Waarom lusten veel mensen geen bitter eten?
Niets is zo subjectief als smaak. Waarom lusten veel mensen geen spruitjes en ander bitter eten? Waarom walgt de één van een gerecht, terwijl de ander gretig zijn maaltijd verslindt en zijn vingers er nog bij aflikt ? Kun je de afkeer van een bepaalde smaak afleren? Waarom gaat de één bij een zuurkoolstamppot over zijn nek,terwijl veel liefhebbers van de Hollandse pot het gretig wegwerken? Wat is de reden dat veel kinderen geen spruitjes lusten?
Veel liefhebbers van zoete smaak
Over het algemeen vinden de meeste mensen dezelfde dingen wel en niet lekker. Er zijn weinig mensen die niet van zoet houden. Smaken hebben van nature een functie. Ze geven een signaal wat we wel en niet in onze mond moeten stoppen. Zoet voedsel is over het algemeen rijk aan energie.
Van bittere smaken hebben veel mensen een afkeer,omdat een bittere smaak vaak gebonden is aan giftige planten. Alle basissmaken hebben hun functie in onze voedingsselectie.
Griezelen van spruitjes zit in je DNA
Maar dit legt nog niet het individuele verschil uit tussen de liefhebbers – en haters van spruitjes. Deze verschillen zijn voor het grootste gedeelte niet aangeboren. Smaakreceptoren werken voor iedereen hetzelfde. Er is alleen één uitzondering: DNA bepaalt dat de één beter tegen bitter kan dan de ander. In 2003 werd TAS2-R38 ontdekt, het gen dat hier grotendeels voor verantwoordelijk is. Een variant van dit gen zorgt voor smaakreceptoren die sterk op bitter reageren, terwijl bij de andere variant deze reactie niet naar voren komt. Iedereen heeft twee varianten van elk gen in zijn lijf. Diegenen die twee keer de ‘afkeer voor bitter’- variant hebben, reageren sterk op bitter eten. Wanneer je twee keer de andere variant hebt, treedt er geen reactie op bitter voedsel. Als je beide varianten hebt, proef je wel bitter maar reageer je daar veel minder sterk op.
Mensen die een afkeer hebben van witlof en andere bitterheden , kunnen nu aankomen met een legitiem excuus.
Tussen de oren
Zijn het onze ouders die de blaam treft? Voor een deel zit het tussen je oren. De invloed van etiketten op smaakperceptie zit er al op jonge leeftijd in. Voedsel met namen van grote merkketens op de verpakking wordt over het algemeen lekkerder gevonden dan wanneer dit voedsel in een blanco verpakking wordt voorgeschoteld. Naast etiketten heeft de prijs ook invloed op het hongergevoel.
Daarnaast is er nog het pavlov -effect: onze hersenen associëren eten met eerdere ervaringen. Dat ene biefstukje smaakte zo lekker tijdens die vakantie met prachtige zonsondergang. Witlof associeer je met die keer dat je na het avondeten bijna over je nek ging. Men conditioneert zichzelf om het vies te vinden.
Jong geleerd is oud gedaan
Al in de baarmoeder ontwikkel je je voedselvoorkeuren. In de buik van je moeder word je blootgesteld aan haar voedingspatroon. Een ongeboren baby went aan de smaken die de moeder in haar mond stopt, en niet aan voedsel die de moeder niet tot zich neemt. Dit proces loopt nog tot na de geboorte door. Vanaf de leeftijd van vier jaar veranderen de voorkeuren voor bepaald voedsel nog nauwelijks. Bij jongvolwassenen lijkt dit ook amper te veranderen in verhouding tot hun peutertijd.
Vies voedsel vaker eten
‘Je moet eten wat je niet lust gewoon tien keer eten, daarna lust je het wel.’Aldus vele (groot)moeders. Klopt dit advies? In een onderzoek uit 2007 van de Université de Bourgogne ( Frankrijk) lieten onderzoekers moeders hun baby meerdere keren een gepureerde groente eten die de baby bij eerdere voerpogingen niet bleek te lusten. Ook kregen de baby’s groenten die zij al wel lustten. Van de groenten die zij wel lustten, aten zij meer. Van de groenten die ze niet lusten aten zij meer dan de helft minder. Echter werd dit verschil met de dag kleiner. Op dag acht was dit verschil nagenoeg verdwenen.
Werkt herhaaldelijk voorschotelen van vies eten ook bij volwassenen? Volgens onderzoekers is dit lastig, maar niet deterministisch. Mensen blijven hun hele leven lang veranderen van voorkeuren.