Tomaten zijn gezond

De oorsprong van de tomaat ligt in het Andesgebergte waar de Inca’s de groente al tijden teelden toen de ontdekkingsreizigers kwamen. Een tomaat is gezond, net als zelfgemaakte tomatensoep. In Nederland maar ook in België is het één van de meest geteelde groenten.

Inhoud

• Goudappel is tomaat
• Love Apple
• Lycopeen in tomaten
• Tomatensaus en tomatenpuree
• Ketchup is gezond?
• Pizza?
• Bewaren van tomaten
• De simpelste tomatensoep

Goudappel is tomaat

De tomaat die de ontdekkingsreizigers zagen leek niet op de tomaat die we nu kennen. Hij was klein en waarschijnlijk een beetje geelgroenig. De groente die de ontdekkingsreizigers meenamen werd eerst ‘goudappel’ genoemd naar z’n kleur. De tomaat had verschillende vormen en het duurde even voordat hij prachtig rond was geteeld. Eetbaar was hij volgens de Europeanen niet. Heel lang was de tomatenplant niets meer dan een siergewas. Pas aan het eind van de 19e eeuw ging men de tomaat als groente gebruiken, stevig doorgekookt om het gif te verwijderen.

Love Apple

Een goede pers had de tomaat wel al snel. De Engelsen hebben het over de ‘Love Apple’, zelfs de Duitsers werden romantisch,’ Liebesapfel’ en de Fransen noemden het de ‘Pommes d’amour’. De tomaat werd gezien als een sterk afrodisiacum. Toen de groente eenmaal van zijn giftig imago was verlost ging het snel met de populariteit.

Lycopeen in tomaten

Aan het eind van de 19e eeuw werd de tomaat als gekookte groente populair en in het midden van de eeuw daarop ging men de tomaat ook rauw eten. De tomaat werd gezien als een gezonde groente maar was dat ook zo? Ja, in de tomaat zit lycopeen. Lycopeen is een antioxidant die de vrije radicalen in je lichaam aanvalt. Lycopeen zou een rol kunnen spelen bij onvruchtbaarheid, beroertes en enkele vormen van kanker. Daarnaast zitten tomaten vol met vitamine C, zink, calcium en ijzer. Én hebben maar 27 calorieën per 100 gram!

Tomatensaus en tomatenpuree

Veel groenten worden er niet gezonder op wanneer je ze verwarmt. Voor de tomaat gaat dat niet op. Ons lichaam neemt lycopeen beter op wanneer de tomaten gekookt zijn. Tomatensaus en tomatenpuree zijn dan ook gezonder dan tomatensla. Hoe roder de tomaat, hoe meer lycopeen want de stof geeft kleur aan de tomaat. Er is onderzoek gedaan naar de invloed van lycopeen en de resultaten zijn zeer bemoedigend. Maar je moet er wel voldoende van eten, de laatste onderzoeken laten zien dat zo’n 10 tomaten per dag een heel verschil zouden kunnen maken maar tomatensaus is natuurlijk handiger.

Ketchup is gezond?

De ketchupfles is in de meeste huishoudens niet meer weg te denken uit de keuken. Toch kennen we de ketchup nog maar een jaar of 50. De naam komt van de al veel langer bekende Chinese ketsjap-saus. Na wat experimenteren ontstond daaruit een tomatensaus. De naam ketchup is dan ook alleen een verbastering van de Chinese naam.

Is het gezond? Ja en nee. Gekookte en verwerkte tomaten hebben een hoger lycopeengehalte dan de rauwe tomaten. In ketchup zit dan ook veel lycopeen en dat is goed. Maar in ketchup zit ook veel suiker en dat is nu eenmaal niet goed. Het programma ‘Keuringsdienst van Waarde’ toonde twee jaar geleden aan dat een fles ketchup 45 klontjes suiker bevatte. Zoals met alles, ketchup is niet heel slecht voor je, maar denk wel aan die suikerklontjes.

Pizza?

Voor de saus op de pizza geldt hetzelfde als voor de ketchup. De tomaten in de saus zijn verwerkt en gekookt en daardoor bevatten ze meer lycopeen. Maar daarnaast bevat de saus ook suiker, zout en vetten en dat is minder gezond. Het zijn vooral die toevoegingen die de pizza minder gezond maken. Wanneer je bijvoorbeeld een vegetarische pizza zou maken met weinig kaas dan verandert dat beeld weer.

Bewaren van tomaten

Tomaten bewaar je het beste buiten de koelkast op een donker, niet te warm plekje. Een tomaat rijpt buiten de koelkast nog door, dus wanneer je de tomaten niet gelijk wilt gebruiken, neem dan tomaten die nog een beetje groen zijn. Je kunt tomaten een kleine week bewaren. Invriezen kan, maar de smaak wordt dan veel minder. Wanneer je toch tomaten wilt invriezen kun je ze beter eerst pureren. De verse tomaten even onderdompelen in kokend water, daarna onmiddellijk afkoelen in koud water. Meestal valt het velletje er dan al af. Daarna met een staafmixer het vruchtvlees pureren.

De simpelste tomatensoep

• 800 gram tomaten , zonder vel en in grote stukken
• 1 liter bouillon (groente)
• 2 laurierblaadjes
• eetlepel margarine
• 1 ui
• tijm (vers)
• peterselie (vers)
• peper en zout
• beetje citroensap
• ca. 1 dl room

De ui in de boter even aanfruiten, de tomaten erbij doen en ongeveer 20 minuten laten koken. Daarbij doe je de tijm, laurierblaadjes, peper en zout. Na 20 minuten de bouillon erbij doen en even samen met de tomaten laten koken. Als laatste de peterselie, beetje citroensap en de room. (Vergeet de laurierblaadjes niet) Wanneer de tomaten tijdens het koken dreigen ‘droog’ te koken kun je de bouillon beetje bij beetje tijdens de 20 minuten bijschenken.

Voor de niet-vegetarische versie:

250 gram rundergehakt
kruiden met peper, zout en paprika poeder. Kleine gehaktballetjes daarvan draaien en 10 minuten met de soep mee laten koken. In plaats van groentebouillon kun je dan ook runderbouillon nemen.