Help! Het smaakt naar niets!

Koken is één ding. Lekker koken is iets anders. Flauw, saai, liever een boterham... vermijd die dingen, het is makkelijker dan je denkt. Hoe komt je gerecht aan de broodnodige opdonder voor je smaakpapillen, zelfs als je geen virtuoos bent met kruiden en andere kookkunst voor gevorderden? Lees verder. Smaakmakers in de keuken zijn onder te verdelen in twee soorten. Combineer ze, en het moet al gek lopen als je gerechten voortaan niet stukken beter smaken. En denk eraan, mocht je een keer miskleunen: oefening baart kunst.

Smaakopdonder één: vet

Vergeet de vetloze keuken. Het is niet eens een goed idee, want wie vetloos kookt, krijgt eten met een onverwachte nasmaak: honger. Snacklust ligt op de loer. Moraal: een beetje vet is een onmisbare smaakmaker, doet eten, en verzadigen.

Wat moet erin?

Een bakproduct, liefst vloeibaar in plaats van vaste boter vanwege de gezondere vetten (olijfolie, bakspul in een knijpflacon) is natuurlijk het meest voor de hand liggend. Maar voeg aan je groenten. vis en vlees ook eens wat kaas toe als finishing touch. Feta is een ideale smaakmaker voor salades. Roomkaas of desnoods smeerkaas maakt een gerecht romiger en smakelijker. Oude kaas of parmezaan is heerlijk over de pasta. Kruidenroomkaas light (bijvoorbeeld van Boursin of Paturain) kan een niet te vet maar wel lekker instant vissausje opleveren door een beetje ervan los te kloppen en warm over een tonijn- of andere vissteak te laten smelten.

Smaakopdonder twee: aromatische toevoegingen

Flauw, saai, vlak. Dat is een gerecht zonder aromatische toevoegingen. In deze categorie moet je gewoon in huis hebben (een selectie uit): kappertjes, augurken, gedroogde tomaten (liefst in olie, dan sla je twee smaakvliegen in één klap door de combinatie met de bovenstaande categorie 'vet', en je hoeft niets vermoeiends te doen als weken voor het koken), gerookte zalm of andere vissoorten, gerookte kip, gerookte of rauwe ham, olijven, bouillon, sojasaus, vissaus, teriyakisaus, worcestersaus. Heb een selectie van deze ingredienten altijd in huis, en er kunnen je weinig rampen meer gebeuren (althans in de richting van een vlakke, flauwe smaak - aanbakken en andere ellende vormen een ander verhaal). Deze en soortgelijke smaakmakers zijn met mate nodig en meestal relatief lijnvriendelijk. Ook ketchup is een smaakmaker, maar het kan zijn dat je hiermee op culinaire tenen trapt; ik heb ooit een vriendin met Italiaanse roots semi-dodelijk beledigd door haar spaghetti met ketchup te bereiden in plaats van peentjes te transpireren op een saus zonder hulpmiddelen.

Wat moet erin?

Uiteraard is het niet zo'n goed idee om vleesbouillonblokjes te combineren met een visproduct. Of, nog erger, een flesje vissaus te gebruiken bij vleesgerechten (ik moest het toch even zeggen). De smaken botsen snel - al bestaat er ook iets als fusion cooking, dus als je denkt dat je weet wat je aan het doen bent, je vindt je gasten toch al niet zo aardig of je zit vanavond alleen met je bord voor de tv, probeer het dan gewoon.

Enkele suggesties voor praktische toepassingen

Hier volgen enkele suggesties voor praktische toepassingen van het bovenstaande smaakverhaal, om je fantasie op hol te brengen. Zit je al met de spreekwoordelijke gare rapen, scroll dan door naar beneden voor een paar snelle instant culinaire reddingsboeien voor gerechten die niet zo leuk zijn uitgepakt als gehoopt. Eerst de suggesties:

• Spaghettisaus maken in de koekenpan (eerst dus wat bakvet, zie boven) van tomaten, gehakt, een beetje roomkaas, een blikje tomatenpuree, wat verkruimelde runderbouillon (gewoon over de gehakt strooien), gedroogde tomaten uit de olie en als finishing touch na het maken van de saus naar eigen wens de smaakmakers kappertjes of olijven en/of geraspte oude kaas.
• Een wokgerecht maken door in wat bakvet een stukje vis (bijvoorbeeld kabeljauw) te bereiden met groente (kan van alles zijn, probeer eens wat uit) en dan als smaakmakers toe te voegen wat vissaus en gerookte zalm.
• Een eenpansgerecht maken door in een pan met wat olie krieltjes en groente te combineren met blokjes (gerookte) kipfilet, en de smaakmakers verkruimelde kippenbouillon en sojasaus te gebruiken, plus eventueel wat gedroogde tomaat (sommige mensen verstoppen in dit gerecht ook graag wat tomatenketchup).

Culinaire reddingsboeien
(als je gerecht klaar en eetbaar is, maar nog lang niet lekker)

Een opmerking vooraf: houd wame gerechten altijd goed warm, dus ga niet dingen toevoegen als de pan al van het vuur is. De smaakmakers mengen veel minder goed, en lauwheid is een smaakmaker-vernietiger.

Redding voor...

saaie groentegerechten (koud)

• Fetakaasblokjes en olijven
• Gedroogde tomaten en kleine stukjes ansjovis
• Gesnipperde rauwe ham (helaas niet toegestaan als een van je eters zwanger is, trouwens) en kappertjes

Saaie groentegerechten (warm)

• Sojasaus en stukjes gerookte zalm
• Stukjes gedroogde tomaten en een eetlepel roomkaas
• Bouillonpoeder, ketchup en roomkaas (ketchup = niet voor culinaire muggenzifters, zoals bovengezegd)

Saaie vleesgerechten

• Worcestersaus en olijfstukjes (afhankelijk van de neutraliteit van de vleessoort)
• Ketchup en een lepel roomkaas, bij flauwheid te combineren met verkruimeld bouiilonblokje of maggi ofwel aromadruppels uit een flesje
• Gedroogde tomatenstukjes en stukjes olijven

Saaie visgerechten

• Vissaus (uit een flesje)
• Gerookte zalmsnippers (mogen meegekookt, dan trekt de smaak in de overige vis)
• Kappertjes en roomkaas (afhankelijk van de neutraliteit van de vissoort)

NB: altijd matig omspringen met smaakmakers. Erbij kan altijd, eraf niet meer.

Zie je het idee? De flauwe hap is jouw deel niet meer, en je zelfvertrouwen als kok voor gasten zal met reuzensprongen groeien. Tenzij je culinaire zuurpruimen treft, maar die hebben altijd wat te klagen zolang je het Gordon Ramsay-niveau niet bereikt hebt. En wie wil die mensen nu aan tafel hebben, uberhaupt? Ga heen en bestorm die keuken!