Russian Imperial Stout

Bier is er in alle geuren en kleuren. In de Benelux zijn de meeste bierdrinkers verlekkerd op een pils, dubbel of tripel. Eventueel een fruitbier of witbier, en iets meer uitzonderlijk ook een geuze of aanverwante. Toch zijn er nog vele andere biersoorten die zeker ook een vermelding waard zijn, en die langzaamaan in Europa met een (werder) opmars bezig zijn. Eén van die stijlen is de "Russian Imperial Stout".

Geschiedenis:

De brouwsels die wij nu kennen als "RIS" stammen af van een recept uit Londen ontstaan rond de 18de eeuw.
Deze bierstijl was zeer geliefd bij Tsaar Catherina II van Rusland, daardoor werd het bier dan ook veelvuldig naar Rusland geëxporteerd.

Omdat het in die tijd lang duurde om goederen te verschepen tussen Engeland en Rusland werd er veel alcohol voorzien in het goedje. Dit om te zorgen dat de drank niet reeds bedorven was bij aankomst.

Kenmerken:

De Imperial Stout is over het algemeen genomen een heel donker bier, zelfs tot pikzwart, waar je in sommige gevallen niets meer van licht door kan krijgen. De schuimkraag, die niet noodzakelijk aanwezig dient te zijn, gaat van beige tot donkerbruin.

Een alcoholpercentage van 12-15% is niet ongewoon. Er zijn uitschieters met meer dan 25%, al blijven dit uitzonderingen.
De minder zware varianten hebben rond 8% alcohol. De bitterheidsfactor van een Imperial Stout mag men tussen de 50 en 90 IBU* verwachten.

Een Imperial stout heeft over het algemeen een volmondige gebrande mout smaak, waar regelmatig ook de hop- smaak nog goed doorkomt. Het heeft een dichte cohesie en voelt soms bijna aan als een siroop. Het bevat regelmatig chocolade- en koffie smaken (die eventueel ook van de mout kunnen komen), en is veelal bitter-zoet.

Voorbeelden:

De Imperial Stout wordt momenteel in veel landen (terug) gebrouwen, toch zijn het meestal nog vrij onbekende brouwerijen voor het grote publiek die de beste RIS brouwen.

Om enkele van de betere RIS- bieren op te noemen:

• België: De Struise Brouwers - Black Albert
• België: De Struise Brouwers - Black Damnation (reeks) - De eerste in de reeks is samen met De Molen ontwikkeld.
• Denemarken: Mikkeller - Black
• Nederland: Brouwerij de Molen - Hel & Verdoemenis
• Nederland: Brouwerij de Molen - Hemel & Aarde
• USA: Goose Island - Bourbon County Brand Stout
• USA: Founders - Founders CBS
• USA: Three Floyds - Dark Lord
• Zweden: Närke - Stormaktsporter

Dit zijn over het algemeen microbrouwerijen, en de bieren zijn dan ook schaars tot bijna onmogelijk om te verkrijgen in sommige gevallen. Enkel in bierspeciaalzaken zal je bovenstaande bieren misschien aantreffen.

Voor wie op zoek wilt gaan:
De bieren van De Molen, De Struise Brouwers en Mikkeller zijn mits wat zoekwerk zeker te vinden in de Benelux.

Evolutie:

Een evolutie die de laatste paar jaren de kop op steekt bij de RIS- bieren, is het extra laten rijpen van het bier op eikenhouten vaten. Deze vaten werden dan voordien gebruikt om andere dranken in op te slaan zoals wijnen, champagne, bourbon,...

Door deze evolutie creëert men, met hetzelfde basisbier, in sommige gevallen 10 verschillende bieren.
Het spijtige aan de zaak is dat deze methode van een rariteit naar een must is overgeschakeld, en dat de "Barrel Aged" versies niet meer bij te houden zijn... Iedereen wilt zijn graantje meepikken en de originaliteit gaat hiermee soms totaal verloren.
Een ander nadeel is dat de prijzen van het bier door de aankoop van de gebruikte houten vaten natuurlijk enkel de hoogte ingedreven worden. Zo komt het dat er soms bijna absurde prijzen neergeteld moeten worden voor een flesje bier. Een evolutie die ik zeker niet kan toejuichen.

Wat natuurlijk niet wil zeggen dat de bieren niet lekker zouden smaken, heel veel in vaten gerijpte bieren zijn goed tot zeer goed. Maar men begint meer en meer dezelfde smaken terug te vinden in de bieren, waardoor men zou verlangen naar wat originaliteit, of zelfs gewoon terug de basis Russian Imperial Stout in plaats van de dertien in een dozijn varianten.

Natuurlijk zijn er ook RIS- bieren die men met andere ingrediënten een boost probeert te geven. Zo zijn er onder meer imperials terug te vinden met één of meerdere van volgende ingrediënten:

• Dure koffie, zoals Kopi Luwak
• Vanille
• Fruit
• Pepers in alle soorten
• Wei (bijproduct van kaas)
• Zeewier
• ...

Maar deze zijn natuurlijk ook niet allemaal even succesvol...

Conclusie:

De Imperial stout of Russian Imperial Stout (RIS) is een bier dat veel mensen bij de eerste slok niet echt lekker vinden.
Eigenlijk is het een bier dat je moet leren drinken. De eerste keer dat ik de intense gebrande mout in combinatie met koffie en chocolade in mijn mond liet rondgaan, was dat zo een overrompeling dat ik mij bijna verslikte. Na enkele jaren is het één van mijn favoriete bierstijlen geworden, maar ik heb dit langzaam moeten opbouwen. Geef het niet direct op bij de eerste slok.

---

* IBU = de International Bitterness Unit