Speciaalbieren indelen in stijlen en herkennen

Speciaalbieren zijn populairder dan ooit. Hoeveel verschillende soorten bier zijn er nu eigenlijk? Brouwers en bierkenners spreken over bierstijlen, die elk hun duidelijke karakteristieken hebben. Ook is het mogelijk om bier in te delen aan de hand van de manier waarop het gebrouwen wordt: bovengistend, ondergistend, spontane gisting. Maar ook een simpele indeling door kleur en benaming leidt al snel tot meer inzicht. Dit geeft houvast bij het vinden van bieren die aansluiten bij je persoonlijke smaak. Bekend zijn natuurlijk pils, bockbier, witbier en trappistenbier, die in vrijwel elke supermarkt te koop zijn. Bij de slijter vind je tegenwoordig een redelijk uitgebreid assortiment met onder andere trappistenbieren en het aanbod van diverse Nederlandse brouwerijen. En bij de bierspeciaalzaak vind je honderden verschillende speciaalbieren. Door de bieren in te delen in stijlen ontstaat overzicht. Als een bepaalde stijl goed aansluit bij je persoonlijke smaak wordt het makkelijker om eens wat nieuws uit dezelfde stijl te proberen. Goede kans dat dat bier dan ook goed in de smaak valt.

Bierstijlen

De Amerikaanse Brewers Association (BA) heeft een lijst gepubliceerd waarop maar liefst 140 verschillende bierstijlen gedefinieerd zijn. Per bierstijl is exact aangegeven wat de kleur, het aroma, de bitterheid en de smaak is. Dit is een zeer bruikbare indeling voor bierfestivals en wedstrijden waar de kwaliteit van bieren beoordeeld wordt. Maar voor een gewone biergenieter blijft het lastig om bieren op deze wijze in te delen.

Een veel bruikbaarder middel is het periodiek systeem der bieren dat is ontwikkeld door M. Schutte. Aan de hand van de kleur en de benaming is snel te vinden met welke bierstijl we te maken hebben.

Voorbeeld trappist
Als voorbeeld gebruiken we een bier dat besteld kan worden op menig terras en vaak alleen aangeduid wordt als ‘trappistenbier’. Meestal gaat het om een donkerbruin bier en op de fles staat de aanduiding ‘dubbel’. Dubbel is te vinden in de derde kolom van het periodiek systeem der bieren en valt onder de Belgian Ales. Tot deze groep horen dan ook de tripel en quadrupel, ook vaak als ‘trappistenbier’ aangeduid, en tevens de blonde en de sterke blonde.

voorbeeld witbier

Een ander voorbeeld, een witbier dat wordt besteld op het terras. Deze vinden we in de eerste kolom en valt onder de ‘tarwebieren’. De lichte bieren uit deze bierstijl, Weizen en in mindere mate Berliner Weisse, worden ook wel als alternatief voor witbier aangeboden in de horeca en achteloos verstrekt als om een witbier wordt gevraagd. De overige bieren in deze bierstijl zijn weliswaar donkerder van kleur, maar delen de frisse dorstlessende smaak van de lichtere tarwebieren.

Gistingswijze

Gisten zetten de suikers in de wort (het bier in voorbereiding) om in alcohol. Hierin kunnen drie verschillende manieren onderscheiden worden.

Bovengistend

Dit proces vindt plaats bij temperaturen tussen ca. 15-25 graden Celsius. De gebruikte gist, behorende tot de Saccharomyces cerevisiae, drijft bovenop de wort, vandaar de naam bovengistend. Een nadeel van bovengisting is dat bij deze relatief hoe temperaturen bacteriën zich ook makkelijk vermenigvuldigen en het bier kunnen bederven. Trappist is bijvoorbeeld een bovengistend bier. Dit proces wordt gebruikt bij de meeste speciaalbieren.

Ondergistend

Ondergisting, ook wel alge gisting genoemd, vindt plaats bij temperaturen tussen de 4 en 12 graden Celsius. De gebruikte gist behoort tot de Saccharomyces carlsbergensis oftewel Saccharomyces uvarum. Ondergisting duurt langer dan bovengisting, maar de kans op bacteriële infectie is veel kleiner. Pilsener is een ondergistend bier.

Spontane gisting

Spontane gisting is de oudste manier om bier te vergisten. Er wordt gebruik gemaakt van gisten in de lucht die in de wort neerslaan en een gistingsproces op gang brengen. De hoeveelheid en soort gisten zijn hierbij nauwelijks te controleren en ook de efficiency van de gisten is veelal onbekend. Lambiek is een biersoort die nog steeds gebrouwen wordt op basis van spontane gisting.

Aantekeningen maken

Om goed inzicht te krijgen in welke bieren goed aansluiten bij je smaak, oftewel welk bier je lekker vindt, is het belangrijk om aantekeningen te maken zodat je op een later moment nog eens terug kunt kijken hoe je een bier eerder beoordeeld hebt. Dit kan met een eenvoudige notitieblok, maar makkelijker is het om hiervoor speciale apps te gebruiken zoals Untappd of Ratebeer.

Conclusie

Door bieren te categoriseren en in te delen in bierstijlen wordt het makkelijk om vergelijkbare bieren te vinden die aansluiten bij de persoonlijk voorkeuren.