Olijfolie kruiden

Olijfolie. Niet meer weg te denken in de Nederlandse keuken. Dit terwijl de olijfolie al sinds millennia uit het Middellandse Zeegebied komt. De prijzen voor olijfolie variëren van goedkope naar duurdere varianten. Over het algemeen is het een redelijk prijzig ingrediënt maar wel een echte smaakmaker. Als je goed inkoopt kun je prima olijfolie voor 4 euro per liter in huis hebben.

Het product olijfolie

De mensheid is al eeuwenlang bekend met het product olijfolie. Het komt uit het vruchtvlees en de pitten van de olijf. Er is gewone, geraffineerde en olijfolie van eerste persing te koop. De toepassingen van olijfolie lopen erg uiteen. De meest bekende toepassing is wel die als voedingsmiddel, maar het wordt ook gebruikt als onder andere medicijn en schoonheidsmiddel. Olijfolie kent door de jaren steeds andere toepassingen.

Geschiedenis

Er zijn gegevens die aantonen dat de olie al werd gebruikt in het jaar 4000 voor Christus. Hoewel de indruk vaak wordt gewekt is olijfolie van oorsprong geen Italiaans product. Rond het jaar 1200 voor Christus hebben de Feniciërs de olijfboom naar Italië geïmporteerd. De Feniciërs zijn afkomstig van het huidige Libanon. Daarmee valt te stellen dat olijfolie wel sinds mensenheugenis een mediterraans product is. In veel landen rond de Middellandse Zee wordt olijfolie al duizenden jaren gebruikt met verschillende toepassingen. Het is niet alleen een voedingsmiddel (geweest): in de tijd dat er geen elektriciteit en gas door mensen werd gebruikt was olijfolie een energiebron voor licht in olielampen. Ook is het gebruikt om te balsemen.

Gezond

Olijfolie is erg gezond. Olijfolie valt onder vak 4 van de Schijf van Vijf - het vak met vetten en oliën. De olie bestaat voor een groot gedeelte uit onverzadigd vet, wat goed is voor de gezondheid. Olijfolie schijnt cholesterolverlagend te werken. Ook is er een onderzoek gedaan onder ratten waaruit bleek dat olijfolie het cholesterol omzet in testosteron. Verder heeft olijfolie een hoog gehalte aan vitamine E.

Olijfolie als voedingsmiddel

De meestgebruikte toepassing van olijfolie is wel als voedingsmiddel. Het wordt vaak gebruikt bij het bereiden van gerechten of als ingrediënt van gerecht, zoals pesto. De toepassing bepaalt waar je op kan letten als het gaat om de kwaliteit.

Kwaliteit en soorten van de olie: van vierge naar gewoon

De kwaliteit van olijfolie kan enorm variëren! Er zijn mensen en websites die beweren dat je onder de 6 euro geen goede olijfolie kan bemachtigen. Het is lastig te bepalen of dit klopt. In elk geval zegt de kleur van de olie (meestal geel of groen) niet altijd iets over de kwaliteit. Er zijn een aantal verschillende soorten olijfolie die ook iets zeggen over de kwaliteit. Echte specialisten delen de soorten ook in per type olijf. Hieronder komen de meest herkenbare en gebruikte soorten aan bod:

Vierge olijfolie

Vierge olijfolie is olie van de eerste persing. Om deze olie te verkrijgen wordt alleen met druk geperst. Dit betekent dat er geen verhitting wordt toegepast of andere middelen gebruikt. De olie met de duurste kwaliteit en meest beste smaak is de bekende variant: Extra Vierge.

Geraffineerde olijfolie

Geraffineerde olijfolie is olijfolie die tevens verkregen is van de eerste persing. Het verschil met Vierge of Extra Vierge is dat door een raffinering van de olie onzuiverheden uit de olie worden gehaald. Een nadeel hiervan is dat er veel van de smaak verloren gaat.

Gewone olijfolie

De gewone olijfolie is vaak een blend of melange van geraffineerde olijfolie en (Extra) Vierge olijfolie. Het is hierdoor smaakvoller dan geraffineerde olijfolie maar ten opzichte van Extra Vierge olie heeft het een vlakkere smaak.

