Hoe wordt thee gemaakt? Van struik tot productieproces

Heel wat mensen houden van thee. Niet enkel is het lekker maar wordt het vaak ook gebruikt om bepaalde gezondheidsklachten aan te pakken of te voorkomen. Maar hoe wordt thee nu eigenlijk gemaakt? Welke weg legt een theeblaadje af voor we ervan kunnen genieten? Hoe bekomt men verschillende soorten thee? Welke struik wordt er gebruikt om thee te maken? Is er een verschil tussen Indische, Chinese of Afrikaanse thee?

Klimaat voor de theestruik: van essentieel belang

De struik

Het begint allemaal met jonge theeblaadjes van een struik uit het Camellia geslacht. Deze theestruiken hebben een warm en vochtig klimaat nodig om te kunnen groeien. Dit is dan ook de reden dat men heel wat velden met theestruiken kan vinden in China, India, Sri Lanka en Kenia. Deze landen zijn goed voor 75% van de wereldwijde theeproductie.

Het klimaat

Het klimaat is van essentieel belang voor de smaak. Theestruiken hebben regelmatig regen nodig. Indien de regen uitblijft, verandert de smaak en de kwaliteit van de thee. Ook de luchtvochtigheidsgraad speelt een rol bij het kweken van thee. De soort Camellia Sinesis komt oorspronkelijk uit China. In India is de Camellia Sinesis Assamica een variant hiervan. Wanneer je de plant met rust laat kan die tot 20 meter hoog worden. De struiken op een theeplantage worden echter teruggesnoeid tot 1,20 meter. Dit wordt de pluktafel genoemd. De struiken worden op die hoogte gesnoeid omdat men zo beter de blaadjes met de hand kan plukken en de knoppen goed kunnen groeien.

Van theestruik naar thee

Het plukken van de thee

Blaadjes worden steeds deskundig geselecteerd en met de hand geplukt. De blaadjes worden nooit in hun eentje van de plant geplukt. Altijd wordt een knop samen met één, twee of drie blaadjes van dezelfde stengel gehaald. In Nederland drinkt men het vaakst zwarte thee. Deze wordt gemaakt van de jonge, malse theescheuten, meestal de eerste paar blaadjes en een knop.

Verflensen van de blaadjes

Nadat de blaadjes worden geplukt worden ze door vrouwen vaak op de rug gedragen naar de fabriek. Daar zullen ze de verse blaadjes eerst verflensen. Dit betekent dat de blaadjes terechtkomen in grote bakken of op planken waar ze acht tot twaalf uur versneld verwelken. Om vocht af te voeren zal men er lucht laten langsstromen.

Rollen

Daarna worden de blaadjes stukgemaakt en de enzymen komen vrij voor oxidatie. Bij het rollen kan men kiezen tussen twee manieren. Zo kan men de blaadjes breken door ze te walsen. Dit is de traditionele manier. Men gebruikt echter ook de cut, tear, curl-methode waarbij de blaadjes door een machine worden gesneden.

Oxideren

Nadat de blaadjes gebroken werden is het tijd voor het oxidatieproces. De verflenste en gerolde theeblaadjes worden uitgespreid om een paar uur te oxideren. Dit betekent dat de blaadjes gaan reageren met zuurstof en gaan fermenteren. De blaadjes ondergaan een chemische verandering waarbij ze gedeeltelijk worden afgebroken.

Drogen

Theeblaadjes worden daarna gedroogd om het oxidatieproces op precies het goede moment te stoppen zodat ze de juiste smaak krijgen. De geoxideerde blaadjes worden rustig verwarmd om het overtollige vocht eruit te halen.

Verpakking

Nadat de thee is gedroogd, worden de blaadjes op grootte gesorteerd. De grotere worden verkocht als losse thee en de kleinere gaan in theezakjes.

Verschillende theesoorten

Hoe verkrijgt men de verschillende smaken?

Om verschillende variëteiten in thee te hebben past men de stappen die de blaadjes ondergaan aan. Bij de ene soort duurt het droogproces langer of past men het oxidatieproces aan. Bij anderen gaat men dan weer de blaadjes langer laten verflensen of rollen.

De voornaamste theesoorten

De vier meest voorkomende theesoorten zijn zwarte, groene, witte en oolong-thee. Ze stammen allemaal af van dezelfde plant maar variëren omwille van de verschillende verwerking of het plukgedrag. Zo krijgt men witte thee van de eerste knoppen van het seizoen. Die kunnen dus maar eens per jaar geplukt worden.

Groene thee verkrijg je door de theeblaadjes na het verflensen te stomen of te bakken. Hierdoor kan er geen reactie met zuurstof meer ontstaan. Dit betekent dan ook dat de blaadjes hun groene kleur behouden vandaar de benaming groene thee. Zwarte thee verkrijgt men dan weer door het oxidatieproces te verlengen waardoor de blaadjes een zwarte kleur krijgen. De smaak wijzigt hier uiteraard door. Oolong is een deels geoxideerde thee. De kleur van de blaadjes kan men tussen zwarte en groen thee zetten. Door de gedeeltelijke oxidatie kunnen de blaadjes kort fermenteren wat een aparte smaak geeft.

Lees verder

• Geschiedenis van thee: Van ontdekking tot Japanse ceremonies