De kunst van het wijn proeven

Als u uit eten gaat is het lekker om een goede fles wijn te drinken. Als de ober de fles aan de tafel presenteert, vraagt hij vaak of u de wijn eerst wilt proeven. Dit is een vrij deftige gewoonte om te zien of de wijn goed is en bevalt, en gaat gepaard met enige etiquette. Als u niet precies weet wat er van u wordt verwacht, kan dit houterig en ongemakkelijk gaan. Hier wordt de algemene procedure uit gelegd, en wat tips gegeven over welke wijn te kiezen bij verschillende maaltijden.

Het wijnproeven

De ober zal de fles eerst aan u presenteren, met het etiket naar u toe. Zo kunt u controleren of hij de juiste fles heeft meegebracht. Dan behoort hij de fles aan de tafel te openen, zodat u kunt zien dat u een nieuwe fles krijgt. Dan zal hij een klein beetje in uw glas gieten, nooit meer dan een kwart vol.

Nu pakt u het glas op en bekijkt de wijn. Is de kleur goed, niet troebel? Zweven er geen kurkdeeltjes in? Draai en schud het glas dan lichtjes, let op dat u niks morst. Dit maakt dat het aroma van de wijn vrij komt, en dat u hem dus beter kunt ruiken. Als de wijn wat langer aan de rand van het glas blijft hangen voor het langzaam weer omlaag glijdt, betekent dit dat het alcohol percentage wat hoger is.

Draai het glas nu nogmaals iets en steek uw neus wat meer in het glas om goed te ruiken. Ruik eerst boven het glas. Daarna steekt u uw neus in het glas en haalt eens diep adem door uw neus. Als u dit vaker doet, zult u leren de verschillende componenten waaruit de wijn is opgebouwd te herkennen. Zoals bijvoorbeeld verschillende soorten fruit en kruiden.

Nu kunt u een klein slokje nemen. Houd de slok iets langer dan normaal in uw mond, om het extra goed te kunnen proeven.

Nadat u de wijn zorgvuldig heeft geproefd, kunt u deze doorslikken. Na het doorslikken concentreert u zich op de nasmaak. Hoe smaakte de wijn? Kon u verschillende smaken en aroma’s onderscheiden? En hoe is de nasmaak?

Nu bent u klaar met proeven, en u kunt de ober nu vertellen of u de fles wilt houden of niet. Als u de fles wenst te houden, zal de ober nu al uw tafelgenoten ook inschenken, en als laatste uw glas aanvullen. Als er iets mis is met de wijn, stuurt u deze uiteraard terug, en krijgt u een nieuwe fles. Het kan zijn dat de wijn niet goed was, in dat geval krijgt u een nieuwe fles van dezelfde wijn. Het kan ook zijn dat u de wijn gewoon niet lekker vond, in dat geval kunt u een andere wijnsoort uitkiezen. In beide gevallen zal het hele proces van het proeven zich herhalen.

Wijn proeven in een wijngaard

Het wijnproeven in een wijngaard of bij een wijnproeverij gaat op een zelfde manier, maar met wat kleine aanpassingen. In een restaurant proeft u de wijn om te kijken of u hem lekker vindt en of hij wel goed is. Bij een wijnproeverij krijgt u doorgaans een reeks van verschillende wijnen aangeboden om die te proeven. De bedoeling is te beoordelen of u de wijnen ekker vindt, welke wijn het beste smaakt of een voorlichting over verschillende wijnen. De wijngaarden hopen doorgaans dat u daarna een fles aanschaft.

Maar omdat u veel verschillende wijnen proeft en er meestal geen eten aan te pas komt, kunt u enigzins aangeschoten raken. Het is dus ook wel gebruikelijk om de wijn uit te spugen nadat u een slok heeft genomen. U neemt een slok en houdt die even in de mond, om de smaak en de aroma's goed te kunnen ervaren, en daarna spuugt u de wijn uit in een daarvoor bestemde kom.

Verder nemen professionele wijnproevers een diepe zucht met lucht mee in de mond als ze een slok wijn nemen om die te proeven. Dit is zodat de wijn kan ademen, wat meer verschillende aroma’s zal vrijmaken. Echter dit veroorzaakt een gorgelend geluid, en is niet gebruikelijk in een restaurant. Je mede tafelgenoten en de ober zullen allicht wat vreemd opkijken als u dit doet. Maar bij wijnproeverijen en wijngaarden is dit een gebruikelijke gewoonte bij het proeven.

Welke wijn bij welk gerecht

Een algemene regel is rode wijn bij vlees, en witte wijn bij visgerechten, maar uiteraard heeft deze regel veel uitzonderingen. De wijn de u drinkt kan van invloed zijn op hoe u de smaak van uw maaltijd ervaart. Sommige smaken versterken elkaar, anderen werken just helemaal niet samen. Wijn kan de smaak van een gerecht versterken, verdringen, of juist contrasteren. Welke wijn u drinkt is niet alleen afhankelijk van het soort vlees, vis, kaas of desserts u bestelt, maar ook van de bereidingswijze van deze gerechten. Het gebruik van kruiden en specerijen kan van invloed zijn op welke wijn het beste smaakt bij het gerecht. Het is wel het makkelijkst om de stelregel rood bij vlees, en wit bij vis aan te houden. Voor bij een kaasplankje is witte wijn meestal het meest geschikt. Kies bij een dessert voor een zoete wijn, een mousserende wijn, of zelfs een dessertwijn.

Als u niet zeker weet welke wijn u lekker vindt of wat goed bij het eten past, kunt u de ober om advies vragen. Deze zou precies moeten weten welke van de beschikbare wijnen het beste bij bepaalde gerechten passen. Vaak is er ook de mogelijkheid om een paar verschillende soorten wijn te proeven voor u een beslissing neemt. Vraag de ober of dit mogelijk is.

Lees verder

• Hoe word je een goede ober?