Koffiebonen malen, koffiepads, capsules en weer malen

Met de hand koffie zetten is een activiteit die bij velen al lang uit de mode is geraakt. Allerlei apparatuur is in de plaats gekomen van de fluitketel en de koffiepot of percolator. Velen weten zelfs niet dat er ooit een fluitketel heeft bestaan. Zij hebben al lang gekozen voor het gemak van een koffiezetapparaat dat met koffiepads of capsules werkt. Maar bij de nieuwste apparaten is er toch weer sprake van koffie malen op het moment van de koffie zetten zelf.

Handwerk met fluitketel en koffiepot

Een fluitketel was een nagenoeg geheel gesloten waterketel met alleen een kleine ronde opening als schenktuit. Het verwarmen van het water gebeurde door de ketel op het gas te zetten. Als het water kookte maakte een fluitje, dat op de schenktuit paste, zo’n vreselijk lawaai dat al gauw naar de keuken werd gesneld om het water in de koffiepot te gieten. In die pot zaten gemalen koffiebonen die doorgaans zelf met de hand waren gemalen met een apparaatje dat ergens aan de keukenwand hing. De koffiepot stond meestal op een laag gaspitje met daarop een (tegenwoordig verboden) asbestplaatje om de hitte van de gasvlam te temperen.

Percolator luxe voor sommigen

Een stap verder van dit edele handwerk vandaan was koffie zetten met een percolator die in het begin van de twintigste eeuw is uitgevonden maar lang niet in het bezit van iedereen was. Bij een percolator zaten de gemalen koffiebonen in een geperforeerd bakje boven in de koffiepot. Het water in de pot werd aan de kook gebracht waarna het door een buisje naar boven werd gestuwd en door de gemalen koffiebonen liep. Na voldoende doorstroming was de koffie klaar.

Ouderwetse handmethode met filter

Na de tijd van de koffiepot en de percolator kwam de periode van koffie zetten door middel van een soort trechter, die op de opening van een koffiekan paste, met daarin een papieren filter met gemalen koffiebonen. Voor een kan van een liter of nog meer inhoud was een paar keer gekookt water opschenken noodzakelijk. Niet iedereen heeft die manier van koffie zetten afgezworen maar meestal wordt er een beetje raar opgekeken naar die activiteit en al gauw gedacht aan het volgende familiecadeau voor de ijverige koffiezetter. De kans dat er in dat geval al lang ergens achter in een kast kapitaalverspilling plaatsvindt door een nagenoeg gloednieuw apparaat niet te gebruiken is dan echter groot. Een lekker bakje wordt door een aantal koffiezetters namelijk alleen door de ouderwetse handmethode verkregen.

Massaal verkocht koffiezetapparaat

Vele anderen vinden dat het met de hand zetten van koffie al ettelijke jaren een activiteit is die niet meer bij deze tijd hoort. Fabrikanten hebben daar op ingespeeld door de ontwikkeling van allerlei koffiezetapparaten. Zij bedachten het zeer veel verkochte model dat op elektriciteit werkt en bestaat uit twee helften. De ene helft is een waterreservoir en de andere een meestal glazen koffiekan. Op die koffiekan past een filterhouder met daarin een papieren filter waar de gemalen koffiebonen in worden gedaan. Het water drupt na het bereiken van een temperatuur van nagenoeg honderd graden langs de gemalen koffiebonen door het filter en bereikt daarna de opvangkan die op een warmhoudplaatje staat.

Senseo koffiepads in plaats van filters

Een stap de moderne richting in was de uitvinding van de Senseo. In nauwe samenwerking tussen Philips en Douwe Egberts werd in 2001 een geheel nieuw koffiezetapparaat op de markt gebracht met de naam Senseo. Het grote verschil tussen de Senseo en de oudere apparaten is het gebruik van koffiepads in plaats van een filter. Een koffiepad is een soort rond kussentje van poreus papier met een vulling van gemalen koffiebonen. Ook gaat het doorlopen van het hete water in een Senseo sneller dan in de apparaten van voorheen. Senseokoffie zou wat smaak betreft te vergelijken moeten zijn met filterkoffie maar daar is lang niet iedereen het over eens.

Nespresso capsules zijn beter

Concurrent van Senseo is Nespresso welk apparaat met capsules werkt. De gemalen koffiebonen zijn in aluminium capsules verpakt en blijven daardoor volgens de fabrikant verser dan in papieren koffiepads. Bij het in werking stellen van het apparaat wordt de capsule automatisch geopend en het hete water er met kracht doorheen geperst.

Toch weer vers gemalen koffiebonen

De modernste apparaten grijpen echter toch weer terug naar de oorspronkelijke manier van koffie zetten. Niet meer door zelf koffiebonen te malen met het apparaatje aan de keukenwand maar volledig automatisch door middel van geavanceerde technieken in het koffieapparaat zelf. Verser kan dus niet. Daarbij kan ook de sterkte ingesteld worden. Maar toch blijft voor veel koffieleuten, die een groot aantal bakjes per dag wegwerken, het opschenken van kokend water door een filter de ideale methode voor het lekkerste bakje koffie.