De stoomoven, een andere manier van eten bereiden

Het kiezen van een keuken is tegenwoordig heel wat meer dan een keuze uit standaardkastjes en een kooktoestel. Er zijn vele mogelijkheden in apparatuur die in de keuken wordt geplaatst, elk met eigen voor- en nadelen. De stoomoven is een relatief nieuw apparaat in de keuken. Wat kunt u ermee en wat kunt u ervan verwachten.

Koken met stoom

Het koken met stoom is in het geheel niet nieuw. Al duidenden jaren geleden wist men in het Verre Oosten en dan vooral in China al dat koken met stoom gezonder, makkelijker en smaakvoller was dan andere bereidingswijzen. Toen deze vorm van koken naar Europa kwam was deze in beginsel voorbehouden aan een selecte groep professionals en werd het stomen vooral gebruikt in duurdere horecagelegenheden. Inmiddels is deze bereidingswijze echter ook toegankelijk geworden met de komst van de “betaalbare”stoomoven.

Nederland loopt voorop op de rest van Europa in het gebruik van de stoomoven, alleen in Zwitserland worden relatief meer stoomovens verkocht. De prijs varieert van 1200 tot 4000 euro. In 2007 werden er circa vierduizend stoomovens verkocht, de verkoop stijgt jaarlijks met ongeveer 20%. De stoomovens worden voornamelijk gekocht door mensen die bewust met eten omgaan, een dieet moeten of willen volgens of mensen die vallen voor het comfort. Luchtjes in de keuken zijn grotendeels verleden tijd en het aanrecht is altijd opgeruimd. Bovendien zijn een groot deel van de stoomovens van tevoren instelbaar met een timer waardoor het eten vrijwel klaar kan zijn op het moment dat u thuiskomt.

Bij het koken met stoom verdampt door verhitting water in stoom. Omdat de gerechten niet rechtstreeks met water in aanraking komen blijven voedingsstoffen, vitamines, mineralen en kleur en vorm goed bewaard. Uit onderzoek van de consumentenbond in 2004 is al gebleken dat bij bereiding van bloemkool in een stoomoven 57% van de vitame C verloren ging terwijl dit bij anderen kookmethoden minimaal 69% was. Koken, sudderen, ontdooien, bakken en braden, het kan allemaal in de stoomoven.

Voordelen van een stoomoven t.o.v. een gewone oven

• Behoud van voedingsstoffen (vitamines, mineralen)
• Er is geen boter of vet meer nodig voor de bereiding van het eten
• Er kunnen meerdere gerechten tegelijkertijd in worden klaargemaakt
• De smaak van het eten blijft beter in een stoomoven
• Geen overkoken of aanbranden
• Vlees en vis zullen mals en sappig blijven en niet meer uitdrogen
• Groenten behouden hun “bite”
• Geen kookluchtjes
• Geen toezicht nodig op het bereidingsproces (er kan niets overkoken of aanbranden)
• De kooktijd is onafhankelijk van de hoeveelheid voedsel die bereid wordt, 3 aardappelen garen in dezelfde tijd als 10 aardappelen.

Multifunctioneel

• Een stoomoven is niet alleen ideaal voor het bereiden van verse producten, maar ook voor:
• Steriliseren, bijvoorbeeld babyflesjes
• Het voorverwarmen van borden
• Het ontdooien van voedsel
• Het opwarmen van voedsel

Stoomoven met hoge druk

Deze vorm van stoomoven is het beste te vergelijken met een moderne vorm van de bekende snelkookpan. Voordat het programma afloopt opent de stoomoven automatisch een klepje waardoor de stoom met koele lucht wordt gemengd en er nauwelijks stoom vrijkomt bij het openen van de oven. Voordeel van deze stoomoven is dat het bereiden veel sneller gaat dan op een kookpit. Zo kunnen bijvoorbeeld de aardappelen in 10 minuten klaar zijn. Nadeel van deze oven is echter dat deze wordt afgesloten waardoor u het voedsel tijdens de bereiding niet kunt zien en het ook niet mogelijk is tijdens het kookproces de oven te openen hetgeen vooral handig is als u meerdere gerechten tegelijkertijd wilt bereiden.

Drukloze stoomoven

Deze vorm van stoomoven is bij de meeste fabrikanten verkrijgbaar. Net als de stoomoven met hoge druk is deze oven niet te gebruiken als gewone oven, daarom worden deze apparaten, net zoals de stoomoven met hoge druk, vaak verkocht in combinatie met een gewone oven. Met een drukloze stoomoven heeft u geen tijdswinst voor wat bereiding van de producten. Toch heeft u wel alle voordelen van stomen, bovendien is uw aanrecht en uw gasfornuis met deze oven altijd leeg. U kunt daarnaast meerdere gerechten tegelijkertijd stomen.

Combi-stoomoven

Zoals de naam van de oven al aangeeft betreft het hier een combinatie van een gewone oven met een stoomoven. Hierdoor kunt u de voordelen van beide apparaten goed combineren. De stoom geleidt de warmte perfect zodat het eten gelijkmatiger gaart. U kunt voor elk gerecht aangegeven of u een hoge of een lage vochtigheidsgraad wenst waardoor u in deze oven ook taarten kunt bakken of gerechten met een krokant korstje. Bovendien kunt u deze oven ook nog gebruiken voor bijvoorbeeld het rijzen van deeg door de toevoeging van een beetje stoom. De gaartijd van deze oven is ongeveer 20% korter dan die van een gewone stoomoven.

Manieren waarop u de combi stoomoven kunt gebruiken zijn

• Stoombakken, voor het bereiden van gevogelte;
• Stomen, voor het bereiden van groenten;
• Stomen op zeer lage temperatuur, voor visgerechten;
• Combi stomen, voor diverse vleesgerechten;
• Hete lucht, voor taarten en gebak.

Waar moet je op letten als je een stoomoven wilt kopen

De volgende aandachtspunten zijn belang

• Een stoomoven is een inbouwapparaat en zijn nog niet los verkrijgbaar. Wel is de inbouwdiepte zodanig dat de oven doorgaans wel in een bestaande keukenkast kan worden ingebouwd.
• De inhoud van de stoomovens kan nog wel eens verschillen. Zeker bij een combi-stoomoven, waar u ook nog andere gerechten in wilt kunnen bereiden is dit van belang.
• Voor een stoomoven is doorgaans een aparte stoppengroep nodig.
• Er zijn stoomovens met een reservoir verkrijgbaar maar vele ovens hebben een afvoer nodig (soms te combineren met de afvoer van de vaatwasser) en zijn aangesloten op de waterleiding.
• Emaille zijwanden maken gemakkelijker schoon dan RVS