Snoep van vroeger

Voor huidige volwassenen is het soms moeilijk te begrijpen dat de snoepmerken uit hun jeugd nergens meer verkrijgbaar zijn. Mexicaantjes met grote hoeden, Bazooka en Treets waren ooit waanzinnig populair. Nu lijken alleen dezelfde volwassenen ze te missen. Snoep blijkt na een of twee generaties gewoonweg te verdwijnen en come-backs zijn vaak gedoemd te mislukken.

BIS fruitsnoepjes

In de jaren zeventig was een rolletje BIS populair als tussendoor snoepje. In een rolletje zaten tien kleine snoepjes, die met een klein beetje moeite allemaal tegelijk in de mond konden. Er waren verschillende fruitsmaken: citroen, aardbei, kers, appel, sinaasappel. Producent was Van Tuinen uit Vlaardingen, die de productie al snel naar Bladel verplaatste en daar in de toptijd 5 miljoen rolletjes per week maakte en ze wereldwijd verkocht. De fabriek werd in 1987 verkocht.

Knoeifactor: 6

De snoepjes kleefden nogal. Aan elkaar, maar ook aan kinderhandjes. Die worden dus een beetje vies. Maar verder viel het erg mee, zeker als de snoepjes allemaal tegelijk in een hapgrage mond verdwenen.

Lange Jan

Van Fruitella is vooral de vierkante snoepjesrol bekend. Dit merk had meer producten, vaak in erg onnatuurlijke, chemisch aandoende kleuren (roze, knaloranje). Fruitella werd door de Rotterdamse snoepfabrikant Van Melle al rond 1930 in Polen ontdekt. De rollen Fruitella waren handzaam, dat gold niet voor de Lange Jan: dat was een platte strip van 13 centimeter lang en 2 centimeter breed. Feitelijk van hetzelfde spul gemaakt als het roze vierkantje en eveneens verkrijgbaar in verschillende smaken (aardbei, sinaasappel, citroen, maar ook verschillende dropsmaken). Lange Jan was niet bijzonder lang houdbaar. Menig kind heeft zijn tanden stukgebeten op een oude, keihard geworden Lange Jan. Met andere ingrediënten en een andere structuur bestaat Lange Jan nog steeds, maar het is toch niet meer hetzelfde. Hij is ook een stuk korter.

Knoeifactor: 6

Lange Jan zat in een wikkel en je kon er steeds stukjes vanaf bijten/trekken met je tanden. Of je brak ‘m meteen al in tweeën. Veel smeerboel gaf het niet, al zullen er heus wel wat kleren onherstelbaar zijn beschadigd door het goedje.

Treets

De Amerikaanse firma M&M (oprichters: Forest Mars en Bruce Murrie) maakten in 1941 een bruin gekleurd snoepje van lichte chocolade, met daaromheen een suikerlaagje. In een van de varianten zat binnenin een grote pinda. Pas in 1960 kwamen er meer kleuren bij (rood, groen en geel). Vanaf de jaren zestig vormde Nederland een nieuwe afzetmarkt voor deze snoepjes. Er werd besloten om dit onder andere merknamen te doen: Treets voor die met pinda, Bonitos voor snoepjes zonder pinda. Treets waren lekker groot en het was in flinke gele zakjes verpakt. In 1983 verdween de naam Treets weer en werd het M&M’s Pinda – M&M’s Choco voor Bonitos.

Knoeifactor: 7

De reclameslogan Smelt in je mond, niet in je hand moest ouders geruststellen. Het was ook gedeeltelijk waar: het suikerlaagje hield de chocola wat langer intact. Maar warme kinderhandjes konden er toch snel een vlekkenfestijn van maken.

Ben-Bits

Qua smaak (niet zoet genoeg) moest Ben-Bits het afleggen tegen zo ongeveer iedere andere kauwgom, maar de fabrikant had een ijzersterke, nieuwe troef in handen: Ben-Bits was eind jaren zeventig de allereerste suikervrije kauwgom en dus veel gezonder. Het was namelijk wel al duidelijk dat kauwgom, van Stimorol tot Donald Duck-kauwgom, veel suiker bevatte en erg slecht was voor de tanden. Ben-Bits kwam uit Denemarken, net als Stimorol trouwens. Het succes van Ben-Bits werd uiteindelijk ook hun ondergang. Er werd niet vernieuwd, suikervrij bleef de kernboodschap.

Na het faillissement in 2000 is Ben-Bits weer terug in drie smaken, waaronder drop/salmiak. Het gaat om een natuurlijke kauwgom die biologisch afbreekbaar is.

Knoeifactor: 7

Ben-Bits werd per kauwgom verpakt en je kon ‘m bewaren in datzelfde papiertje. Gezien de smaken (salmiak is een uitzondering) was het meer een kauwgom voor wat oudere kinderen. En die knoeien wat minder. Maar het blijft kauwgom.

