Amuses, oogstrelende hapjes

Amuses zijn kleine gerechtjes die steeds populairder worden in Nederland. Oorspronkelijk werden ze alleen genruikt als tussendoortjes, maar tegenwoordig kom je ze bijna op elk moment van de dag tegen. Wat zijn amuses precies? Welke soorten zijn er? Hoe maak je ze en waar komen ze vandaan? U leest het hier!

Een populair klein hapje

Amuses zijn kleine gerechtjes, ook wel minihapjes, die steeds vaker te zien zijn op de Nederlandse tafels. De officiële naam van dit hapje is ‘Amuse Bouche’, een Franse term met ‘vermaak voor de mond’ als letterlijke betekenis. In de volsmond worden ze ook wel ‘oogstrelende hapjes’ genoemd. Tegenwoordig worden amuses in restaurants al vaak voor het diner aangeboden, maar de zeer kleine gerechtjes werden oorspronkelijk gebruikt als tussendoortje, tussen de gangen door, om de smaakpapillen op gang te brengen en de spijsvertering te verbeteren. Amuses zijn de nieuwe trend op het gebied van voedsel in combinatie met bijzondere gelegenheden, feestjes of bijeenkomsten. De kleine gerechtjes hebben dan ook vele voordelen. Voor veel mensen is het grootste voordeel dat er niet afgewassen hoeft te worden, want amuses worden uit de hand gegeten. Voor koks zijn amuses ideaal. Ze zijn eenvoudig te bereiden en komen toch in vele verschillende soorten, waardoor er diverse indrukwekkende smaaksensaties ontstaan. Daarnaast zijn de hapjes heel gemakkelijk in grote aantallen tegelijk te bereiden.

Internationale recepten

Door de Franse naam zou je verwachten dat alle hapjes die onder de term vallen ook inderdaad van Franse afkomst zijn. Niets is minder waar. Amuses zijn er in honderden soorten en de recepten voor de lekkernijen komen uit bijna alle hoeken van de wereld. Zo zijn er puur Hollandse amuses, maar ook Belgische, Italiaanse, Chinese en zelfs Argentijnse amuses. De amuse lijkt niet alleen in ons land de trend van dit moment te worden, maar wereldwijd de wereld te veroveren. De eerste kookboeken vol geraffineerde recepten van deze ‘hapjes uit het vuistje’ gaan als warme broodjes over de toonbank en restaurants gespecialiseerd in amuses openen achter elkaar de deuren. Ook cateringbedrijven hebben de nieuwe hit ontdekt en passen het assortiment er flink op aan. Zo kunnen er onder andere picknicks, cocktailparty’s, lopend buffetten, walking dinners, brunches en ontbijtjes georganiseerd worden die volledig in het teken staan van de amuses. Hoewel de amuse het erg goed doet als vullend tussendoortje worden er ook steeds meer volledige meergangen diners samengesteld uit een assortiment amuses, waarbij geen andere gerechten aan te pas komen.

Koks met fantasie

Fantasierijke koks kunnen eigen creaties maken. Steeds meer restaurants bieden een eigen assortiment aan amuses en houden zich niet meer aan de vaste recepten. In Vietnam worden kleine gerechtjes vaak opgerold in rijstpapier. Deze hapjes worden ook wel ‘keizersrollen’ genoemd. Rijstpapier wordt gemaakt van gekookte rijst dat gemalen wordt en tot flinterdunne massa wordt uitgerold. Natte rijstpapiertjes worden flexibel en zijn makkelijk te rollen met diverse soorten ingrediënten. Door veel verschillende vullingen te gebruiken ontstaat er een scala aan amuses die voor vele smaaksensaties zorgen. Door het toevoegen van kruiden, als basilicum, koriander, munt, lente-ui, knoflook of bieslook wordt de smaak versterkt.

Gezonde amuses

Zoals bij bijna alle soorten voedsel zijn er onder de amuses ook gezonde en minder gezonde varianten. Gezonde voeding wordt weer steeds belangrijker voor de Nederlander. De meeste restaurants die een assortiment in amuses voeren, kiezen dan ook voornamelijk voor de gezonde varianten van de minihapjes. Hierbij is er eigenlijk voor elk wat wils. Er zijn amuses die voornamelijk uit vis bestaan, vooral uit vlees of bijvoorbeeld op groentebasis. De vele soorten maken het bijna onmogelijk een keuze te maken.

Aperitiefamuses

Veel aperitiefamuses worden al sinds jaar en dag als voorgerecht gebruikt in restaurants. Pas sinds de opkomst van het begrip amuse, vallen enkele van deze voorgerechten officieel onder amuses. Hierbij valt te denken aan rundercarpaccio met fruit, warme nachochips of een schaaltje olijven. Spiesjes met stukjes tomaat en fetakaas, met spinazie gevulde folideeg en gevulde minipaprika’s vallen ook onder aperitiefamuses. De vaste recepten voor deze amuses zijn voornamelijk afkomstig uit Marokko en Rusland. Blinis is bijvoorbeeld van Russische afkomst en briouats vinden hun oorsprong in Marokko. De Marokkanen hebben ook de vele varianten van dit hapje bedacht en vulden ze voornamelijk met vis, garnalen, of geitenkaas.

