Van koffiebes tot gebrande koffieboon

Voor dat wij een lekker kopje koffie kunnen drinken, heeft de koffieboon een lang traject achter de rug. Ieder onderdeel van dat traject bepaalt mede de smaak en de prijs van de koffie. Het begint allemaal als koffiebes aan een koffieplant in landen hier ver vandaan.

Koffiebessen

Wanneer de koffiebes is geoogst van de koffieplant is het nog een lange weg van koffiebes naar koffieboon om uiteindelijk een lekker kopje koffie te kunnen worden.

Koffiebessen worden met de hand of machinaal geoogst. Omdat de koffieplant meerdere keren per jaar bloeit kan er meerdere keren geoogst worden. Dat wil zeggen wanneer de koffiebessen met de hand worden geplukt. Bij het machinale plukken worden alle koffiebessen van de plant gehaald en moeten later de onrijpe bessen van de rijpe worden gescheiden. Het handmatige plukken levert een betere kwaliteit koffie op, maar is duurder dan het machinale pluk systeem.

Koffiebonen

Na het plukken moeten de koffiebonen uit de koffiebes worden gehaald. Hiervoor zijn twee methodes in gebruik. De zogeheten natte methode en de droge methode. Bij de natte methode ondergaan de bonen een fermentering. Volgens de kenners komt dit de smaak van de koffie ten goede. Maar omdat deze methode meer tijd vraagt, verhoogt het natuurlijk ook de prijs van de koffie.

Wanneer de koffiebonen uit de bes zijn gehaald volgens een van de bovenstaande methodes moeten de bonen gedroogd worden. Na het drogen is de dan nog groene koffieboon klaar om geroosterd te worden. Dit roosteren wordt ook wel koffie branden genoemd. Een gedroogde niet geroosterde koffieboon is erg lang houdbaar, een geroosterde koffieboon verliest vrij gauw zijn smaak. Het roosteren van de koffiebonen gebeurt dan ook meestal niet in de landen van herkomst van de koffie, maar in het land waar de koffie uiteindelijk gedronken zal gaan worden.

Koffie roosteren

Het roosteren van de koffie bepaalt een groot deel van de smaak van de koffie. Ieder land heeft zo zijn smaak en daarmee zijn eigen manier van roosteren. Hierbij is de duur van het roosteren de belangrijkste factor in de smaakverschillen.

De koffieboon ondergaat door het roosteren een enorme verandering. Koffie gemaakt van groene ongebrande koffiebonen smaakt erg bitter en zurig. Het branden van de koffie zorgt ervoor dat de aroma’s gevormd worden. Een deel van de natuurlijke suikers van de koffieboon wordt tijdens het roosteren omgezet in CO2 gas en een deel wordt gekarameliseerd, dit zorgt voor de lekkere koffie smaak.

Vroeger, toen koffie drinken nog een grote luxe was, werden de koffiebonen door de gebruikers zelf geroosterd. Door de komst van de grote koffiefabrieken is het thuis roosteren vrijwel verdwenen. Tegenwoordig is er toch weer een groeiende groep koffieliefhebbers die zelf hun koffie roosteren om zo super verse koffie te kunnen drinken die een precies op hun smaak afgestemde roostertijd heeft gehad.

Het roosteren van koffie is niet eenvoudig en kan makkelijk mislukken. Je zult je moeten voorbereiden op een leerproces voor je deze kunst onder de knie hebt.

Hoe kun je zelf koffie roosteren

Om koffiebonen goed te kunnen roosteren gelden de volgende spelregels:

• De bonen moeten verhit worden tot een temperatuur tussen de 200° en 230°graden Celsius.
• De koffiebonen moeten continue in beweging zijn, anders wordt de ene boon wat sneller en meer geroosterd dan de andere.
• Denk eraan dat het roosteren van koffie een behoorlijke rookontwikkeling met zich meebrengt, zorg dus voor een goede ventilatie.
• Bij het roosteren komt het buitenste vliesje van de boon los, wanneer je niet op let verspreidt dit zich door je hele keuken.
• Na het roosteren moeten de bonen zo snel mogelijk gekoeld worden omdat ze anders nog ‘nagaren’.

In principe kun je koffiebonen roosteren in een koekenpan, maar het is dan wel erg moeilijk om de juiste temperatuur te bepalen, om de bonen goed en gelijkmatig in beweging te houden en om de rondvliegende vliesje op te vangen. Voor het thuis roosteren van koffie zijn er diverse apparaten te koop die het roosteren wat makkelijker maken. De prijs van deze apparaten wordt voornamelijk bepaald door de hoeveelheid bonen die in een keer geroosterd kunnen worden en of de machine het roosteren volledig automatisch doet of niet.

Koffie malen

Na het roosteren en afkoelen kan de koffie gemalen worden. Ook hiervoor zijn er verschillende koffiemalers te koop. De kwaliteit van deze malers verschilt nogal, sommige malen niet echt maar vermorzelen de bonen min of meer, wat de smaak niet ten goede komt. Het is dus aan te bevelen om op zoek te gaan naar een goede kwaliteit koffiemaler om de koffieboon tot zijn volle aroma te laten komen.

Vind je dit allemaal wat teveel werk voor je dagelijkse kopje koffie, dan is er gelukkig ook voldoende kant en klare geroosterde en gemalen koffie te koop!