Voedselverspilling

Het is even schrikken maar bijna een-derde oftewel 30 procent van al het voedsel wordt weggegooid. Dit terwijl er ontzettend veel honger in de wereld is, zelfs in Nederland en België. Daarnaast zorgt de productie van al dat voedsel voor schadelijke stoffen in het milieu en broeikasgassen. Zouden we zuiniger omgaan met eten dan zou de wereld er een stuk beter uitzien, voor iedereen. Vaak is het ook onwetendheid: is onvolmaakte groente smaakvol en hoe lang kan je een product bewaren.

Wat is voedselverspilling?

In de tweede wereldoorlog was het ondenkbaar dat je voedsel weg zou gooien. Sommigen hadden het zo zwaar dat er zelfs bloembollen gegeten werden. Wie van die mensen had kunnen verwachten dat we nu jaarlijks 30 procent van ons voedsel zouden weggooien? Na de tweede wereldoorlog krabbelde Nederland langzaam weer op. Iedereen kreeg het weer beter en er was voldoende voedsel. We leven in een samenleving van consumeren: kopen kopen en nog eens kopen. Sinds de crisis in 2008 zijn we minder geld gaan uitgeven aan luxeproducten, maar voedsel gooien we nog steeds massaal weg. Vaak zijn we ons er niet bewust van want we proberen toch wel zo goedkoop mogelijk in te kopen.

LeftoverSwap: deel je kliekjes

In Amerika vinden ze ook overal wat op: een app waarmee je je kliekjes weg kan geven. Of voor de hongerigen: je kan via deze app kliekjes van anderen krijgen. Hoe het werkt? Je maakt een foto van het voedsel dat je over hebt en graag met iemand anders wil delen. Een beschrijving erbij en delen. Mensen uit de buurt kunnen kijken wat er over is (leftover) en hierop reageren. In Amerika is er veel honger. Op deze manier kunnen mensen elkaar helpen en wordt er veel minder eten weggegooid. De kans op ziekte is wel iets groter: niet altijd worden de kliekjes op de juiste manier bewaard met bacteriegroei als gevolg. Ook mensen met een allergie moeten hier voorzichtig mee zijn. De ingrediënten kunnen wel eens "onbekend" zijn. In Nederland is er nog geen vergelijkbare app (2013).

Kromme groenten

Boeren gooien jaarlijks heel wat groenten weg. Bloemkool, wortelen, komkommers, kazen en nog veel meer gezond en goed voedsel. Het wordt weggegooid omdat het bijvoorbeeld net over de houdbaarheidsdatum is (kaas) of omdat het een schoonheidsfoutje bevat. Denk aan paprika's met een vlekje, kromme wortels of komkommers of tomaten die niet mooi rood zijn. Dit voedsel wil de supermarkt niet, want de klant laat het links liggen. En dat is triest, want er wordt op deze manier ontzettend veel goed voedsel weggegooid. En zeg nou zelf: een kromme wortel smaakt precies hetzelfde als een rechte wortel. In juni 2013 besloot men hier aandacht aan te besteden: van voedselafval werd een voedzame lunch gemaakt en geserveerd op het Museumplein in Amsterdam. Het probleem ligt niet alleen bij de klant maar ook bij de supermarkten: die keuren onvolmaakte groenten af waardoor de consument de kans niet krijgt deze te kopen.

Houdbaarheidsdatum in supermarkten vaak verstreken

Met de inkoop door supermarkten gaat het ook vaak mis. Zo is ruim 2/3e van de verkochte verse vis kwalitatief niet meer goed en is bijna 20 procent zelfs bedorven. Hierdoor wordt er veel weggegooid of toch verkocht en weer teruggebracht door de klant. Ook zuivelproducten blijken vaak over de houdbaarheidsdatum heen te zitten. Klanten kunnen zuivelwaren wel vaak goedkoper krijgen wanneer deze nog maar één dag houdbaar is, maar stiekem verdwijnt er toch veel de prullenbak in. Het is van belang dat juist supermarkten goed bijhouden hoeveel er ergens van verkocht wordt en wat de vraag is. Dit zou een hoop voedselverspilling kunnen voorkomen.

Voedselverspilling neemt nog steeds toe

Het is crisis en toch neemt de voedselverspilling toe. He is dat mogelijk? In 2009 gooiden we gemiddeld 50 kilo voedsel per jaar weg. In 2011 was dit al gegroeid tot 60 tot 70 kilo. Het gaat niet alleen om consumenten maar ook om bedrijven. De kwaliteitseisen worden steeds strenger waardoor er veel voedsel weggegooid moet worden. Voor een gedeelte kunnen we de schuld dus bij de overheid zoeken. Maar ook de consument is kieskeuriger geworden, ondanks de crisis. We horen teveel over bacteriën en zien teveel op televisie. De supermarkten liggen vol prachtige rechte groenten en fruit. Waarom zouden we dan voor minder kiezen wanneer het toch evenveel kost?

De houdbaarheidsdatum is een breed begrip. In Nederland moet op nagenoeg elk product een houdbaarheidsdatum staan. Dit geldt bijvoorbeeld niet voor (basterd)suiker dat onbeperkt houdbaar is. Moeten we ons houden aan de houdbaarheidsdatum? Nee en ja. Voor zuivelproducten, vlees, vis en diepvriesproducten geldt: let goed op de houdbaarheidsdatum en ga hier niet overheen. Alle overige producten (met name producten die niet gekoeld worden verkocht) is de houdbaarheidsdatum de garantie voor de beste smaak. Na de houdbaarheidsdatum gaat de smaak achteruit maar in veel gevallen is het product nog goed te eten. vaak kopen we ook teveel voedsel waardoor er over blijft. Ga daarom liever drie keer per week naar de supermarkt in plaats van één keer per week. Dit geldt vooral voor producten met een beperkte houdbaarheidsdatum. Op de fiets zijn enkele boodschappen makkelijk mee te nemen: dit bespaart weer benzinekosten van de auto.