Hoe maak je een low-budget pizza-oven?

Er gaat niets boven een zelfgemaakte pizza. Maar wie wel eens zelf heeft geprobeerd thuis een goede, knapperige pizza te maken weet dat dat nog niet zo gemakkelijk is. Het is mogelijk om met weinig middelen een houtoventje te maken waar je de heerlijkste zelfgemaakte pizza's mee kan bereiden. Gegarandeerd succes!

Zelf maken

Er zijn legio producten op de markt om zelf pizza's te maken: losse pizzastenen die je op je barbecue plaatst, kant-en-klare houtovens, metalen koepels, of speciale pannen. Daarbij worden vaak hoge verwachtingen gewekt, maar de ervaring leert dat je voor dit soort producten flink in de buidel moet tasten en dat het resultaat in het beste geval matig is. Bespaar jezelf deze teleurstelling en het jarenlang experimenteren, want een echt goed werkende pizza oven kan je prima zelf maken met wat bakstenen.

Wat is er nodig voor een goede pizza?

Voor een goede knapperige zelfgemaakte pizza zijn eigenlijk twee zaken maar echt belangrijk: een hoge temperatuur en het afvoeren van vocht. Een conventionele elektrische oven komt vaak niet boven de 250 graden Celsius. Dat is te weinig voor een goede pizza en bovendien is de bereidingstijd van je pizza dan erg lang. Niet handig als je op een kinderfeestje tien hongerige kinderen pizza wil voorschotelen. Voor een goede pizza heb je minimaal 350 Celsius nodig. Je pizza is dan in enkele minuten klaar.

Het afvoeren van vocht (bijvoorbeeld uit de tomatensaus of de groenten waarmee je je pizza belegt) is ook belangrijk. Dit bereik je door een chamottesteen als bodem te gebruiken. Een chamottesteen is een min of meer poreuze plaat van gebakken chamotteklei. Door de poreuze structuur van de steen wordt het vocht uit de pizza afgevoerd en krijg je een knapperige bodem. Voor een steen van ca. 30 x 40 cm betaal je ongeveer 10 euro.

Bouwen

En dan het bouwen van de oven. We gaan uit van een eenvoudige rechthoekige doosvormige oven, met drie gesloten zijden, een open voorzijde en een plat dak.

Zorg dat je chamottesteen vlak ligt en dat je achter de chamottesteen ruimte houdt om je houtvuurtje te kunnen maken. Het is raadzaam om de oven ca. 25 cm dieper te maken dan de chamottesteen, vervolgens aan drie zijdes een losgestapeld 'muurtje' gebouwd van bakstenen, twee lagen hoog. Maak het niet hoger, dan gaat er teveel warmte verloren. Het maakt niet zoveel uit wat voor soort baksteen je gebruikt, kijk vooral naar wat je beschikbaar hebt aan materiaal. Heb je geen bakstenen liggen? Kijk dan eens op marktplaatsen op internet. Vaak kan je een restpartij stenen voor niets ophalen. Maak je verder geen zorgen als er hier en daar een kiertje tussen de stenen blijft, dat is alleen maar gunstig voor de luchttoevoer en de afvoer van rookgassen.

De voorkant van de oven blijft open. En tot slot, voor het dak, kan je bijvoorbeeld een ytongblok of gasbetonblok gebruiken. Je kan voor het dak ook tegels of bakstenen gebruiken, afhankelijk van welke materialen je beschikbaar hebt. Zorg in elk geval dat de oven rondom van steenachtig materiaal is gemaakt, dat neemt de warmte goed op en straalt - als de oven goed heet is - ook weer warmte af op de pizza, waardoor deze goed en snel gaar wordt. Een aparte rookafvoer is niet noodzakelijk, dit gaat prima via de open voorzijde van de oven.

Stoken

Het stoken vergt voornamelijk geduld. Het is belangrijk dat je de oven lang genoeg stookt, dus begin op tijd. Die 350 graden Celsius heb je niet in enkele minuten voor elkaar. Stook de oven minimaal 1 uur van te voren flink op. Als de oven onoverdekt buiten staat, kan het soms nog iets langer duren voor het vocht eruit gestookt is. Hou dan rekening met 1,5 uur. Neem het dak af, begin met een beetje hout, steek het aan en zorg dat je over de hele breedte - achter de chamotte tegel - je vuur uitbouwt door er telkens een nieuw blokje bij te leggen. Om te beoordelen of je oven heet genoeg is kan je een oventhermometer gebruiken. Zorg voor voldoende hout en gebruik alleen onbehandeld hout of gekloofd hout.

De pizza

Zorg dat je het deeg van tevoren maakt zodat het goed kan rijzen. Gebruik voor het deeg (spelt)meel met bakpoeder, water, eventueel een beetje zout en wat olijfolie. That's it.

Verder: hou je pizza eenvoudig. Maak de bodem zo dun mogelijk, een bolletje deeg zo groot als een kleine tennisbal is meer dan voldoende. Tomatensaus, mozzarella of kaas, ansjovis, groenten: het kan allemaal. Maar beleg niet te dik! En zorg dat je de bodem uitrolt op een houten plank waar je met je pizzaschep goed onder kan komen. Bestrooi vóór je het deeg uitrolt de houten plank rijkelijk met (spelt)bloem. Daarmee vergemakkelijk je het op de schep schuiven van de pizza, voorkom je het 'verfrommelen' van je mooie pizza en glijdt hij ook gemakkelijk in de oven.

Bakken maar!

En dan het bakken! Zorg dat je pizza dicht bij het vuur ligt, maar niet ertegenaan. Draai de pizza regelmatig een stukje rond, want het gedeelte dicht bij het vuur gaat wel harder dan de rest. Als de temperatuur goed is moet je pizza in ca. 5 - 7 minuten klaar zijn.
Het vergt wat oefening om te beoordelen wanneer je pizza klaar is, en je zult - als het wat langer begint te duren - zo nu en dan een nieuw blokje hout op het vuur moeten gooien. Je zult zien dat je hierin na enkele keren bakken snel gevoel voor gaat krijgen.
Enjoy!