Lamsoor, lekkere, wilde, zilte groente

Lamsoor is een eetbare plant uit de strandkruidenfamilie. Wanneer je lamsoor in de winkel ziet liggen betreft het de bladeren van de zeeaster. Verwarrend genoeg heeft de eetbare zeeaster in de volksmond dezelfde naam als de ook eetbare lamsoor. Er bestaan allerlei varianten van lamsoor die bijvoorbeeld in Griekenland gewoon gegeten worden. Lamsoor komt voor in het Waddengebied, met name op de slurfter van Texel. Verder zie je het in kwelders, aan de Waddenzeekust en in het Deltagebied. Aan de onderkant van de bladeren van lamsoor zitten zoutklieren welke een uitlaapklep zijn voor het overtollige zout. Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Inhoud:

• Zeeaster of lamsoor?
• Naamsgeving lamsoor
• Zeelavendel
• Geneeskracht van lamsoor
• Lamsoor op het schorre
• Lamsoor kweken
• Lamsoorkweker
• Eettips lamsoor

Zeeaster of lamsoor?

Er is veel verwarring over lamsoor. Is het de limonium vulgare of de Aster tripolium? In ieder geval zijn ze beide eetbaar, alhoewel daarover ook de meningen verschillen. Beide soorten worden overal ter wereld gegeten. Beide soorten worden het meest wild geplukt. Het zijn allebei zilte groenten; dat wil zeggen dat ze goed in een maritieme omgeving kunnen groeien. Eigenlijk is limonium de échte lamsoor en wordt zeeaster in de volksmond lamsoor genoemd. Hoe dat precies gekomen is weet niemand, behalve een Fries. Deze Fries weet te vertellen dat de grote lamsoorverwarring de schuld van de Zeeuwen is.

Naamsgeving lamsoor

De Latijnse naam voor lamsoor is Limonium vulgare. Limonium betekent zoveel als ´natte weideplant´. Het komt van het woord ´leimon wat ´weide´ betekent. Een andere verklaring is dat het afstamt van het woord ´limus´, wat modder betekent. Het zou dan, letterlijk vertaalt ´modderplant´ heten. Lamsoor komt van nature voor in zeemodder maar zou ook prima in een weide kunnen groeien. Een derde mogelijkheid is dat het woord komt van het Griekse woord lemnos, wat zeearm, betekent. Vulgare betekent 'gewoon´. De naam lamsoor is aan deze plant gegeven omdat de uit de grond stekende bladeren overeenkomsten vertonen met de oren van een lammetje. Het woord in het Fries skieppe-ear genoemd wat schaapsoor betekent. Schapen in het Waddengebied snoepen vaak van deze lekkere groente. In Zeeland wordt lamsoor zulte genoemd.

Zeelavendel

Lamsoor bloeit met een paarse bloem die een geel hartje heeft. In juni kleurt een veldje met lamsoor geheel paars. Om deze reden wordt het zowel in het Engels als in het Frans zeelavendel genoemd; respectievelijk ´sea lavendel´ en ´lavende de mer´.

Geneeskracht van lamsoor

Lamsoor is eetbaar en het beschikt over geneeskracht. De lamsoorwortel bevat veel tanninen. Het is een slijmoplossende plant. Daarnaast wordt het gebruikt om zijn bloedzuiverende eigenschappen. Het is onder andere goed tegen aambeien. Verder hebben de geurende bloemen de eigenschappen om motten te weren. Daarnaast bevat de plant door het zeewater veel jodium, zout en broom. Dat zijn allemaal stoffen met desinfecterende werking.

Lamsoor op het schorre

Een schorre is een plek in de Waddenzee waar zoveel zand en slib is opgehoopt dat het bij hoog water niet meer onder de zeespiegel komt; het blijft droog. Bij springvloed kan het nog wel onder water komen. Een schorre kan het begin van een nieuwe zandplaat of eiland zijn. Op het schorre komen pioniersplanten voor; dat zijn de eerste planten die zich nestelen in de grond. Lamsoor is zo´n pioniersplant. Een lamsoorvariant is meerjarig. Deze groeit het liefst naast kreken in het drooggevallen zandgebied. Lamsooor kan van half maart tot eind juli geoogst worden. Een plant kan meerdere keren geoogst worden.

Lamsoor kweken

Lamsoor is één van de planten die het prima doet als je over een tuin in de buurt van een zee beschikt. Hij kan zeer goed tegen zout. Hij doet het uitstekend in een losse, droge zanderige bodem maar doet het ook prima in vochtige kleibodem. De zaadjes van lamsoor komen vaak in zeewater terecht. Daar kunnen deze zaadjes erg lang overleven. Volgens een onderzoek gedaan aan de universiteit van Oxford, ontkiemen de zaadjes sneller als ze met zout water in aanraking gekomen zijn.

Lamsoorkweker

Lamsoor mag in Nederland niet geplukt worden. De plant wordt beschermd. In Frankrijk of Engeland mag lamsoor wel geplukt worden maar dient men over een vergunning te beschikken. In Ferwerd, Friesland zit de enige kweker van lamsoor in Nederland, aan de kust van de Waddenzee. Hij kweekt de zeeastersoort die lamsoren wordt genoemd en zelfs als lamsoren wordt verkocht. In dit geval is het een Fries die de lamsoorverwarring in stand houdt.

Eettips lamsoor

Als je lamsoor klaarmaakt hoef je geen zout te gebruiken. Omdat de plant dichtbij zee groeit, beschikt lamsoor zelf al over zout. Lamsoor hoef je niet lang te koken; in maximaal 5 minuten is het gaar. Voordat je lamsoor kookt zul je de groente moeten wassen. Laat het niet te lang liggen in koud water; de plant is namelijk zeewater gewend. Alle smaak zal verloren gaan als het lang in zoet water ligt. Het is heerlijk om lamsoor te roerbakken met roomboter.

Lees verder

• De geneeskracht van bleekselderij
• De geneeskracht van snijbiet
• De weegbree als medicinale groente