Waarom kiezen voor bio?

Ondanks het fors duurdere prijskaartje, kiezen steeds meer en meer landgenoten voor biologisch gekweekte producten. Wat maakt bio dan wel zo populair? Is bio steeds synoniem van ecologisch en dus beter? Zijn biologisch gekweekte producten ook écht biologisch en dus milieuvriendelijk? Het bio-aanbod in onze winkelrekken en bij de bio-boer, wordt steeds uitgebreider, maar toch blijven ze veel duurder dan de klassiek geteelde producten. Waarom kiezen we dan toch steeds meer en meer bio?

Zonder chemische stoffen

Biologisch kweken van groenten en fruit, maar ook van vlees en vis, gebeurt met respect voor mens, dier en natuur. Het gebruik van allerlei scheikundige bestrijdingsmiddelen, van kunstmest, groeisimulatoren van hormonen en van allerlei toevoegingen aan het veveoeder, zijn voor de échte bio-boer taboe. Genetisch gemanipuleerde organismen, het experimentele karakter al lang voorbij, zijn in de bio-sector eveneens ten strengste verboden.

Hoeve- en streekproducten niet persé bio

Tijdens een recente studie waarbij de bio- sector grondig werd doorgelicht, kwamen enkele opmerkelijke vaststellingen aan het licht. Daaruit blijkt dat er bij de doorsnee consument nog veel verwarring en onduidelijkheid bestaat wanneer het over biologisch gekweekte producten gaat. Velen denken immers dat bijvoorbeeld hoeve- en/of streekproducten automatisch biologisch geteeld zijn. Dat is uiteraard een misverstand, want zeker niet altijd zo. Daartegenover staat dat volledig biologisch gekweekte producten, afkomstig uit bijvoorbeeld Chili, hier niet als zodanig mogen verkocht worden, omdat hun transport teveel energie opslorpt, en hun ecologische voetafdruk daardoor dus veel te groot is.

Bio-fans eten automatisch minder vlees

Volgens de resultaten van het jongste onderzoek, kiezen onze landgenoten massaal voor bio-groenten en fruit. Ondanks het feit dat nu al enkele jaren een uitgebreid aanbod bio- vlees in de winkelrekken en bij de bio- boer ligt, heeft de Nederlander dit bio- vlees duidelijk nog niet ontdekt. Waarom eigenlijk? Wetenschappers zoeken de reden van de mindere belangstelling voor bio- vlees in de vaststelling dat, wie gemotiveerd voor bio- producten kiest, automatisch ook minder vlees eet. Door de groeiende aandacht voor een gezonde voeding, wil de consument op deze manier het hogere vet- en cholesterolgehalte in vlees vermijden. Belangrijke vitaminen en mineralen zijn immers ook terug te vinden in biologische vleesvervangers. Allerlei seitamburgers, sojagehakt en tofuworstjes zijn hier nu al goed ingeburgerd, en gaan dan ook bijzonder vlot over de toonbank.

Bio- vis erg beperkt

Het aanbod biologisch gekweekte vis, blijft momenteel uitsluitend beperkt tot zalm en forel. Volgens wetenschappers is de reden hiervan niet ver te zoeken. De bio- kweek van vissen levert amper de helft vis in vergelijking met de klassieke kweekmethode. Deze klassiek gekweekte vissen genieten meer bewegingsvrijheid. Die grotere bewegingsvrijheid komt niet alleen hun spierweefsel, maar zeker ook de kwaliteit van de vis ten goede. Bij deze klassieke viskweek, krijgen de vissen overigens net hetzelfde voedsel dan datgene wat ze in zee of in onze rivieren zouden naar binnen werken, uiteraard in een gedroogde vorm. Daarbij komt nog dat allerlei kleurstoffen en chemimische stoffen of geneesmiddelen voor het bestrijden van algen en schimmels, en antibiotica ten strengste verboden zijn in de bio- kweek van vis.

Is bio ook smaakvoller?

Kiest de consument uiteindelijk voor bio, omdat deze producten smaakvoller zijn? Uit de resultaten van de recente bio- studie, blijkt dat we voluit kiezen voor bio- groenten en fruit, omdat hier het smaakverschil met de klassiek geteelde groenten en fruitsoorten veruit het grootst is. Zowel bio- fruit als groenten bevatten opmerkelijk minder water. Dat komt hun smaak duidelijk ten goede. Bio- boeren gaan de jongste jaren ook steeds meer en meer op zoek naar vergeten groenten uit grootmoeders tijd. Op die manier zijn vooral warmoes, pastinaak en aardpeer al goed ingeburgerd. Bio- kip zit in hetzelfde schuitje. Ook hier zit de belangstelling van de consument fors in de lift, omdat de smaak van bio- kip in niets meer te vergelijken valt met het klassiek geteelde exemplaar.

Is bio ook écht biologisch?

De kritische consument vraagt zich bij dit alles uiteraard af, of alle bio- producten die als zodanig worden aangeboden, ook wel écht biologisch geteeld zijn. Hoe slaagt de bio- boer erin om aan de sterk groeiende vraag naar bio te voldoen? Bio- kweek neemt immers veel meer tijd in beslag dan klassiek geteelde producten. Uit het onderzoek blijkt dat ook bij de kweek van bio- producten met de grillen van moeder natuur moet rekening worden gehouden. Op het leefmilieu heeft niemand vat, dus ook de bio- boer niet. Zo wordt in bio- eieren van kippen met buitenloop, nog steeds een kleine hoeveelheid schadelijke dioxine aangetroffen. De gebruikte veevoeders moeten dan weer minstens tachtig procent biologische zijn. Dat wordt zoveel mogelijk gecontroleerd door de verplichting die de bio- boeren krijgen opgelegd om per twee melkkoeien, minimum één hectare landbouwgrond te hebben om daar de mest van deze dieren kwijt te kunnen. Als de bio- boer daarover niet beschikt, kunnen ze contracten afsluiten met andere boeren of met bedrijven die wél over voldoende ruimten beschikken. Bio- boeren zorgen dus zeker niet voor overbemestting zoals dat in de klassieke veeteelt in vele gevallen wel het geval is.

Tot de helft duurder

In vergelijking met klassiek geteelde producten, blijkt bio in alle gevallen heel wat duurder. Die meerprijs varieert van dertig tot meer dan vijftig procent. Van waar deze toch forse prijsverschillen, die nog voor vele consumenten een ernstige hinderpaal betekenen voor het gebruik van bio? Een van de belangrijkste oorzaken van dit duurdere prijskaartje, is het feit dat bio- boeren geen gebruik maken van chemische bestrijdingsmiddelen, waardoor ze met een veel lagere opbrengst per hectare worden geconfronteerd. Het bio- productieproces is ook veel intensiever. Onkruid wordt hier machinaal, of zelfs handmatig bestreden en gewassen worden veel dunner uitgezaaid om bijvoorbeeld schimmelvorming te voorkomen. Ter vergelijking: een bio- koe levert jaarlijks zo'n zevenduizend liter melk, terwijl dat cijfer voor een 'klassieke' koe op gemiddeld tienduizend liter ligt.

Strenge controle kost ook geld

De bio- sector wordt uiterst streng gecontroleerd. Op die manier wil de sector zelf zoveel mogelijk bio- kwaliteit garanderen. Maar koken kost geld, en voor deze extra kwaliteitscontroles moeten de boeren uiteraard fors betalen. Ook deze controles beïnvloeden de uiteindelijke prijs van bio- producten in de winkelrekken en bij de bio- boer.