Mekka Chocolade

De chocoladereep Mekka kwam van de Van Dungen Chocoladefabriek uit Nijmegen. Van Dungen was al beroemd vanwege zijn Jamaicaanse rumbonen, maar scoorde in de jaren vijftig ook al met deze flinke, 50-gram zware melkchocolade tablet. Bijzonder was de verwerking van hazelnoten en rozijnen in de tablet, in een blauwe wikkel met gouden letters. Op elk treinstation was Mekka verkrijgbaar. In 1972 wordt Mekka overgenomen door concurrent Kwatta (goedkoper en minder lekker), die de productie verplaatst naar Breda. Vanaf 1998 vond de productie in België plaats, met een iets andere samenstelling en 10% kleiner (45 gram). Vier jaar later wordt Mekka definitief begraven.

Knoeifactor: 7

Het tablet Mekka is te groot en teveel voor kleine kinderen. Dat maakt de kans op vlekken kleiner. Maar alle chocolade wordt uiteindelijk zacht en smelt, en moeders gaven ook weleens een tablet om te delen. Dan kleeft er net zo’n risico aan als aan andere chocoladerepen.

3 Musketiers

Een 20 cm lange karamelreep, met chocolade overgoten: 3 Musketiers. Zag eruit als een soort DNA-kronkel. Advertenties voor dit snoepgoed hadden de vorm van stripverhalen, waarin de musketiers niet de degens kruisen met een vijand, maar hem zoet houden door de karamelreep aan te bieden. Lekker lang, lang lekker was hun beste slogan. Mars ontwikkelde 3 Musketiers in 1971, als een reactie op het Engelse Curlywurly. Die was minder van smaak, maar bestaat nog steeds. Een soort replica van de 3 Musketiers-reep, Marathon, had van 1973 tot 1981 veel succes in de Verenigde Staten.

Knoeifactor: 8

De reep is bijzonder lang, en kinderen gingen er zeker niet netjes mee aan tafel zitten. De warme kinderhandjes lieten de chocolade smelten, en dan zijn vlekken niet ver weg. Ook de lange slierten karamel konden er een vieze boel van maken.

Zwart op Wit

Het grijs/beige uitziende zwart op wit-poeder bestaat uit zoethoutwortelextract en werd in allerlei verpakkingen verkocht. Zoals in plastic rietjes, die snel kapotgekauwd waren, gingen scheuren of verstopt raakten. Maar ook in kleine plastic miniflesjes, waar kinderen dan soms het puntje van hun tong vacuüm in zogen. Verreweg het populairst waren de gele zakjes Zoete Beertjes, en die bestaan nog steeds. Het is de bedoeling om een beetje van het poeder op je hand te strooien en het er dan met ferme tong op te likken.

Knoeifactor: 9

Omdat zwart op wit likkend wordt opgepeuzeld, vraag je om een smeerboel. Die komt er dan ook. Handen worden vies, maar de jas- of broekzakken (halflege, half verstopte zakjes werden er vaak ‘tijdelijk’ in opgeborgen, maar vergeten) waren hun leven ook niet zeker.

Caraco IJs

Onder een andere naam (de Valk, van eigenaar Gerrit Valk) bestond dit ijs op stokjes al in 1953. Het was afkomstig van een bakkerij in Hellendoorn, die vanaf dat jaar ook banketbakkersijs maakte. Vanaf 1964 heette het Caraco (naar de Venezolaanse hoofdstad Caracas) en werd het logo een lachend Mexicaantje. Ook de slogan werkte goed: Mexicaantje Oranje Hoed, Caraco IJs geweldig goed, caraco IJs oeh geweldig lekker. Ingezongen door de Dutch Rhythm Steel & Show Band uit Suriname. Kortom, alles wat zonnig was, werd erbij gehaald. Prikkebeen was het opvallendste ijs van Caraco. Dat zat in een rond kokertje, dat je van onderen omhoog kon duwen.
In 1972 bouwde Caraco een nieuwe ijsfabriek in Hellendoorn. Het merk Caraco verdween in 1996, daarna werd in de ijsfabriek door Unilever Ola, Hertog en Ben & Jerry’s gemaakt. Sinds 2010 produceert deze fabriek enkel nog maar Ben & Jerry’s, Ola en Hertog worden door Unilever tegenwoordig in het Engelse Gloucester gemaakt.

Knoeifactor: 10

IJs smelt (vaak te snel voor een klein kindermondje), en dan krijg je vlekken. Roomijsvlekken op kinderkleren waren heel normaal, bij waterijs was de ellende zo mogelijk nog groter: daar viel vaak heel wat van op de grond. Of het droop vanaf het stokje in lange, stroperige lijntjes naar beneden. Vaak tot de elleboog, maar soms zelfs tot in zwembroek of badpak. Jakkie.