Witlof, waar komt het vandaan?

Groente eten is gezond en gelukkig is er een ruime keuze uit lekkere of minder lekkere groente. Over weinig groentes bestaat zo'n uitgesproken verschillende mening als over witlof. Je vindt het vreselijk, of je vindt het héérlijk. Witlof is in de lage landen relatief nieuw en inmiddels uitgegroeid tot een immens populaire groente.

Witlof

De groente witlof is te herkennen aan zijn witte bladeren. Hieraan dankt de groente ook zijn naam: lof of loof is de aanduiding van het blad en wit slaat uiteraard op de kleur. In België wordt de groente witloof genoemd, de Nederlanders houden het op witlof.

Waar komt witlof vandaan?

Ongeveer in het midden van de negentiende eeuw, 1850-1851, ontdekte Frans Breziers, cultuuroverste van de Plantentuin in Brussel, dat door de combinatie van warmte, vochtigheid en duisternis op cichoreiwortels een krop met witte bladeren groeide. Het blad bleek smakelijk en op allerlei manieren te bereiden tot heerlijke producten. De witte kleur van het loof wordt veroorzaakt door het ontbreken van chlorofyl, dat in het donker niet wordt aangemaakt.

Bitter

Witlof had oorspronkelijk een wat bittere smaak, waardoor sommige mensen en vooral kinderen, de groente liever niet aten. Tegenwoordig bestaan er minder bittere variëteiten, waardoor witlof toegankelijker wordt voor een breder publiek.

Wintergroente

Tegenwoordig worden groentes van over heel de wereld ingevlogen. Hierdoor hebben we minder het besef van de jaargetijden, waarop de groentes normaal gesproken op de volle grond tot wasdom komen. Het is nog relatief kort geleden, dat uitsluitend die groentes werden verkocht en gegeten, die op dat moment op het land, of in kassen in ons land geoogst worden. Lang niet alle groentes waren heel het jaar beschikbaar, in sommige maanden was het aanbod beduidend minder. Een gewas als witlof bracht in deze tijden uitkomst.

De witlofkweek

Witlof wordt in twee fasen gekweekt:

• Het kweken van de wortel
• Het kweken van de krop

Het kweken van de wortel

Ongeveer in de maand mei wordt witlof gezaaid. Als de plant uitgroeit, ontwikkelen zich stevige cichoreiwortels. In het najaar worden deze wortels geoogst en vervolgens gekoeld bewaard.

Het kweken van de krop
Zodra de wortels onder de juiste omstandigheden in het donker worden geplaatst, ontwikkelen zich nieuwe bladeren op de wortel. Zolang alles zich in het donker afspeelt, blijven de bladeren wit. Het creëren van de juiste omstandigheden waarbij de witlof-krop zich kan ontwikkelen, noemen we de trek. Tegenwoordig wordt veel gebruik gemaakt van witloftrek op stromend water. Dit maakt een betere en efficiëntere ontwikkeling en productie van witlof mogelijk.

Problemen bij de witlofteelt

Het kweken van witlof is niet zo moeilijk. Helaas zijn er wel enkele vervelende ziekten, die de witlofteelt kunnen bedreigen. Ziektes worden veroorzaakt door schimmels of bacteriën. Enkele van deze ziekten:

• slijmrot
• bladvuur

Slijmrot

Bij de schimmelziekte Slijmrot (Sclerotina sclerotorium) rotten tijdens de trek de wortels weg. De schimmel heeft zich al tijdens de teelt van de wortels aan de wortels kunnen hechten. Dat betekent dan ook, dat de grond waarin de wortels geteeld zijn, besmet zal zijn met deze schimmel. Consequentie is, dat je het volgend jaar op dit stuk grond geen gewassen moet zetten, waarop deze schimmel effect heeft.

Bladvuur

De ziekte Bladvuur (Pseudomonas) wordt door een bacterie veroorzaakt. Deze bacterie zit op de bladeren, die erdoor worden aangetast. Als je er op tijd bij bent, is het verwijderen van de zieke bladeren vaak al genoeg om de plant er weer bovenop te helpen.

Populair

Witlof is uitgegroeid tot een bijzonder populaire groente. Noord-Frankrijk is de grootste producent van witlof, gevolgd door België en Nederland. De gemiddelde Nederlander eet per jaar ruim drie kilo witlof, de gemiddelde Belg overtreft dit met verve en brengt het tot zeven kilo per persoon. In België staat witlof (in België kunnen we natuurlijk beter spreken van witloof) op de tweede plaats in het favorietenlijstje, in Nederland staat witlof op de derde plaats. De Fransen doen het ook niet slecht, met drieëneenhalve kilo per gemiddelde Fransman, wat een vierde plaats oplevert op het nationale favorietenlijstje.

Bereiding

Er zijn heel wat verschillende manieren om een lekkere witlofschotel te bereiden, bijvoorbeeld:

• gekookt
• gestoofd
• in een ovenschotel
• roerbakken
• of maak een lekkere witlofsalade

Een bereidingsvoorbeeld

Snijd de witlof in reepjes en kook deze met voldoende water ongeveer een kwartiertje. Om de smaak wat minder bitter te maken, kan een scheutje melk worden toegevoegd. Test met een vork of de witlof gaar is. Blijft er gemakkelijk een stukje aan de vork zitten, dan is het zover. Giet de witlof af en laat na het koken alles heel goed uitlekken. Serveer de witlof met ham en kaas. Smullen maar!