Bloemen in mijn bord: Lavendel
Lavendelwater, gemaakt van vijf gram bloemen die men gedurende vijf minuten in een liter kokend water laat trekken, werkt verfrissend en kalmerend. Dat meldde ons al de Heilige Hildegard van Bingen, die nog wist te vertellen dat ook leeuwen van lavendel houden. Men weze dus gewaarschuwd.
Overigens stamt het gebruik van lavendelwater niet uit de tijd van Hildegardis. De Romeinen gebruikten al lavendelaftreksels in hun badwater. Sterker, de naam lavendel is een afleiding van het Latijnse lavare oftewel wassen. Maar een was- of kosmetisch geurtje in de keuken gebruiken, is dat niet een stap te ver? Dat geparfumeerd smaakje lijkt me dan ook de drempel bij het gebruik van lavendel in de keuken. De kunst is dan ook om die parfumsmaak niet te laten overheersen, door bvb alleen de bloemblaadjes te plukken, ze op de juiste manier te laten trekken en ze te combineren met andere smaakjes zoals munt. En natuurlijk moeten we ook even wennen aan een nieuwe smaak. Maar als het zover is, worden lavendelijs, lavendelthee en lavendelgelei een echte lekkernij.
Lavendelsuiker
100g verse lavendelbloemen, 1000g suiker
Pluk de bloemen van de lavendel als ze juist open zijn, liefst op een droge zonnige dag.Vermeng de bloemen in een mixer of in een vijzel met de suiker, maar zorg ervoor dat er een volkomen homogene massa ontstaat. Vul goed af te sluiten potjes met deze suiker en gebruik de lavendel-suiker voor het aromatiseren van vruchtensalades, koele dranken of in bloementhee. Na ongeveer een jaar is de lavendelsuiker een goed deel van zijn aroma kwijt, maar dan zijn er weer bloemen om nieuwe suiker te maken.
Lavendel-munt gelei
2 kilo goudreinetten, 2 kopjes fijngesneden blaadjes van kruizemunt of appelmunt, 1/2 kopje suiker, 1/2 kopje water, 1/2 kopje lavendelbloemen. Snijd de appelen in vieren maar schil ze niet en verwijder ook de klokhuizen niet. Verwarm de appelen in een pan met zoveel water dat ze juist onder staan en laat alles daarna 20 minuten op een zeer zacht vuur sudderen. Als de appelen zacht, maar niet stuk zijn, wordt alles in een zeer fijne zeef of neteldoek gedaan om uit te lekken. Daarbij mag men de appelen niet door de zeef wrijven, anders wordt de gelei troebel. Na een half uur uitlekken meet men de vloeistof. Meestal houdt men van de bovengenoemde hoeveelheid 2,5 kopje appelsap over. Deze appelen worden met dezelfde hoeveelheid suiker tot 100° C (maar nooit hoger dan 105 ° C) verhit. Daarna wordt de muntsiroop toegevoegd. De muntsiroop maakt men door de fijngesneden muntblaadjes met de suiker gedurende een nacht te laten staan en de volgende dag tot aan het kookpunt te verhitten. Daarna laat men de muntsiroop afkoelen, giet men ze door een zeef en voegt men de siroop toe aan de warme appelgelei. In zorgvuldig schoon gemaakte potjes strooit men op de bodem enkele lavendelbloempjes waarna men er de warme gelei in giet. De potjes worden afgedekt met cellofaan en op een droge koele plaats bewaard.
Variatie: appelsap met pectine gebruiken ipv appel. Ook kant en klare muntsiroop is mogelijk.
Lavendelhoning
1 kopje verse lavendelbloemen, l1potje honing (450g). Giet de honing in een pannetje en verwarm de honing tot deze vloeibaar is. Voeg dan de gewassen en gedroogde lavendelbloemen toe en laat de honing gedurende tien minuten op een klein vuurtje met de bloemen trekken. Haal de pan van het vuur, dek goed af en zet gedurende 24 uur op een warme plaats.
Verwarm daarna alles nog eens op een zeer laag vuur en giet tot slot de vloeibare massa door een zeef. Bewaar de lavendelhoning in goed af te sluiten potjes op een koele droge plaats. Nog eenvoudiger giet wat vloeibare accaciahoning over lavendelbloemen, eventueel eerst even au bain marie laten trekken, en daarna 24 uur op kamertemperatuur laten staan. Dan nog even opwarmen en uitzeven.
Lavendel-ananasdrank
1 blik ananas of verse ananas in blokjes, 1 liter water of appelsap, 2 citroenen, 100g suiker, 2 theelepels verse lavendelbloemen. Meng ananas, water of sap, citroensap, suiker en lavendel. Laat koelen. Serveer met alles erop en erin, eventueel te drinken met een rietje. Variatie: ik prefereer spuitwater ipv water. Je kan ook lavendelsiroop gebruiken of er een scheutje schuimwijn (Clairette de Die) of andere sterke drank aan toevoegen.
Gedistilleerde lavendelazijn
1 kopje verse lavendelbloemen en 1 liter wijn- of appelazijn. Vul een theeketel met de lavendelbloemen en de azijn. Sluit de tuit af met een kurk waarin een gat gemaakt is ter grootte van een slang. Verbind een slang van 1 meter met de ketel, leid de slang door een kom met gekoeld water naar een fles. Kook nu op een zacht vuur de azijn, de azijndamp zal door het slangetje heen gaan, afgekoeld worden en in de fles als een geurige vloeistof achterblijven. Deze lavendelazijn kun je in allerlei vinaigrettes gebruiken.
Nota: we maken in feite een primitief distilleertoestel, dat je ook, met enige moeite, kan gebruiken om allerlei
hydrolaten of kruidenwaters te maken.