Traditionele Zweedse gerechten

In Zweden houden ze van koken en lekker eten. Veel Zweden eten zowel 's middags (met de lunch) als 's avonds een warme maaltijd. Zelfs Zweedse kinderen krijgen elke dag op school een warme, gezonde maaltijd. Hieronder volgen een aantal traditionele Zweedse gerechten.

• Zweedse gehaktballetjes (Svenska köttbullar)
• Haring (Sill)
• Garnalencocktail op een geroosterde witte boterham (Toast Skagen)
• Smörgåstårta
• Pyttipanna
• Janssons Frestelse
• Surströming

Zweedse gehaktballetjes (Svenska köttbullar)

Zweedse gehaktballetjes worden in Zweden traditioneel gegeten met aardappelpuree en vossenbessenjam (lingonsylt). Ook tegenwoordig is dit nog steeds een geliefd gerecht onder de Zweden. Probeer ook eens deze zelfgemaakte Zweedse gehaktballetjes. Natuurlijk is het ook mogelijk om dit traditionele gerecht bij Ikea te eten en om de gehaktballetjes bij Ikea te kopen, maar de smaak zal niet helemaal hetzelfde zijn.

Ingrediënten voor vier personen:

• 500 gram gehakt (gemengd)
• 4 eetlepels paneermeel
• 1,5 dl melk
• 1 ei
• een halve ui
• 1 theelepel piment (kryddpeppar)
• zout en peper

Bereidingswijze:

Meng het paneermeel met de melk en laat het een aantal minuten staan. Meng daarna daarin het gehakt, het ei, de halve ui (in stukjes), het piment en het zout en peper. Maak er daarna kleine gehaktballetjes van. Als tip kunnen de gehaktballetjes een aantal minuten in de over worden gedaan, voordat ze in de pan worden gebakken, zodat ze niet uit elkaar vallen. Serveer daarna samen met aardappelpuree en wat vossenbessenjam.

Haring (Sill)

Op alle grote feestdagen in Zweden wordt een smörgåsbord gemaakt. Dit zijn allemaal verschillende gerechten die als buffet gegeten worden. Haring is op al deze feestdagen aanwezig. Echter, niet op de manier zoals wij haring in Nederland eten. De haring wordt in een bepaalde dressing/marinade gegeten. Een aantal voorbeelden zijn mayonaiseharing, mosterdharing, dilleharing en haring in roomsaus. Elke feestdag heeft zijn eigen soorten haring die oorspronkelijk alleen dan werden gegeten. Ik zal als voorbeeld een recept geven van mosterdharing (senapssill).

Ingrediënten voor vier personen:

• 300 gram schoongemaakte maatjesharingen
• 1 dl dijonmosterd
• 1 theelepel zout
• 4 eetlepels suiker
• 3 eetlepels witte wijnazijn
• 1 dl koolzaadolie (raapolie)
• 3 eetlepels water
• een handvol dille

Bereidingswijze:

Meng de mosterd, zout, suiker, witte wijnazijn in een schaal. Voeg de olie toe in dunne stralen terwijl je het mengsel roert. Voeg als laatst het water en de dille toe aan het mengsel. Voeg daarna de haring toe. Laat het vervolgens 24 uur in de koelkast staan.
Vaak wordt de haring in stukjes op brood (bijvoorbeeld roggebrood) gegeten samen met plakjes gekookt ei.

Garnalencocktail op een geroosterde witte boterham (Toast Skagen)

Toast Skagen wordt in Zweden als lunch gegeten of als voorgerecht gemaakt. Garnalenliefhebbers zullen dit zeker kunnen waarderen.

Ingrediënten voor vier personen:

• 700 gram ongepelde garnalen
• 4 eetlepels mayonaise
• 2 eetlepels crème fraische
• witte peper
• 1 rode ui
• 1 citroen
• 4 witte boterhammen

Bereidingswijze:

Pel de garnalen en snijd deze vervolgens in twee stukjes. Snijd de rode ui in heel kleine stukjes. Meng de mayonaise met de crème fraische en de stukjes uit. Voeg witte peper naar smaak toe. Voeg daarna de garnalen toe. Rooster de vier witte boterhammen en verdeel het mengsel over de vier geroosterde boterhammen. Snij de citroen in schijfjes en leg één schijfje op elke boterham.

