Wijnkennis: de absolute 'basics'
Wijn. Een fijne drank, die echter ook heel intimiderend kan zijn. Hoezo? Stel, je bent beginner in de 'wijnkennis.' Je zit in een restaurant tegenover een wijnkenner, en die vraagt je bijvoorbeeld wat voor wijn je bij je vis wilt. 'Kies jij maar', zeg je laf. Maar intussen vraag je je af: wat zijn toch de basics van wijnkennis? En is het echt waar dat je geen witte wijn bij vlees drinkt, en geen rode bij vis? Lees verder...
Wijnsoorten
Er is een overdonderende variatie in soorten wijn. Dat komt omdat elke wijn om te beginnen van een bepaalde druif wordt gemaakt, of van een mix aan druivensoorten. Maar ook verschilt het klimaat, de grondsoort en de behandeling van de plant. Een optimaal proces van groei tot fles, kan een heel andere wijn opleveren dan een niet-optimaal proces waarbij bijvoorbeeld temperatuur, rijpingsduur of bodemomstandigheden roet in het eten gooien. Zelfde druif, ander resultaat, dus. Om de verwarring nog wat groter te maken, kan onder één naam zoals Sancerre of Bordeaux een waar gamma aan rode, witte en/of roséwijnen vallen, en brengen bepaalde streken vanuit een bepaalde druivensoort heel andersoortige wijnen voort dan andere streken. Wat je hier dus leest, betreft een serie vuistregels.. maar dat is een kenmerk bij uitstek van teksten voor beginners. De finesses komen later (misschien) wel!
Witte wijn
Witte wijnen kunnen komen van de witte druivensoorten, en de wijn heet dan blanc de blanc: witte wijn van witte druiven. Echter, er is ook witte wijn van blauwe druiven: blanc de noir. De meest bekende Europese witte wijnen wordt geproduceerd in onder andere Oostenrijk, Frankrijk, Duitsland en Italie. Over het algemeen zijn witte wijnen minder vol dan rode. Een van de meest vertrouwde namen in witte wijn is de Chardonnay, ook weleens 'de koningin onder de witte wijnen' genoemd. Een wijn waar zelfs zwijmelliedjes over gemaakt zijn.Meestal is een chardonnay een volle wijn met componenten als fruit, noten en vanille. Het is een veelzijdige wijn.Riesling is misschien wel de bekendste Duitse wijn, maar wordt ook in Frankrijk geproduceerd. De wijn is in tegenstelling tot de Chardonnay eerder licht tot gemiddeld dan vol van smaak. De Pinot Gris komt onder andere uit Italie en Frankrijk. Deze wijn valt op door haar citrusaroma's.
Rode wijn
Beroemd voor hun rode wijnen, zijn de Franse streken Beaujolais, Bourgogne en Bordeaux. Alleen al in de Bordeaux wordt een hele waaier aan Bordeaux-wijnen geproduceerd, waar overigens ook witte en rosés bij zijn. Meestal is een rode Bordeauxwijn samengesteld uit meerdere druivensoorten, waar een rijk en gelaagd aroma door ontstaat. Bekende rode wijnen zijn Cabernet Sauvignon, Pinot Noir en Merlot. De eerste heeft bij optimale groei, omstandigheden en productie een krachtig en duidelijk aroma met accenten als bessen en chocolade. Een jongere Pinot Noir heeft vaak accenten van rode fruitsoorten, terwijl oudere Pinot Noir-wijnen een meer aard-achtig aroma hebben en ook weleens aan drop doen denken. Een Merlot is gewoonlijk fruitig en eerder zoet van smaak.
Rosé
Een rosé krijgt gewoonlijk haar typische tint doordat schillen van blauwe druiven maar kort de kans krijgen hun kleur af te geven aan het vocht. Het is dus geen 'rose' wijn, maar feitelijk een lichtrode. Soms ook wordt witte met rode wijn gemengd, en heet dat dan een rosé wijn. Dit ondanks het feit dat veel wijnlanden dit proces verbieden. Officieel is de rosé nooit helemaal volwaardig erkend naast haar witte en rode soortgenoten. Vandaar dat je je tegenover een kenner op glad ijs waagt door een uitgelezen diner door een rosé te laten vergezellen... hooguit één gerechtje 'mag'! Tja.. Een bekende rosé is de rosé Cabernet Sauvignon (fruitig en weleens wat bloemig). Ook bekend is de Rosé de Syrah (doorgaans fris en licht) en de Sancerre Rosé (gewoonlijk fruitig en nogal droog).
De juiste wijn bij het juiste gerecht
De hamvraag bij wijn is natuurlijk: hoe kies je de juiste wijn bij het gerecht dat je voor ogen hebt? Om het interessant te maken, zijn er verschillende benaderingen. Maar ook modes! Het is niet zo lang geleden dat we massaal dachten dat witte wijn niet bij vlees 'mag', en rode wijn niet bij vis. Die stelregel is net zo achterhaald als het idee dat je geen visvoorgerecht kunt combineren met een vlees-hoofdgerecht. Fusion hier, daar en overal dus! We hebben al met al een wat ingewikkeldere situatie, maar ook heel wat meer vrijheid dan ooit.
- Je kunt er bijvoorbeeld voor kiezen om wijn in contrast met een gerecht te selecteren. Pittige zoute kaas met een zoete wijn (zoals vanouds al het portje met oude kaas wordt gegeten).
- Een tweede gedachtegang die gelukkig wel te volgen is, is dat de wijn in het verlengde van het gerecht hoort. Een volle wijn met een wat 'romige' smaak bij een gerecht met een volle smaak plus romige saus, dus. Vereiste is hierbij wel steeds dat de wijn en het gerecht elkaar niet mogen aftroeven qua smaaksensatie. Een lichte, subtiele wijn zinkt immers in het niet bij een krachtig smakend en kruidig gerecht.
- En tot slot is het een beetje trend aan het worden om uit te gaan van de houding 'ik maak zelf wel uit wat ik waarbij drink.' Dat vereist natuurlijk wel enige kennis van zaken...