Cider en vruchtenwijn maken

In een verre opslagplaats van oude boeken, kruidenpreparaten, foto's, eindwerken en verslagen van mijn eerste herboristenopleidingen, vind ik ook een bestofte fles vlierbessenwijn uit 1989. En zo besef ik weer dat vruchten laten gisten een lekkere, ecologische en geneeskrachtige methode is om wild en ander fruit te verwerken en te bewaren. En omdat ik de laatste maanden door mijn reisjes naar Bretagne en Normandië wel eens wat cider gedronken heb. Bij deze een recept om zelf cider en wijn te maken.

Ciderrecept 5-7% alcohol

18 kg appels, liefst veel verschillende soor­ten (zoete, zure en een paar bittere) gist en pecto-enzym Maak pulp van de appels, roer er pecto-enzym door en pers na 12 uur uit. Voeg gist toe aan het sap en laat dit in een fles onder een waterslot uitgisten. Pecto-enzym breekt de pectine af en de cider zal probleemloos helder worden. Bottel in champagneflessen en doe in elke fles 10 g suiker en wat gist. Zet de stoppen vast met een korfje en na een paar weken is de gisting op fles voltooid. Een goede appelcider wordt meestal van meerdere appelsoorten in een bepaalde verhouding gemaakt. Een mengverhouding van een Franse cidermaker is: 40% zoet, 10% scherp en 50% bitere appels.

Wijn of cider maken is een manier van conserveren, perfect voor de verwerking van overschotten fruit uit eigen of andermans tuin. Natuurlijk kan je zelf wijn maken van wijndruiven, die zijn er ideaal voor. Het sap ervan is prachtig in evenwicht qua zuur, suikers en 'body'. Andere vruchten missen soms wat, maar dat is aan te vullen zodat er toch een goede balans ontstaat. Zelfgemaakte wijn is niet te verge­lijken met commerciële wijn. Maar het is puur natuur, mogelijk gezonder dan gekoch­te wijn en geeft de voldoening van het zelf maken.

Benodigheden

• een grote fles, b.v. van 10 liter
• plastic emmer of jerrycan
• trechter
• doorzichtige plastic slang
• een waterslot en rubberkap
• een hydrometer

Het waterslot zorgt ervoor dat tijdens het gistingsproces het borrelend koolzuur naar buiten kan en zuurstof en bacteriën buiten blijven. De hydrometer gebruikt je om het suikerpercentage in het sap te meten. Met de hydrometer bepaal je het soortelijk gewicht (SG). Als 10 liter sap een SG heeft van 1055, dan bevat het sap 1430 gram suiker hetgeen een alco­holpercentage oplevert van ongeveer 7,5%. Een SG van 1100 betekent op 10 titer sap 2600 gram suiker hetgeen een alcoholper­centage oplevert van ongeveer 13,5%.

Het cider of wijnmaken in het kort

• Fruit oogsten als het rijp is, niet overrijp of aangetast door schimmel.
• Sap maken van het fruit.
• Het sap corrigeren door toevoeging van suiker en/of zuur, zodanig dat het sap zo­veel mogelijk op druivensap lijkt. Hoe meer suiker hoe hoger het alcoholpercen­tage zal worden (mits alle suiker volledig vergist). Bij een alcoholpercentage van 18% sterven de gistcellen en stopt het gistingsproces. Behalve het suikergehalte is ook het zuurgehalte van belang. De zuurgraad meet je met pH-papiertjes en moet ongeveer 3,5 zijn. Wanneer er te­veel zuur is kan je een minder zuur sap toevoegen, b.v. perensap. Is er te weinig zuur voeg dan wat zuur toe, bijvoorbeeld wijnsteenzuur, citroenzuur of melkzuur.
• Pecto-enzym en wijngist toevoegen en de grote fles vullen met deze most). De fles wordt afgesloten met het waterslot en weg gezet bij een kamertemperatuur (20°)
• De wijn helder laten worden. Dit is meestal na enkele weken bereikt als de gisting voor­bij is. Dan de heldere wijn overhevelen.
• Laten rijpen en bottelen. Als de wijn helder is kan ze worden gebotteld. Reinig de flessen voor het bottelen grondig en steri­liseer ze met sulfiet of kokend water.

Gezondheidswaarde van cider

• Iets lekkers drinken, geeft genot en en genieten is gewoon gezond.
• Appelcider kan mogelijk een lichte bloedsuiker- en cholesterolverlagende werking hebben en door zijn gehalte aan fenolen beschermen tegen kanker.