Smörgåstårta

Een smörgåstårta is een gerecht dat door zijn lagen en vullingen aan de buitenkant aan een taart doet denken, maar de smaak heeft van een zeer goed belegde boterham. Een smörgåstårta kan met verschillende ingrediënten worden bereid, maar bestaat altijd uit verschillende lagen brood met een crèmige vulling van vis of vlees. Ik zal hieronder een voorbeeld geven van een recept met garnalen en tonijn.

Ingrediënten voor vier personen:

24 sneetjes wit (vierkant) brood

Garnalenvulling:

• 300 gram garnalen (gepeld)
• 1 dl mayonaise
• 1 dl zure room
• dille
• zwarte peper

Tonijnvulling:

• 1 blikje tonijn in water
• 1 dl mayonaise
• 1 dl zure room
• 1 dl gehakte prei
• eventueel een beetje citroensap

Garnering:

• 4 eieren
• garnalen
• zalm
• citroen

Bereidingswijze:

Snijd de korstjes van de boterhammen af. Leg een rij van vier boterhammen naast elkaar en daaronder nog een rij van vier. Zorg dat alle boterhammen goed tegen elkaar aan liggen. Meng in een kom de ingrediënten van de garnalenvulling en in een andere kom de tonijnvulling. Smeer op de boterhammen een dikke laag garnalenvulling. Leg daarna weer acht boterhammen over de vulling en smeer vervolgens een dikke laag tonijnvulling op de boterhammen. Leg daar vervolgens weer acht boterhammen bovenop en smeer daar weer een laag garnalenvulling op. Leg vervolgens weer een laag boterhammen bovenop de garnalenvulling. Gebruik de overgebleven tonijnvulling om de zijkanten van de ''taart'' goed mee in te smeren. Bovenop de ''taart'' smeer je een laag van mayonaise. Leg daar bijvoorbeeld plakjes gekookt ei, schijfjes citroen, gerookte zalm en garnalen op. Dit kan je zo mooi maken als je zelf wilt.

Pyttipanna

Pyttipanna is een heel simpel, maar lekker eenpansgerecht. Het bestaat uit kleine blokjes aardappel, stukjes ui en stukjes vlees. Als vlees kan zowel kip als worst of ham worden gebruikt. Voor vegetariërs is het mogelijk stukjes Quorn te gebruiken. In Zweden kan dit gerecht in verschillende vormen in een diepvrieszak in de supermarkt worden gekocht, maar het is ook makkelijk zelf te maken. Als voorbeeld gerecht gebruik ik hamblokjes.

Ingrediënten voor vier personen:

• 10 vaste aardappelen
• 2 uien
• 5 dl hamblokjes
• zout
• witte peper
• 4-6 eieren
• rode bieten in een potje

Bereidingswijze:

Schil de aardappelen en snijd ze in kleine vierkante blokjes. Snijd tevens de uien fijn. Bak de kleine stukjes aardappel ongeveer 10-15 minuten. Leg ze daarna op een bord en fruit vervolgens de fijngesneden uien. Daarna kunnen de hamblokjes en aardappels worden toegevoegd. Voeg zout en witte peper naar smaak toe. Bak in een andere pan de eieren. Serveer de Pyttipanna met een gebakken ei erbovenop en koude bieten aan de zijkant.

Janssons Frestelse

Net zoals haring, is Janssons Frestelse ook een geliefd gerecht dat bij elke feestdag op de tafel staat.

Ingrediënten voor vier personen:

• Ca. 1 kg aardappelen
• 2 gele uien
• 200 gram ansjovisfilet
• 3 dl kookroom
• 3 eetlepels paneermeel
• 2 eetlepels boter of margarine

Bereidingswijze:

Schil de aardappelen en snijd ze in de vorm van dunne frieten. Snijd de ui fijn. Smeer een ovenschaal in met boter. Leg de ansjovis (in stukjes), de gesnipperde uien en aardappelen in de ovenschaal. Zorg dat de bovenste laag altijd uit aardappelen bestaat. Giet daar overheen de kookroom. Strooi wat paneermeel bovenop de room en zet de ovenschaal een uur in de oven op 225 graden.

Surströming

Surströming is een traditioneel gerecht in Zweden dat uit gefermenteerde Oostzeeharing bestaat. De haring zit in blik en bij het opendoen komt er een verschrikkelijke vieze geur uit het blikje. Alleen de geur is voor veel mensen al genoeg om het niet te proberen. In de zomer hangen er direct allemaal vliegen rond het blikje. De haring wordt gegeten met gekookte aardappelen, ui en opgerold in Zweeds brood (tunnbröd). Voor de liefhebbers een ware delicatesse.