Mayonaise maak je zelf

Mayonaise is van origine een saus van ei(dooier), plantaardige olie en azijn, waaraan andere ingrediënten kunnen worden toegevoegd om de smaak te verhogen, zoals zout, peper, mosterd, knoflook en verschillende kruiden. Azijn kan vervangen worden door een ander zuur, zoals citroensap. Onder deze naam bestaat mayonaise al sinds de achttiende eeuw, maar een soortgelijke saus, met de naam aioli, werd ook al gemaakt en gegeten in de tijd van de Romeinen, en was waarschijnlijk al ver voor onze jaartelling bekend. Mayonaise (en aioli) is heerlijk bij gefrituurde snacks, zoals patat frites, maar kan op veel meer manieren gebruikt worden. De saus is ook gemakkelijk zelf te maken.

Een korte geschiedenis

Al in de eerste eeuw na Christus beschrijft de Romein Plinius een met mayonaise vergelijkbare saus, genaamd aioli. Dit is een saus van eidooier, plantaardige olie, azijn en knoflook. Aangezien het Middellandse Zeegebied een lange traditie heeft van sauzen gemaakt met verschillende oliën, hadden de oude Romeinen waarschijnlijk ook al kennis van deze mayonaise-achtige saus. Aioli zou dus al heel lang, zelfs al vóór onze jaartelling, kunnen hebben bestaan. De naam mayonaise stamt waarschijnlijk pas uit de achttiende eeuw.
Het begon in 1756, toen de Franse oorlogsvloot zich verzamelde voor het Spaanse eiland Minorca en de Britse vesting op het eiland aanviel. Na een maand van gevechten, dat begon met de Slag van Maó, bezetten de Fransen het eiland op 29 juni 1756. Dit moest gevierd worden. Maarschalk Du Plessis, die de leiding had, zette zijn chef-kok aan het werk. Doordat deze de ingrediënten die hij nodig had voor zijn klassieke saus niet kon verkrijgen, behielp hij zich met wat wel voorhanden was: eieren, olijfolie en azijn. Na wat experimenteren verkreeg hij een saus, die al snel vernoemd werd naar de Castiliaanse naam, Mahon, van de plaats Maó: sauce mahonnaise. Het duurde niet lang of de naam werd verfranst tot sauce mayonnaise.

Waarom mayonaise zelf maken

Mayonaise is een saus van ei(dooier), plantaardige olie en azijn, waaraan andere ingrediënten kunnen worden toegevoegd om de smaak te verhogen, zoals zout, peper, mosterd, knoflook, verschillende kruiden.

Potjes mayonaise die je in de winkel koopt, bevatten vaak ook nog (gemodificeerd) zetmeel, glucosestroop, suiker, verdikkingsmiddel of extra vetten. Dit zijn stuk voor stuk ingrediënten die niet in mayonaise thuishoren en waarvan je vaak niet eens weet wat het precies is. Want wat is een 'verdikkingsmiddel' bijvoorbeeld, of 'gemodificeerd zetmeel'? Wil je iets eten waarvan je niet eens weet wat het is?

Zelfgemaakte mayonaise heeft als voordeel dat je precies weet wat erin zit. Bovendien kun je de smaak variëren door er ingrediënten aan toe te voegen of weg te laten.

Recept voor eigengemaakte mayonaise

De meeste recepten om zelf mayonaise te maken zijn niet moeilijk te volgen: je mengt de ingrediënten, op de olie na, door elkaar en voegt daar heel langzaam en voorzichtig de olie aan toe. Helaas laat het resultaat nog weleens te wensen over. Vaak is de resulterende mayonaise waterig of heeft hij een nare, muffe smaak. Het enige wat je er nog mee kunt doen is hem weggooien. Het nu volgende recept is anders: hij is nog gemakkelijker te volgen en je krijgt altijd een heerlijk smakende mayonaise.

Benodigdheden

• 350 ml zonnebloemolie *
• 1 t.l. mosterd
• 1 of 2 teentjes knoflook, in stukjes
• wat zout en peper
• 2 eetlepels citroensap
• 1 ei
• een staafmixer en kan

* Je kunt natuurlijk ook een andere bakolie gebruiken. Gebruik je olijfolie, denk er dan aan dat deze olie een nogal overheersende smaak heeft waar niet iedereen van houdt.

Bereiden

Het is heel belangrijk dat alle ingrediënten op kamertemperatuur zijn. Zet of leg daarom alle ingrediënten op de keukentafel klaar en laat alles daar een uur staan.

1. Giet de olie in de kan van de staafmixer (als je dat al niet gedaan hebt)
2. Voeg de mosterd toe
3. Voeg de knoflook toe
4. Voeg het zout en de peper toe
5. Schenk het citroensap erbij
6. Laat voorzichtig het ei in de olie zakken
7. Doe de staafmixer in het mengsel en mix precies 15 seconden
8. De mayonaise is klaar.

Variaties

Je kunt met mayonaise eindeloos variëren. Roer er eens ketchup door, of kerriepoeder. Je kunt mayonaise ook minder vet maken door er yoghurt doorheen te roeren. Of voeg kruiden toe, zoals basilicum of bieslook.

Hoe gebruik je mayonaise?

Iedereen kent wel het patatje plus, maar er zijn nog veel meer manieren om mayonaise te gebruiken.

• Je kunt mayonaise op brood doen in plaats van boter of margarine, bijvoorbeeld onder tomaat of kaas.
• Met mayonaise kun je heerlijke salades maken voor op de boterham, zonder al die e-nummers en andere ongewenste ingrediënten:
1. Roer mayonaise, peper en zout door een aan stukjes gesneden hardgekookt ei en je hebt een heerlijke eiersalade.
2. Snij een stukje gebraden kip in kleine stukjes, roer hier mayonaise doorheen en wat peper en zout en je hebt kipsalade (voeg ook eens wat rozijnen en wat kerriepoeder hieraan toe - erg lekker!).
3. Selderijsalade krijg je door een plakje knolselderij in kleine stukjes te snijden (of te schaven) en daar mayonaise aan toe te voegen, plus wat peper en zout.
4. Op dezelfde manier kun je nog veel meer salades maken, zoals makreel- of garnalensalade
• Een ware maaltijdsalade voor één persoon bestaat uit een hele aan stukjes gesneden avocado plus ongeveer 50 gram Hollandse garnalen en wat rucola, en door dit alles mayonaise geroerd. Dit vult goed!

Er zijn vast nog meer mogelijkheden te bedenken. Laat je eigen fantasie erop los.