Koffie tegen hoofdpijn, migraine of een kater

Koffie is één van de populairste dranken in ons land. Veel mensen beginnen de dag met een kop koffie. Nederlanders behoren dan ook tot de de grootste koffiedrinkers ter wereld. Koffie heeft, vooral dankzij de cafeïne die erin zit, bijzondere eigenschappen. Het geeft je meer energie en verbetert je alertheid en uithoudingsvermogen. Maar werkt koffie ook tegen hoofdpijn, migraine of een kater? En kan koffie ook juist averechts werken?

Koffie tegen hoofdpijn

In koffie zit cafeïne. Cafeïne werkt opwekkend. Het helpt om de alertheid te verhogen en het verbetert de concentratie en het uithoudingsvermogen (één van de redenen dat veel mensen op hun werk meer koffie drinken dan op andere dagen). Het opwekkende effect begint ongeveer een uur na inname te werken. Het duurt een uur of vijf tot de cafeïne uitgewerkt is. Als je veel koffie drinkt dan neemt het effect af. Je moet dan steeds meer drinken om hetzelfde effect te bereiken.

Vernauwing bloedvaten

Cafeïne doet echter meer dan je een energieboost geven. Cafeïne zorgt ook voor een vernauwing van de bloedvaten. Als je hoofdpijn hebt kan dit voor verlichting zorgen. Door de vernauwing neemt de druk in je hoofd namelijk af. Dit is de reden dat sommige mensen, als ze hoofdpijn hebben, baat hebben bij het drinken van één of twee kopjes koffie.

Weekendhoofdpijn

Cafeïne heeft een licht verslavende werking. Drink je dagelijks veel koffie? Dan is de kans groot dat je ontwenningsverschijnselen krijgt als je een dag geen of minder koffie drinkt. Eén van de symptomen hiervan is hoofdpijn. Dit is dan ook één van de belangrijkste oorzaken van de welbekende weekendhoofdpijn. Veel mensen drinken namelijk op hun werk veel koffie. In het weekend drinken ze vervolgens geen koffie of pas veel later op de dag hun eerste 'bakkie'. Het lichaam schreeuwt dan om cafeïne met hoofdpijn als gevolg. Hoe meer koffie je drinkt, hoe erger je ontwenningsverschijnselen zullen zijn. Het is daarom aan te raden om geen hele sloten koffie te drinken. Maar zelfs bij één of twee kopjes per dag kunnen mensen die daar gevoelig voor zijn al last krijgen van ontwenningsverschijnselen als ze een dag geen koffie drinken.

Koffie tegen migraine

Migraine is niet hetzelfde als 'gewone' hoofdpijn. Iedereen heeft weleens hoofdpijn. Migraine komt voor bij ongeveer één op de tien mensen en wordt gezien als een ziekte. Naast hoofdpijn zorgt migraine ook voor klachten als misselijkheid, overgeven en gevoeligheid voor licht en geluid. Migraine wordt veroorzaakt door een verstoring van de samenwerking tussen zenuwen en bloedvaten in de hersenen. Waarschijnlijk is deze aandoening erfelijk. Heb je migraine? Dan heeft vrijwel altijd één van je ouders of grootouders dit ook.

Hoe kan koffie helpen?

Zoals gezegd zorgt de cafeïne in koffie ervoor dat bloedvaten zich vernauwen. Net als bij gewone hoofdpijn kan dit er ook bij migraine voor zorgen dat de pijn minder wordt. Een theorie is dat bij een migraine-aanval bloedvaten ontstoken raken. Een vernauwing van de bloedvaten zou de ontsteking kunnen verminderen. Voel je een aanval opkomen? Dan kan het helpen om twee kopjes zwarte koffie te drinken. Uit diverse studies is daarnaast gebleken dat cafeïne ervoor zorgt dat medicijnen sneller in het lichaam worden opgenomen. Dit is dan ook de reden dat in sommige medicijnen tegen migraine cafeïne zit.

Koffie kan ook een negatief effect hebben op migraine

Er zijn een aantal factoren die de kans op een migraine-aanval verhogen. Bepaalde voedingsmiddelen werken bij sommige mensen als een trigger voor een aanval. Cafeïne kan één van die triggers zijn. Drink je elke dag koffie? Dan kan het het proberen waard zijn om enkele maanden geen koffie te drinken om te kijken of het aantal migraine-aanvallen minder (of meer) wordt.

Drink koffie met mate

Dagelijks grote hoeveelheden koffie is voor mensen met migraine niet aan te raden. Omdat de effecten steeds minder worden naarmate je meer drinkt, zullen twee kopjes koffie (waarschijnlijk, ieder lichaam is immers anders) niet meer helpen bij een aanval. Daarnaast vergoot je de kans op ontwenningsverschijnselen als je een dag geen of minder koffie drinkt. Hierdoor kan migraine juist erger worden.

Koffie tegen een kater

Voor de meesten van ons een herkenbaar gevoel: na een gezellig avondje uit, waarbij de nodige alcohol genuttigd is, word je de volgende ochtend (of middag) wakker met knallende hoofdpijn. Het eerste wat veel mensen dan doen is één of meerdere koppen koffie drinken. Maar is dit wel zo verstandig?

Koffie zorgt er niet voor dat je kater sneller verdwijnt
De twee belangrijkste oorzaken van een kater zijn vochtverlies en het ontstaan van de giftige stof aceetaldehyde. Alcohol onttrekt vocht aan je lichaam. Hoe meer je drinkt, hoe meer vocht je dus verliest. Aceetaldehyde ontstaat bij de afbraak van alcohol. Dit zorgt voor hoofdpijn en een trillend gevoel. Koffie helpt niet tegen deze twee oorzaken van een kater. Wel is het zo dat de cafeïne ervoor zorgt dat je je alerter en minder slaperig voelt. Dit kan er zo toch voor zorgen dat je je iets beter (of in het geval van een erge kater: iets minder hondsberoerd) gaat voelen.

Ontwenningsverschijnselen

Heb je al hoofdpijn van een kater? En sla je je koffie over? Dan krijg je dus wellicht meer hoofdpijn als je je dagelijkse kopje koffie in de ochtend overslaat. Koffie helpt dus ook in dit geval niet tegen je kater. Als je geen koffie neemt ga je je alleen nog slechter voelen omdat je naast een kater ook nog eens last krijgt van ontwenningsverschijnselen.

Tot slot

Koffie zorgt er niet voor dat je kater verdwijnt. Koffie kan wel helpen tegen hoofdpijn of migraine. De kans hierop is groter als je je dagelijkse hoeveelheid koffie beperkt. Drink je dagelijks sloten koffie? Dan zal een extra kopje koffie als je hoofdpijn hebt waarschijnlijk geen positief effect geven. Sterker nog, door ontwenningsverschijnselen kan je juist hoofdpijn krijgen als je niet op tijd je volgende kopje drinkt. Het cliché dat ieder lichaam anders is geldt echter ook hier. De één drinkt dagelijks veel koffie en heeft nergens last van op een koffievrije dag. De ander drinkt één of twee kopjes per dag en krijgt ontwenningsverschijnselen zodra de koffie een dag overgeslagen wordt. Koffie als middel tegen hoofdpijn of migraine zal dan ook bij sommige mensen wel werken en bij anderen niet. Het blijft wat dat betreft een kwestie van uitproberen.

Lees verder

• Cola tegen diarree, misselijkheid en buikpijn