Kweeperen: een ongewone, gezonde lekkernij!

Je ziet ze niet vaak in onze contreien. In het zuiden al iets meer. Enorme knoerten die er uit zien als mislukte peren. Onregelmatig van vorm en met een fluwelen velletje. Bikkelhard. Rauw echt niet eetbaar maar gekookt en klaargemaakt daarentegen een echte lekkernij! Zoet en heerlijk ruikend. Kweeperen, een delicatesse uit grootmoeders tijd, oorspronkelijk afkomstig uit het gebied rond de Kaspische Zee. Maak van de rijpe kweeperen lekkere moes, serveer het gestoofd bij vlees of maak doorschijnende, goudgele gelei. Een vrucht met een laag calorieëngehalte en heel wat vitamines.

De kweepeer: een vreemde vrucht

Rauw niet lekker, klaargemaakt heerlijk!

In België en Nederland zie je ze niet zo vaak. In het zuiden van Europa komen ze meer voor, maar vele mensen weten niet meer wat ze met kweeperen aanmoeten. De vrucht is rijp wanneer hij goudgeel is en wanneer er op het vel een soort pluis zit die er makkelijk afkomt wanneer je er met je vingers over wrijft. Rauw is de vrucht echt niet lekker. De smaak is erg bitter en wrang. Wanneer je een kweepeer schilt, wordt het vruchtvlees onmiddellijk bruin. Het ziet er vies en onsmakelijk uit, maar eens je de kweepeer stooft of opkookt in water, komt er een heerlijk honingzoet aroma vrij en gaat de vrucht ook heerlijk smaken. Aangezien de kweepeer erg hard is, kan het nogal moeilijk zijn om de kweepeer in stukjes te snijden!

Oogsten en bewaren

De kweepeer wordt het best geoogst in oktober, november en december. Eens van de boom kan de kweepeer nog best enkele weken blijven liggen, op een donkere en droge bewaarplaats.

Oorsprong

De kweepeer komt oorspronkelijk uit het gebied rond de Kaspische Zee. Haar botanische naam is de "Cydonia oblonga" . Haar naam ontleent ze enerzijds aan de Griekse stad Kydonia op het eiland Kreta, nu beter bekend als Chania. Daar werd ze al gekweekt 4000 jaar voor Christus. De Grieken waren er tuk op. Zij aten de kweepeer opgevuld met honing. De Romeinen gebruikten dan weer het heerlijk zoete aroma om er parfum van te maken. Het waren de Grieken en de Romeinen die de kweepeer introduceerden in het Westen van Europa. Het tweede deel van haar naam "oblonga" dankt ze aan haar vorm. De kweepeer is inderdaad een beetje langwerpig. Nu wordt de kweepeer vooral in het Zuiden van Europa gekweekt en door een enkeling in de meer noordelijke contreien. Hier kan je ze vaak ook vinden in uitheemse winkels, bij Turken of Iranezen. Voornaamste variëteiten zijn de Champion, de Reus van Vranja en de Portugese Kweepeer. De kweepeer is een plant uit de rozenfamilie!

De kweepeerboom

De kweepeerboom kan tussen 4 à 6 meter hoog worden en is tamelijk breed. Hij houdt van zon en van een licht vochtige grond. In april-mei komen er grote, witte bloemen aan de takken en eind september zijn de kweeperen rijp om geplukt te worden. Snoeien mag, maar is niet echt nodig.

De kweepeer, niets dan goede eigenschappen!

Calorieën

Voor de gezondheid niets dan goeds over de kweepeer! Qua calorieën is het een echte topper: slechts 57 kcal per 100 g. Probleem is dat de kweepeer vaak wordt bereid met veel boter en / of suiker, wat de calorieën natuurlijk terug opdrijft!

Vezelrijk

De kweepeer bevat 2 g vezels per 100 g. Dit maakt dan ook dat de kweepeer een uitstekende vrucht is voor mensen met darmklachten. Het stopt diarree, beschermt de darmwand, en heeft een ontsmettende werking. Ook de schrijver Cervantes was op de hoogte van de heilzame werking van de kweepeer. In zijn roman "Don Quijote de La Mancha" raadt Don Quijote zijn helper Sancho Panza aan om kweeperen te nuttigen om zijn darmproblemen te verlichten.

Vitamines

Met 15 mg vitamine C per 100 g is de kweepeer ook een topper. Daarmee komt hij op gelijke hoogte met de kers en is ze goed voor 25% van de Aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamine C. Probleem is ook hier weer dat de kweepeer moet gekookt worden, en dat daardoor een heel deel van de vitamientjes verloren gaan. Ook qua ijzer scoort de kweepeer erg goed. Goed voor 6% van de Aanbevolen dagelijkse hoeveelheid. Andere goede eigenschappen van de kweepeer: hij zou het risico op maag-en darmkanker reduceren en zou het cholesterol- en het suikergehalte in het bloed doen zakken. Niets dan goeds dus over deze vergeten vrucht!

De kweepeer in de keuken

Door de mens wordt de kweepeer altijd bereid gegeten. Dieren nuttigen de vrucht rauw. In Europa, en dan vooral Zuid-Europa, wordt de kweepeer vooral gebruikt om er confituuur en marmelade van te maken. Het woord marmelade is trouwens afkomstig van het Portugese woord voor kweepeer, namelijk "marmelo". Ook kan de vrucht verwerkt worden tot moes, vaak in combinatie met appelen en peren. Ook als vruchtenpasta is het een echte, zoete lekkernij, erg gesmaakt bij kinderen. Men kan er ook likeur van maken, zoals bijvoorbeeld ratafia. In het Zuiden wordt er ook vaak espuma van gemaakt, met yoghourt en room. Naast zoete gerechten, kan men de kweepeer ook gestoofd gebruiken als bijgerecht bij vlees, gevogelte of wild. In het Oosten wordt de kweepeer zelfs als zout gerecht bereid, opgevuld zoals een tomaat of een paprika of in een tajine. In Mexico worden er van de "membrillo" grote blokken harde gelei gemaakt, die dan in plakken wordt gesneden en zo wordt opgegegeten of met brood. Ook Japan kent de kweepeer en verwerkt de vrucht in allerlei gerechten.

Lees verder

• Herfst: recepten met goudgele, honingzoete kweeperen