Exotisch fruit: tamarillo, Kaapse kruisbes en pepino

De tamarillo, Kaapse kruisbes en pepino zijn leden van de illustere nachtschadefamilie. Veel familieleden zijn uiterst giftig. Maar naast deze oneetbare soorten kent de familie ook eetbare, zoals de aardappel, tomaat, aubergine en de Spaanse peper. Het venijn zit bijvoorbeeld in wolfskers, de op kersen lijkende vruchten zijn giftig. Drie (bijna) vergeten vruchten komen uit Zuid Amerika: tamarillo, Kaapse kruisbes en pepino.

Inhoud

• Wat is een kaapse kruisbes
• Wat is een pepino
• Wat is een tamarillo

Wat is een kaapse kruisbes

(Physalis peruviana)
De Kaapse kruisbes komt oorspronkelijk uit Peru. De vrucht wordt ook wel physalis, goudbes of lampionvrucht genoemd. Dit laatste natuurlijk om de speciale verpakking van de bes. De bes is een goudkleurig/oranje bolletje verpakt in een beige lampionnetje.

In het wild komt de vrucht voor in Peru, Colombia en Chili maar het vruchtje dankt zijn naam aan Kaap de Goede Hoop. Hier werd de plant gecultiveerd rond 1800 en vanuit hier vertrok het lampionnetje naar Australië en Nieuw Zeeland.

Smaak

Een rijpe bes is goudgeel en heeft een zoet-zure smaak. De smaak is een beetje met ananas te vergelijken, in Duitsland wordt de bes ook wel Ananaskirsche genoemd. Het lampionnetje om de bes is niet eetbaar maar wel als decoratie te gebruiken. Buig hiervoor voorzichtig de blaadjes van de lampion naar buiten. Vind je de bes toch iets te zuur dan kun je enkele kleine gaatjes in de schil prikken, de bes ruim bestrooien met suiker en dit enkele uren laten intrekken.

Kopen en bewaren

De bes moet bij kamertemperatuur bewaard worden. Ook groene, nog niet rijpe vruchten, kunnen bij kamertemperatuur narijpen. De physalis is het hele jaar door verkrijgbaar maar tussen juni en januari worden de meeste geïmporteerd. De voornaamste productielanden zijn: Zuid-Afrika, Israël, Zimbabwe, Kenia, Columbia en Equador.

Voedingswaarde

per 100 gram

• Energie 53 kcal
• Koolhydraten 11,20 g
• Vet 0,70 g
• Eiwit 1,90 g
• Water 85,40 g
• Calcium 9 mg
• Vitamine C 11 mg
• Vitamine B12 2,8 mg

Culinaire bes

Rijpe vruchten kunnen zo gegeten worden. De besjes kunnen in een fruitsalade, in een taartvulling, in jam of doop de vrucht eens in warme chocolade.

Wat is een pepino

(Solanum muricatum)
Pepino, een naam gegeven door de Spaanse ontdekkingsreizigers die de vrucht in Peru zagen. Een vrucht die in de beginjaren van de Spaanse overheersing een slecht naam had. ‘Mataserrano’, de moordenaar uit de hooglanden. De pepino zou giftig zijn in combinatie met alcohol. De naam pepino (komkommer) was ook redelijk verwarrend, daar lijkt de vrucht toch echt niet op. Andere namen voor deze vrucht zijn: meloenpeer, peermeloen, zoete komkommer, ‘pepino dulce’ en Kachuma.

Uiterlijk

De pepino heeft ongeveer het formaat van een tomaat. De schil is gelig met donkere strepen of vlekken. Het vruchtvlees is geel. Binnenin de vrucht zitten lichtbruine oneetbare zaden. Er zijn nu ook pepino’s op de markt die zaadloos zijn.

Smaak

De naam peermeloen zegt het al, de smaak is een combinatie van peer en meloen. Het is een mild zoetige smaak die bij steeds meer mensen in de smaak valt. Het verbouwen van de vrucht voor commerciële doeleinden begint de laatste jaren steeds meer op te komen.

