Toch melk(producten) kunnen gebruiken ondanks intolerantie

Melk zit werkelijk in heel veel producten, maar helaas hebben nogal wat mensen last van melk, ook wel melkintolerantie genoemd. Wist je dat er dan toch melkproducten zijn die deze mensen wel kunnen verdragen? Of dat als je last hebt van een lactose-intolerantie, dat men dan lactase pilletjes kan innemen zodat de melk goed verteerd en dus verdragen wordt? Mensen met echt een allergie voor melk kunnen veel minder melkproducten verdragen, vaak is bijvoorbeeld ghee echter wel een mogelijkheid. Iedereen kent de slogan "melk de witte motor". En af en toe eens een stukje kaas of een lekkere beker met melk is heerlijk. Maar wat als je een melkintolerantie hebt? Gelukkig is het voor veel van deze mensen toch mogelijk te genieten van een melkproduct.

Wat is melkintolerantie of melkallergie?

Er zijn twee mogelijke oorzaken waarom iemand geen melk of melkproducten kan verdragen:

• Dit kan te maken hebben met een tekort aan lactase, waardoor de lactose in melk niet goed kan worden verteerd. Dit wordt ook wel melk intolerantie genoemd.
• Of men kan moeite hebben met het verteren van grotere eiwitten zoals caseïne, wei en lactoglobulinen. Dit is een melk-allergie.

Intolerantie door onvoldoende lactase

Bij de geboorte heeft elke baby voldoende lactase om de lactose in de moedermelk te kunnen verteren. Bij meer dan 80% van de wereldbevolking neemt na het derde levensjaar de productie van lactase geleidelijk af, daardoor wordt de vertering van lactose in melk(producten) moeizamer. Lactase wordt normaal aangemaakt in de darmwand. Als het verteren van lactose oftewel melksuiker in melkproducten klachten geeft, is er sprake van een lactose-intolerantie. De lactose wordt dan niet of niet volledig verteerd. Dit geeft lang niet altijd klachten. Maar de darmflora kan erdoor worden geprikkeld en er treden dan allerlei symptomen op zoals diarree, zure oprispingen, opgeblazen gevoel en buikpijn. Dit komt omdat de lactose wordt gefermenteerd in de darmen, waardoor gassen ontstaan. Of deze klachten optreden, hangt af van de hoeveelheid lactase die nog wordt gemaakt in de darm, maar ook met de samenstelling van de voeding en de soorten bacteriën oftewel de darmflora in de darm.

Allergie door de eiwitvertering

Een allergie voor koemelk kan worden veroorzaakt door een reactie op een eiwit uit melk. Het afweersysteem in het lichaam maakt dan antistoffen aan, die reageren op de koemelkeiwitten. Dit eiwit is caseïne. Oorzaken van problemen met vertering van eiwitten kan onder andere komen door bijnieruitputting en een tekort aan maagzuur. Hierdoor heeft het lichaam moeite met het verteren van met name grote eiwitten zoals caseïne. Een kenmerk hiervan is vermoeidheid na het eten of drinken van een melkproduct. Ook het hebben van een loopneus kan duiden op een probleem met de eiwitvertering. Door pasteurisatie van melk krijgt men gebroken eiwitten binnen die nagenoeg onverteerbaar zijn. Door de melk te koken worden deze eiwitten wel beter verteerbaar en opneembaar.

Welke melk kan men toch verdragen ondanks een melkintolerantie?

Welke melkproducten je toch kan verdragen is verschillend per persoon.

A1 en A2 melk

De meeste melk van koeien in Nederland komt van A1 koeien. Het is best moeilijk om A2 melk(producten) te vinden. Deze A2 melk komt van onder andere Jersey en Guernsy koeien. Heel veel mensen met melkintolerantie kunnen wel A2 melk verdragen. Schapenmelk en geitenmelk is altijd A2 en kan dus veel gemakkelijker verdragen worden.

Mensen met lactose-intolerantie

In harde kaassoorten en in Franse roomboter zit geen lactose. De Franse roomboter wordt in tegenstelling tot roomboter uit Nederland 24 uur gefermenteerd en daardoor zit er geen lactose meer in deze boter. Deze roomboter is o.a. bij de Aldi te koop. Omdat er geen lactose meer in zit, heeft men ook geen lactase nodig voor de vertering en kan je deze producten gewoon zonder problemen eten. Geitenmelk bevat helaas net zoveel lactose als koeienmelk en is daarom niet altijd een optie. Wel is het zo dat de lactose uit geitenmelk wel beter wordt verdragen door mensen met lactose intolerantie en daarom misschien toch de moeite van het proberen waard. Ongeveer 40 % van de mensen die geen koemelk kunnen verdragen, reageren wel goed op geitenmelk. Tegenwoordig is er onder andere bij Albert Heijn, de Aldi en de Lidl ook lactose- vrije melk te koop. Het merk Arla heeft ook lactose vrije melk. De Aldi heeft ook lactose-vrije kaas in het assortiment. In Duitsland zijn er meer lactose/vrije producten zoals ook smeerkaas en slagroom, onder andere van het merk MinusL (ook in Nederland te verkrijgen bij AH en de Jumbo). Let er wel op dat deze producten allemaal niet 100% lactose vrij zijn, ze zijn lactose arm. Helaas kan niet iedereen met een lactose-intolerantie deze producten verdragen. En bij de drogist of apotheek zijn lactase tabletjes te koop, heel handig voor als men bijvoorbeeld eens uit eten gaat. Ook voor deze tabletten of druppels geldt dat ze niet voor iedereen werken en dat het soms zelf per product scheelt of ze voor je kunnen werken. Het heeft dus echt zin om verschillende merken hiervan uit te proberen.

Mensen met caseïne verteringsproblemen

Caseïne zit niet in ghee oftewel geklaarde boter. Ook kunnen mensen veel gemakkelijker rauwe melk (producten) verteren. Caseïne in rauwe melk is ongebroken, intact, maar in gepasteuriseerde melk is deze gebroken cq. beschadigd. Dit maakt het eiwit nagenoeg onverteerbaar. Door gepasteuriseerde melk te koken worden de eiwitten wel beter verteerbaar en opneembaar. Rauwe melk wordt op al meer adressen in Nederland verkocht, onder andere bij kaasboerderijen. Het is een heerlijk, onbewerkt product wat veel gezondheidsvoordelen heeft. Het bevat bijvoorbeeld acht essentiële aminozuren. Geitenmelk bevat geen A1 caseïne en is daardoor weer gemakkelijker te verteren als A2 caseïne.

Alternatieve producten

Kan men bovengenoemde producten toch niet verdragen dan is er nog een melkproduct het proberen waard, namelijk melkkefir. Zeker melkkefir gemaakt van rauwe melk is goed verteerbaar voor heel veel mensen. De kefirroosjes waarmede dit product gemaakt kan worden, gebruiken namelijk de lactose uit de melk om zich te voeden en te groeien. Dus het eindproduct bevat zeer weinig tot geen lactose meer. De caseïne in kefir is door de melkzuur fermentatie voorverteerd en deswege gemakkelijker verteerbaar voor mensen die last hebben van verteringsproblemen van caseïne.

Mocht melk van koeien, geiten, paarden of schapen nu echt niet lukken dan zijn er gelukkig tegenwoordig veel plantaardige alternatieven zoals rijstmelk en havermelk. Sojamelk is ook in iedere supermarkt wel te vinden.

Lees verder

• Zelf probiotica drank maken is simpel en gezond!
• Darmen en hun werking
• Lactose-intolerantie: een enzymzwakte