Hoe lees je een etiket

Een etiket staat op een levensmiddel en geeft informatie wat er in dat levensmiddel zit. Handig want je weet beter wat je koopt. In de warenwet is vastgesteld wat er op een artikel moet staan. Dan is er ook nog eens de voedsel-en warenautoriteit die controleert of fabrikanten de gegevens op de etiketten zetten. Als winkeliers zelf een zakje doen om niet-voorverpakte producten zoals kaas dan hoeft daar minder informatie op te staan. Het is niet te doen voor een winkelier om alle informatie toe te voegen. In dit artikel lees je alles over ingrediënten, houdbaarheid, herkomst, waarschuwingen en nog veel meer dingen omtrent etiketten. Wat staat er allemaal op een etiket?

Naam

De naam van het levensmiddel of een omschrijving ervan. Een merknaam is niet goed genoeg. Denk maar bijvoorbeeld aan Brinta, Honig, Calvé. Er staat altijd iets onder. "Calvé, smeuïg tot op de bodem".

Voedingswaarde

Hier gaat het om de hoeveelheid van een een voedingsstof. Voedingsstoffen zijn koolhydraten, eiwitten, vetten, natrium enzovoort. Dit kan vermeld worden in een tabel of in de vorm van het GDA-model. GDA is de dagelijkse hoeveelheid voeding je op een dag binnen mag krijgen. Dit is op basis van 2000 kcal. Er staat dan vaak een portie vermeld en hoeveel procent eiwitten, vet, kcal enzovoort dit bevat van de dagelijkse hoeveelheid.

Ingrediënten

Her staan alle ingrediënten die in een product zitten. De meest gebruikte staan vooraan, de minst gebruikte achteraan. Soms krijg je te maken met groepsnamen, zoals vis, of kaas. Als er geen groepsnaam is moeten de ingrediënten zo goed mogelijk weergegeven worden. Soms staat er ook op een etiket hoeveel er van een bepaald ingrediënt in het product zit. Bij blauwe bessensap staat bijvoorbeeld hoeveel blauwe bessen erin zitten. Bij ingrediënten staan ook E-nummers en allergenen. Op sommige producten vind je geen ingrediënten. Denk maar aan verse groente en fruit, aardappelen, honing en water.

De ℮ op het product

De ℮ is een schatting, in het engels "estimate". Dit heeft niet te maken met E-nummers. Het geeft alleen aan hoeveel er ongeveer in de verpakking zit. Het getal achter de ℮ geeft de netto hoeveelheid aan in milliliter, liter,gram of kilogram. Hierin is de verpakking dus niet meegerekend.

Streepjescode

Deze bestaat uit 13 cijfers. De eerste 2 of 3 geven aan welk land de herkomst is. Dat hoeft niet per sé het land te zijn waar het ook geproduceerd is. De code voor Nederland is 87. Er staat ook een productiecode op het product, deze is belangrijk als er iets mis is met het product. De hele partij kan dan uit de handel worden genomen.

De prijs staat soms op het product en soms in het schap in de winkel

De herkomst

Op het etiket moet de naam of adres van de importeur of verkoper staan. Het land van herkomst moet er alleen op als er misverstanden over kunnen bestaan. Denk maar aan Zeeuws spek wat je in Oostenrijk verkoopt. Op voorverpakt rund- en kalfsvlees staat waar het dier geslacht is en waar het vandaan komt. Op vis staan gegevens over de productiemethode en het vangstgebied.

Houdbaarheid

Op de verpakking moet staan hoelang een product houdbaar blijft. Als je het product niet opent dan moet het tot die datum houdbaar blijven. Er zijn 2 manieren waarop de houdbaarheid op het product wordt aangegeven:

• Te gebruiken tot: dit gaat om bederfelijke producten. Denk hierbij aan vlees, vis, kip. Te gebruiken tot is de uiterste datum waarop het product gegeten mag worden. Eigenlijk is het dus tot en met. Deze datum is haalbaar als zowel de verkoper als jijzelf het product bewaard hebben zoals op de verpakking aangeschreven staat. De houdbaarheid is anders korter. Let daarom op hygiëne van het product en de winkel. Tot en met, is verplicht bij alle voorverpakte producten die bewaard moeten worden tussen 0 en 6 graden die korter dan 5 dagen houdbaar zijn.
• Ten minste houdbaar tot: betekent dat het product zonder te openen in ieder geval goed blijft tot die datum. Na de datum kan de kwaliteit achteruit gaan maar wordt je er normaal niet ziek van. Bij ten minste houdbaar tot mogen producenten het product na die datum nog verkopen. Let wel op bij bederfelijke producten met ten minste houdbaar tot, van melk en eieren over datum kun je wel ziek worden.
• Bij sommige levensmiddelen is de houdbaarheid niet verplicht, bij fruit zie je vaak zelf wel of het goed of niet goed meer is.
• Sommige producten als specerijen zijn met straling behandeld, waardoor ze langer houdbaar zijn. Dit staat op het product aangegeven

Waarschuwingen

Waarschuwingen staan altijd op kip, zuigelingenvoeding, zoetstoffen, vitaminepreparaten en producten die cholesterolverlagend zijn. Dit kunnen waarschuwingen zijn voor bacteriën zoals salmonellabacterie in kip. Het kunnen ook waarschuwingen zijn voor aspartaam omdat mensen met de zeldzame stofwisselingsziekte phenlykentonurie dit niet kunnen verdragen. Op vitaminepillen moet staan hoeveel je maximaal mag innemen. Het kan ook zijn dat er op een product staat: "dit product is uitsluitend bedoeld voor mensen die hun cholesterolgehalte willen verlagen", denk aan zwangere vrouwen en jonge kinderen.

extra vermeldingen

Nu nog een stukje over extra gegevens die op het etiket kunnen staan:

• Verpakkingsgas: lucht waar de zuurstof uit is gehaald. Producten kunnen langer houdbaar blijven met deze methode. De E-nummers E938 t/m E949 gaan hierover. Er staat dan op het etiket: "verpakt onder beschermde atmosfeer."
• Bij diepvriesproducten staat: "na ontdooien niet opnieuw invriezen", dit is omdat de kwaliteit achteruit kan gaan als je het opnieuw gaat invriezen.
• Er staat ook vaak hoe lang en bij welke temperatuur het product bewaard moet blijven.
• Het doel van genetische gemodificeerde producten is dat bijvoorbeeld de mais geen last heeft van plagen. Bij genetisch gemodificeerde producten zijn de genen van het ene organisme rechtstreeks in het andere organisme geplaatst. Er staat dan op het etiket: "dit product bevat genetisch gemodificeerde organismen".
• Bij producten waar meer dan 150 miligram cafeïne per liter inzit staat: "hoog cafeïnegehalte".