Broodamuses

Brood is en blijft een populair product in de Nederlandse keukens. Ongeveer 73% van de Nederlanders nuttigt bij minimaal één maaltijd per dag een boterham, terwijl circa 28% bij zeker twee maaltijden per dag een boterham eet. Van 3% van de Nederlanders is bekend dat zij drie maal per dag brood eten en geen gebruik maken van een warme maaltijd. Broodamuses kunnen daarom natuurlijk niet ontbreken in de lijst van soorten amuses. Hoewel er nog niet veel varianten van zijn, er komen er steeds meer bij. De bekendste broodamuses op dit moment zijn de broodjes met tapanade, knoflookbroodjes en brood met alioli.

Saladeamuses

Waarschijnlijk de meest gezonde soort onder de amuses. Deze variant is erg populair onder de mensen die regelmatig, of altijd, aan de slanke lijn denken en bewust kiezen voor bepaalde producten. De meest gegeten saladeamuse is de ‘Salade Variee’, een mix van verschillende soorten salade waardoor er een unieke smaaksensatie ontstaat. Kruidig en natuurlijk tegelijk. Deze amuse wordt overigens in veel restaurants op eigen wijze bereid en heeft geen vast recept. Saladeamuses die wel volgens recept worden bereid zijn vaak afkomstig uit Vietnam, waar als eerst varianten op hun bekende loempia werden ontwikkeld. Na de standaard loempia volgden onder andere de kiploempia, de groenteloempia en de visloempia. Andere, veel genuttigde, saladeamuses zijn de pastasalade met cashewnootjes, tonijnsalade en kipsalade met vers fruit, Griekse salade met feta en pomodoretomaten met zwarte olijven. Deze laatste variant is onder de Nederlanders het minst populair.

Visamuses

De Chinezen hebben veel recepten voor visamuses opgesteld. Door hun liefde voor (rauwe) vis hebben zij door de jaren heen een gigantisch assortiment visamuses samengesteld. Gegrilde gamba’s zijn in Chineese restaurants vaak onderdeel van een hoofdgerecht. Tegenwoordig zijn ze ook terug te vinden op de amuselijst. Carpaccio van de rode zalm, zalmfilet in witte wijn saus en tonijnrolletjes in Lavashbrood zijn erg populair onder de echte visliefhebbers. Voor iedereen die wel een visamuse wil proberen, maar niet van een sterke vissmaak houdt, zijn er de gefrituurde garnaalballetjes.

Vleesamuses

Natuurlijk hebben de ‘amusemakers’ ook gedacht aan de echte vleeseters onder ons. Vlees is vaker een standaard product bij onze dagelijkse warme maaltijd dan vis, hoewel vis steeds meer gegeten wordt door de gunstiger wordende prijzen. Toch blijven de vleesproducten stipt op nummer 1 staan, evenals de vleesamuses. De populairste vleesamuses zijn kipkluifjes, kipsaté in Indische satésaus en rundvlees met sesamzaadjes. De vleesamuse die Nederlanders het vaakst in de supermarkt aanschaffen en thuis bereiden zijn de gehaktballetjes in tomatensaus of satésaus. Ook chorizo uit de oven is eenvoudig thuis te bereiden en erg populair onder de vleesliefhebbers.

Groenteamuses

Groenteamuses komen vooral uit Vietnam en China, waar in de keukens veel gewerkt wordt met verse groente en fruit. Omdat het aantal vegetariërs in Nederland de afgelopen jaren flink is gestegen, worden ook de vegetarische amuses, als groenteamuses, populairder. Mede hierdoor werd bijvoorbeeld ook de groentekroket op de markt gebracht en verkocht in snackbars. Natuurlijk zijn er ook veel soorten amuses die uitsluitend uit groenten bestaan. Veel gegeten varianten zijn gevulde champignons, geroerbakte porties groente en fruit, Mexicaanse bonenschotel met nacho’s en gegratineerde broccoli met kaas. Een heel bekende groenteamuse, waarvan ook veel Nederlanders niet weten dat deze onder de amuses valt, is de Vietnamese loempia. Deze wordt door Nederlanders het meest gegeten bij een bezoekje aan het centrum, de markt of een lokaal evenement, waar de loempiatentjes met grote regelmaat aanwezig zijn.

Overige amuses

Natuurlijk zijn er nog vele andere amuses en er komen er nog steeds meer bij. Zo zijn er nog aardappelamuses, als gegratineerde aardappelschijfjes, Vlaamse frietjes en gebakken aardappeltjes met schil in de naturel of de pikante variant. Een standaard gebruik bij de Russen is dat de tafel vol wordt gezet met schaaltjes wanneer er visite komt. Dit gebeurt ook zo in Japan en China. De schaaltjes worden door de vrouwen gevuld met kleine lekkernijen, stukjes fruit of warme hapjes. De zogeheten ‘schaaltjesamuses’ komen dan ook het meest voor. Deze amuses worden bijna vanzelfsprekend geserveerd in schaaltjes die verschillende producten bevatten. Bekende schaaltjesamuses zijn het pastaschaaltje, witte rijstschaaltje, het schaaltje fruitmix en het schaaltje appelcompote. Bon Appétit!