Laatste categorie

Voor de laatste categorie is het verschil dat de olie wordt verkregen uit olijven die niet door de eerste kwaliteitsselectie zijn gekomen. Het kan zijn dat het formaat, rijpheid of beschadigingen er voor zorgen dat de olijven niet aan de allerbeste kwaliteitseisen voldoet. Van deze kant bekeken is de olie van mindere kwaliteit maar het kan zomaar zijn dat de smaak goed in orde is. De beste manier om te bepalen of olijfolie een goede kwaliteit blijft door het simpelweg te proeven.

Olijfolie kruiden en toepassen

Het uiteindelijke doel is natuurlijk om een aantal lekkere olijfoliën te maken. Het is handig om een aantal oliën op voorraad te hebben. Dit geeft tijdwinst als je aan het koken gaat. Ook is het handig als je plotseling eters op bezoek krijgt: met een stokbroodje en een schoteltje van je lekkerste olijfolie heb je altijd iets in huis je gasten aan te bieden. Bovendien: als je de oliën in een doorzichtig flesje doet heb je ook nog een sfeervol item in de keuken.

Olijfolie met knoflook

Deze variant is erg eenvoudig en erg lekker! Je neemt 500ml olijfolie van de beste kwaliteit die je je kan veroorloven.
Je snijdt drie teentjes knoflook in kleine blokjes of in schijfjes. Voeg deze toe aan de olijfolie.
Na een dag of twee is de olie op smaak. Af en toe omschudden kan helpen. De olie is een paar maanden houdbaar.
Deze olie kun je gebruiken voor gerechten zoals Pasta Arrabiata of andere pasta's waarin je knoflook in de olie laat fruiten. Je hoeft dan geen knoflook meer in de olie te laten fruiten voor de smaak. Dat scheelt tijd en geld.

Je kan de olie ook koud gebruiken. Doe een scheut olie op een schoteltje. Dep hier een stokbroodje in en eet zo het stokbroodje op. Je kan dit nog extra kruiden met peper en zout. Ook kun je het in een salade gebruiken.

Pittige knoflookolie

Deze variant is ook een erg eenvoudige manier om snel een mooie voorraad lekkere olie aan te leggen. Voeg bij de knoflookolie zoals hier boven omschreven een rode peper. Deze peper heb je het liefst aan één kant open gesneden. Je kan de bovenkant (het groene takje) weg laten. Ook nu geldt dat na een paar dagen de olie op smaak is en te gebruiken. En deze olie kun je ook gebruiken voor gerechten waarin je knoflook met peper laat fruiten.

Het spreekt voor zich dat je de olie ook kan maken zonder de knoflook maar met alleen de peper. In dit geval krijg je een lekkere pittige olijfolie.

Het advies is om deze pittige variant niet koud te gebruiken voor salades of stokbrood. Daar is de olie te scherp voor.

Olijfolie met basilicum en oregano

Voor deze kruidenolie pak je een hand verse basilicum en een hand verse oregano. Maak kleine sneetjes in het blad zodat de smaak er uit kan. Doe vervolgens deze kruiden in de olie en laat het een paar dagen trekken. Zorg ervoor dat als je de olie gebruikt de kruiden niet mee naar buiten komen. Het is daarom aan te raden om verse kruiden te gebruiken, omdat je die met tak en al in de olie kan doen. In dit geval blijven de kruiden goed zitten. Deze olie is geschikt om zowel warm te gebruiken als koud over salades en bij een broodje.

Diverse andere kruiden

De werkwijze blijft steeds hetzelfde, maar je kan naar hartenlust experimenteren met andere kruiden. Zo zal olijfolie met munt en dille een heel aparte smaak geven die goed geschikt is voor salades of ander koud gebruik. Een andere lekkere combinatie is olijfolie met tijm. Olijfolie met knoflook kan ook met dille worden gecombineerd. En weer een andere variant is met stukjes bieslook, wat het een fris-scherpe smaak geeft.