Spelt: wat is spelt?
Spelt is een oeroude graansoort. Spelt is voedzamer dan tarwe. Bovendien is spelt beter voor het lichaam dan de tarwe waarmee we ons voeden.
Wat is spelt?
Spelt is een van de oudste graansoorten van de wereld. Het ontstond 9000 jaar geleden in het Midden-Oosten en werd later naar het westen gehaald. In de moderne tijd verloor spelt steeds meer terrein. Dit komt omdat moderne productiemethoden niet zo goed met spelt om kunnen gaan. Zo wordt het oogsten met een machine bemoeilijkt, omdat de halmen van het graan niet allemaal even hoog zijn. Ook zorgt het pellen van de spelt voor hogere kosten dan dit bij tarwe het geval is.
Waarin verschilt spelt van tarwe?
Het verschil tussen spelt en tarwe zit hem vooral in de toegankelijkheid van de voedzame stoffen. Die zitten bij spelt in de korrel. Bij tarwe zitten de gezonde stoffen in de schil. Bovendien bevat spelt veel meer gezonde voedingsstoffen dan de doorgeteelde tarwe. Bij die doorteelt staat namelijk vooral het verdelen van de graansoort voorop en niet de hogere dosis voedingsstoffen.
Het is al heel lang bekend dat spelt gezond is
Dat spelt gezond is voor de mens is al heel lang bekend. De benedictijnse abdis, mystica en geneeskundige Hildegard von Bingen schreef in de 12e eeuw al dat spelt alles bevat wat de mens nodig heeft om van te leven. Ze schreef er ondermeer over: Spelt maakt deugdelijk bloed, geeft een rein gemoed en de gave van blijmoedigheid.
Wat zit er in spelt?
Spelt bevat veel goede stoffen. Dit zijn onder andere:
- Veel eiwitten
- Vitamine E
- Vitamine B
- Foliumzuur
- Niacine
- IJzer
- Magnesium
- Fosfor
Spelt maakt gelukkig
In spelt zitten 6 van de 8 essentiële aminozuren die in het lichaam de productie van hormonen activeert. Zij zorgen er voor dat een mens gelukkig en blij kan zijn. Spelt maakt een mens dus gelukkig. Bovendien zitten in spelt goede vetten. In het koren zitten onverzadigde vetzuren en geen cholesterine. De essentiële vetzuren zijn de belangrijkste bouwstoffen voor de celwanden en zenuwen.
Tarweallergie: spelt kan wel
Mensen met een tarweallergie kunnen wel heel goed spelt eten. In alle recepten waarvoor normaal gesproken tarwe wordt gebruikt, moet dan gewoon spelt worden gebruikt. Gewoon dezelfde hoeveelheden gebruiken. Overigens is een tarweallergie niet hetzelfde als een glutenallergie. In spelt zitten ook gluten dus mensen met een glutenallergie kunnen ook geen speltbrood eten. Wel zijn de gluten van spelt anders van samenstelling dan die van tarwe. Daarom is alles dat is gemaakt van spelt gemakkelijker te verteren dan producten die van tarwe zijn gemaakt. Verder zorgt spelt voor een vel gelijkmatiger bloedsuikerspiegel. Daardoor kunnen mensen met diabetes ook veel beter spelt eten dan tarwe.
Van spelt kun je veel sneller brood maken dan van tarwe
Brood maken van spelt gaat veel sneller dan brood maken van tarwe. Het deeg hoeft veel minder lang gekneed te worden en het deeg rijst ook veel sneller.
Wat kun je maken van spelt?
Van spelt kan naast brood ook pasta worden gemaakt, maar ook koekjes, deeg voor pizza en alle andere gerechten waar normaal gesproken tarwe in worden gebruikt.
Meer voordelen van spelt
Er zijn ook nog andere voordelen aan spelt. De graansoort heeft minder bemesting nodig en is veel beter bestand tegen ziekten.
Recept voor speltbroodjes
Ingrediënten
- 500 gram speltbloem
- 2 theelepels zout
- 1 zakje droge gist
- 2 theelepels suiker
- 250 ml lauw water
Bereiding speltbroodjes
- Verwarm de oven voor
- Doe in een kom de gist, het zout en de bloem en meng het
- Los de suiker op in het water en giet dat bij het bloemmengsel
- Er moet een elastisch deeg ontstaan, is dat niet het geval dan nog een beetje water toevoegen
- Is het deeg te plakkerig dan nog wat bloem toevoegen
- Kneed het deeg niet al te lang op een werkplek die je eerst met bloem hebt bestoven
- Doe het geknede deeg dan terug in de kom en dek het af met plastic
- Zet op een warme plek
- Als het deeg ongeveer twee keer zo groot is geworden dan nog een keer kneden
- Dan weer wegzetten tot het weer tot twee keer de maat is gerezen
- Daarna bolletjes draaien van het deeg
- Bakpapier op de bakplaat leggen en daar de bolletje op leggen
- Na enkele minuten de oven op 180 graden zetten
- De broodjes rijzen dan door
- Na ongeveer een half uur zijn de bolletjes klaar
Reactie
Gré Boogaard, 18-08-2014
Goedemorgen
Twee jaar geleden is bij mij diabetes ontdekt en een half jaar daarna bleek dat het type 1 was.
Sinds twee jaar gebruik ik speltbrood en sinds een half jaar bak ik het zelf. Zuiver speltmeel koop ik bij Het Spelthuys hier in Enkhuizen. In mijn brood doe ik 450 gr speltmeel, 50 gr havervlokken, 3 theelepels baking soda ( natriumcarbonaat), 1 theelepel zout, chiazaad, hennepzaad en wat kurkuma. Inmiddels heb ik een insulinepomp gekregen en moet ik invoeren hoeveel koolhydraten ik gebruik. Nergens kan ik vinden hoeveel koolhydraten een boterham van 50 gr. bevat. Wel hoeveel kh er in 100 gr speltmeel zit, maar dat is niet hetzelfde. Ik reken nu maar 21 kh voor 50 gr brood, maar mijn bloedglucose is dan na twee uur te hoog en in de twee uur daarna zakt het weer teveel. Kunt u mij een richtlijn geven voor de kh. in 50 gr. Speltbrood?
Met vriendelijke groet,
Gré Boogaard
Reactie infoteur, 27-08-2014
Ik zou dat aan een diëtiste vragen. Die heeft daar vast verstand van.