Kopen en bewaren

De vrucht is rijp wanneer de schil gelig is. De schil moet iets meegeven wanneer je er zacht in drukt. Narijpen doet de pepino goed. De vrucht is thuis ongeveer 3 dagen houdbaar, het liefst op een koele plaats maar niet noodzakelijk in de koelkast.

De vrucht is beperkt in de winkels te koop. De beste kans heb je tussen maart en mei. De vrucht wordt populairder en misschien zal de pepino zelfs belanden in de supermarkt. Nu maak je de beste kans in een speciaal zaak. Belangrijke exportgebieden zijn:Chili, Nieuw Zeeland, Californië en de Canarische eilanden.

Voedingswaarde

vitamine C 35 mg per 100 gram
7% koolhydraten
92% water
Vooral de grote hoeveelheid vitamine C is opvallend.

Culinaire vrucht

De vrucht moet geschild worden voor gebruik. Dan doormidden snijden en de zaadjes eruit halen. Het vruchtvlees in plakjes of blokjes snijden en gelijk wat citroensap erover druppelen. Het vruchtvlees wordt snel bruinig.

In Zuid Afrika wordt de vrucht vooral als dessert gegeten. Maar pepino’s kunnen in een fruitsalade, in sausjes, bij vlees- en visgerechten, door sorbets en bij ijs.

Wat is een tamarillo

(Cyphomandra betacea)
Tamarillo, boomtomaat, tomate de árbol, limatomate en yuncatomate zijn enkele namen van deze kleine roodachtige vrucht. De vrucht werd lang voor de Spaanse ontdekking in de Andes geteeld. De tamarillo groeit aan een klein boompje van hoogstens twee meter hoog.

De commerciële productie van de boomtomaat begon pas in het midden van de vorige eeuw. Nieuw Zeeland één van de grootste productielanden van de vrucht gaf het ook zijn naam: tamarillo. Daarvoor werd de naam boomtomaat gebruikt wat tot verwarring kon leiden. De naam zou een slimme combinatie van Spaans en Maori zijn. ‘Tama’ betekent leider in het Maori en ‘amarillo’ is het woord voor geel in het Spaans.

Uiterlijk

De tamarillo is bruinrood, een eivormig besje van op zijn hoogst 7 cm. groot. Het vruchtvlees zit rondom een dunne massa met donkere pitjes.

Smaak

Het velletje van de tamarillo is niet eetbaar, taai en bitter. Het vruchtvlees is zoetig en lijkt een beetje op een erg zoete tomaat. De smaak wordt omschreven als zoet en kruidig, een combinatie van bes en tomaat.

Kopen en bewaren

Tamarillo’s zijn te koop in van oktober tot april in speciaalzaken. De schil geeft een beetje mee wanneer de vrucht rijp is. De rijpe tamarillo is bruinrood. De vrucht kan narijpen op kamertemperatuur. Rijpe vruchten zijn nog drie dagen in de koelkast houdbaar. Aanvoerlanden zijn onder andere: Colombia, Ecuador, Californië, Brazilië, Kenia en Nieuw Zeeland.

Voedingswaarde

per 100 gram
Energie: 56 kcal
Vitamine C: 30 mg
De vrucht bevat verder veel vitamine A en IJzer.

In de keuken

Tamarillo’s kunnen als een kiwi gegeten worden. De vrucht halveren en daarna de inhoed met een lepeltje eruit scheppen. Het schilletje van de vrucht is bitter en oneetbaar. De tamarillo kan geschild worden maar de schil kan ook verwijderd worden als een tomatenvelletje. Kokend water over de vrucht gieten en onmiddellijk laten ‘schrikken’ met koud water.

Tamarillo’s kunnen rauw worden gegeten in fruitsalades of desserts. Van de vrucht is ook jam of marmelade te maken.

Lees verder

• Aardbei en papaja: exotisch fruit
• Exotisch fruit: ananas, avocado en passievrucht
• Exotisch fruit: Kaki, Sharon of Bouquet Persimon
• Exotische groente: maïs & zoete aardappel / bataat