijken naar de volgorde waarin de whisky’s voorbijkomen. Bij wijn is het bijvoorbeeld belangrijk om niet een zoete wijn te proeven en daarna een iets minder zoete. Al dat zoet heft elkaar op waardoor de tweede iets minder zoete wijn minder duidelijk uitkomt en grotendeels wegvalt. Dit werkt zo ook met whisky’s. Bouw daarom met bepaalde smaakelementen als rokerig of granig op in plaats van af. Zo valt de smaak van een volgende whisky niet volledig weg. Hierdoor is het ook handig om rekening te houden met de volgorde van whisky op de volgende gebieden:

• Laag naar hoog alcoholpercentage;
• Van goedkoop naar duurder;
• Van jong naar oud.

Neutraal voedsel

Bij een proeverij gaat het alleen maar om de whisky’s en is het eventuele aspect van voedsel een bijzaak. Daarom passen hierbij alleen lichte en neutrale dingen als komkommer en stokbrood die de smaak niet beïnvloeden. Ook een stukje kaas of worst zou hierbij goed kunnen, net zoals dit bij een wijnproeverij goed werkt.

Water

Om de mond te spoelen en na het drinken van een whisky weer neutraal te maken, is het handig om wat flesjes water bij de hand te hebben. Dit is ook goed om de dorst tegen te gaan en tijdens het drinken van alcohol goed te blijven hydrateren.

Do’s en don'ts bij whisky en voedsel – met welke gerechten of hapjes kan ik het combineren?

Hoe whisky gedronken zou moeten worden, is nu duidelijk. Het ervaren van een nieuwe whisky kan heel verhelderend en leuk zijn. Vaker whisky drinken ontwikkelt de smaak en zorgt ervoor dat bepaalde elementen meer opvallen. Een lekkere whisky willen drinken bij een goed diner is daarom ook niet gek. Echter wordt dit lastig als er hele verkeerde gerechten of hapjes bij worden gegeten. Voedsel en whisky moeten elkaar aanvullen in plaats van neutraliseren. Om deze fout te voorkomen zijn een paar do’s en don'ts heel handig.

Do: vettige gerechten

Wat met sterke drank vaak goed samengaat is een gerecht met veel vet, of die bereid zijn in vet. Zo is een stuk vlees al snel een goede combinatie met een whisky. Dit komt doordat een whisky ook altijd wel een mate van vet heeft in de ervaring. De ene whisky is natuurlijk wel wat vettiger dan de andere.

Do: gewichtigheid afstemmen

Het is bijna zo letterlijk als het klinkt. Een hele lichte whisky zal het beter doen bij een licht gerecht als een salade of een stukje vis, dan bij een vullend en machtig gerecht. Hier past dan weer beter een stevigere en zwaardere whisky bij.

Don’t: verkeerde smaakelementen

Ook zijn er een aantal zaken die absoluut niet verstandig zijn om in combinatie met whisky te doen. Ten eerste is dit het kiezen voor gerechten of hapjes die pittig of bitter zijn of veel knoflook bevatten. Dit zijn dusdanig extreme smaakelementen en eigenschappen die de smaak van whisky grotendeels opheffen waardoor de whisky niet meer tot zijn recht komt.

Don’t: te veel kruiden en specerijen

Dit geldt ook voor het gebruiken van te veel kruiden en specerijen. Een beetje kruiden en specerijen in een gerecht kan een combinatie met whisky goed aanvullen, maar niet te veel. Kruiden en specerijen maken de smaakelementen in whisky los waardoor dit veel beter kan worden ervaren. Doseren is dus belangrijk.

Don’t: identieke smaakeigenschappen zoeken

De smaakelementen uit een gerecht hoeven ook absoluut niet te dicht bij die van een whisky te komen. Dit komt de ervaring van deze combinatie niet ten goede. Bij een rokerige whisky hoeft daarom ook niet per se een sterk gerookte zalm te horen. Een gerecht en een whisky horen elkaar aan te vullen en niet te matchen. Anders neutraliseert dit elkaar en dat is zonde.

Voorbeelden van combinaties tussen whisky’s en gerechten

Na de belangrijkste do’s en don'ts is het makkelijker om zelf te gaan experimenteren met wat lekkere whisky’s zijn bij bepaalde gerechten. Natuurlijk is dit heel relatief omdat iedereen een andere smaak heeft en whisky op een andere manier ervaart. Dit wil echter niet zeggen dat er niet een paar interessante combinaties aan te bevelen zijn.

• Appeltaart: bij een stukje appeltaart, dat heel zoet is, past een mooie bourbon. Dit komt omdat de voor bourbon typische vanille- en karamelachtige tonen daar heel goed bijpassen. Zo zouden de bourbons van Maker’s Mark of Elijah Graig een hele lekkere combinatie vormen met appeltaart.
• Creme Brûlêe: natuurlijk is dit een zoet en creme-achtig toetje. Hierbij is de honing uit een whisky van Dalwhinnie heel lekker. Ook een Glenmorangie Quinta Ruban past uitstekend bij Creme Brûlêe.
• Oesters, garnalen en ander zeevoedsel: bij het hartige uit dit type voedsel hoort een stevige en rijke whisky met een ziltig karakter. Een te lichte whisky valt naast deze gerechten helemaal weg. Whisky’s die hier goed bij passen, zijn bijvoorbeeld de whisky’s van Bowmore, Ardberg en Lagavulin.
• Lamsvlees: de Ardmore Traditional Cask en andere licht rokerige whisky’s passen heel goed bij een stukje lamsvlees. Het licht rokerige element aan deze whisky is in combinatie met het karakter en de smaak van lamsvlees heel lekker en vult elkaar goed aan.
• Steak: bij een lekkere steak past eigenlijk iedere whisky. Dit is geheel naar eigen inzicht en is daarom niet snel een foute combinatie.
• Eend of gevogelte in bouillon: dit type gerecht is gemiddeld wat gewichtigheid betreft. Hierdoor is het ook logisch en veilig om een whisky te nemen die ook medium van niveau is. De Glenfiddich 18 jaar is een pareltje die hier uitstekend bij past. Het zoete, honingachtige uit deze whisky is lekker bij de zoute bouillon over het gerecht.